Από τη μία στην άλλη αραβική χώρα, μοιάζει να μεταπηδά η σπίθα των αντικαθεστωτικών διαδηλώσεων (αναμοχλεύοντας την εσωτερική αντιπαράθεση και στο Ιράν, αν και μη αραβική χώρα).
Παρότι κάθε χώρα έχει και δικά της χαρακτηριστικά, υπάρχουν σημαντικά κοινά στοιχεία: Εκρηκτική ανεργία, κυρίως μεταξύ των νέων, εκτεταμένη διαφθορά, ανυπαρξία δημοκρατικών, συνδικαλιστικών, πολιτικών ελευθεριών.
Το σύνολο των καθεστώτων διακρίνεται για ενεργή στήριξη και συμμετοχή στα ευρύτερα γεωπολιτικά σχέδια στην περιοχή, καθώς βρίσκονται σε γεωστρατηγικά σημαντικές θέσεις, και για την πολιτική των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων που ακολούθησαν, ανηλεώς, ξεπουλώντας τον πλούτο των λαών τους, τους οποίους βύθισαν, με γρήγορο ή αργό βήμα, στη φτώχεια.
Η υποκρισία περισσεύει, όλες αυτές τις μέρες, καθώς πρώην «καλοί σύμμαχοι», όπως ο Μπεν Αλί ή ο Χόσνι Μουμπάρακ, γίνονται ανεπιθύμητοι, όταν ο λαός βρίσκεται πλέον στο δρόμο και διεκδικεί, αποδεικνύοντας ότι έχει δύναμη και ότι δεν υπάρχουν «αιώνιες εξουσίες».
Μπροστά στο ενδεχόμενο περαιτέρω ριζοσπαστικοποίησης, ξένες και εγχώριες δυνάμεις ελίσσονται με παραχωρήσεις για να εκτονώσουν τη λαϊκή δυσαρέσκεια και αναζητούν νέα πρόσωπα για την εξουσία (π.χ. Μπάρανταϊ για την Αίγυπτο), «παζαρεύοντας» ακόμη και με τον ισλαμιστικό παράγοντα, χρησιμοποιώντας τον ταυτόχρονα και ως φόβητρο.
Αν και οι λαοί μπορεί να πετύχουν κάποιες βελτιώσεις στην καθημερινότητά τους, μέσα από τους αιματηρούς αυτούς αγώνες, το κατά πόσον η τελική κατάληξη της αλυσιδωτής αυτής έκρηξης θα έχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για τους ίδιους μένει να φανεί.
Η αναλυτικότερη παρουσίαση της κάθε χώρας αποδεικνύει του λόγου το αληθές:
ΑΛΓΕΡΙΑ
Αρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης μέχρι το τέλος του μήνα προανήγγειλε η αλγερινή ηγεσία, δεσμευόμενη για «δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και πολιτικά δικαιώματα». Εχοντας, ήδη, αναστείλει την αύξηση των τιμών σε αλεύρι, ζάχαρη και λάδι, και προμηθευόμενη περίπου 1,75 τόνων σιταριού, προκειμένου να καταφέρει να συγκρατήσει την τιμή του, η ηγεσία υπό τον Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα (τον οποίο επέβαλε ο στρατός από το 1999) επιχειρεί να κατευνάσει τη λαϊκή οργή που ξέσπασε το διήμερο 5 – 6 Ιανουαρίου με 3 νεκρούς και περισσότερους από 300 τραυματίες. Εκτοτε τα πνεύματα είναι εξαιρετικά τεταμένα.
Από τα μέσα του ’90, και ενώ σε εξέλιξη βρισκόταν αιματηρός εμφύλιος ισλαμιστών – στρατού (200.000 νεκροί) η Αλγερία, που έχει τα 8α αποθέματα φυσικού αερίου στον κόσμο, υπογράφει συμφωνία με το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα. Προχωρά σε ιδιωτικοποιήσεις σημαντικών οικονομικών τομέων (ηλεκτρισμός, νερό, υδρογονάνθρακες), υπογράφει «στενή συνεργασία» με την ΕΕ, ενεργειακές συμφωνίες με τη Ρωσία και ο στρατός της συνεργάζεται με το ΝΑΤΟ. Χαρακτηρίζεται ως «αναπτυσσόμενη οικονομία». Στη χώρα των 35.423.000, με τη δημοκρατία «βιτρίνας», η ανεργία κυμαίνεται στο 10%. Οι νέοι, κάτω των 25 χρόνων, που αποτελούν το 70% του πληθυσμού, πλήττονται περισσότερο, με 21,5%.
ΤΥΝΗΣΙΑ
Με αλλεπάλληλες υπαναχωρήσεις, η «μεταβατική» κυβέρνηση προσπαθεί να «απαντήσει» στα αιτήματα που επίμονα θέτει ο λαός με απεργίες και διαδηλώσεις, επισημαίνοντας ότι δε «βλέπει ούτε σε επίπεδο προσώπων, ούτε σε επίπεδο κεντρικών πολιτικών και οικονομικών επιλογών να υλοποιούνται αλλαγές». Είναι προφανές ότι τίποτε δεν έχει ακόμη λήξει, παρά την οικονομική και γενικότερη βοήθεια που οι ξένες δυνάμεις (ΗΠΑ, ΕΕ, Βρετανία, Γαλλία κ.λπ.) έδωσαν στη «μεταβατική κυβέρνηση», εξαίροντας, ταυτόχρονα, ξεδιάντροπα «το θάρρος του τυνησιακού λαού» (των 219 νεκρών και 510 τραυματιών των διαδηλώσεων), για τον οποίο, επί δεκαετίες, αδιαφορούσαν στηρίζοντας το καθεστώς Μπεν Αλί.
Στην Τυνησία (10.383.577 πληθυσμός, 55% ανεργία στους νέους, συνολικά 30%), την «πλέον ανταγωνιστική οικονομία της Αφρικής» κατά την έκθεση του ΟΟΣΑ, και το «παράδειγμα προς μίμηση» κατά το ΔΝΤ, όπου οι δείκτες ανθούσαν (4,8% ανάπτυξη, σειρά ιδιωτικοποιήσεων), στις 17 Δεκεμβρίου στο Σίντι Μπουζίντ, ο 26χρονος πτυχιούχος – πλανόδιος πωλητής Μουχάμαντ Μπουαζίζι αυτοπυρπολήθηκε απελπισμένος πυροδοτώντας κύμα διαδηλώσεων και απεργιών για «Ελευθερία, Ψωμί, Αξιοπρέπεια». Η δωρεάν Παιδεία, Υγεία και τα βοηθήματα δεν μπόρεσαν να εξισορροπήσουν την αντιλαϊκή λαίλαπα και την καταπίεση του Μπεν Αλί της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, που ήταν μόλις ο δεύτερος ηγέτης της χώρας, μετά τον Μπουργκίμπα και την ανεξαρτησία από τη Γαλλία το 1956!
ΛΙΒΥΗ
Η σπίθα έφτασε και στη Λιβύη, όπου διαδηλώσεις και συγκρούσεις σημειώνονται από την Τρίτη. Οι συγκεχυμένες πληροφορίες συγκλίνουν ότι οι νεκροί ξεπερνούν τους 200, ενώ οι τραυματίες είναι εκατοντάδες. Οι διαδηλωτές φέρονται να ζητούν, εκτός από δημοκρατικές και ατομικές ελευθερίες, υλοποίηση των δεσμεύσεων για οικιστικά προγράμματα και καταπολέμηση της ανεργίας που έφτασε στο 21%, σε λίγα μόλις χρόνια. Η νέα κατάσταση για τα 6.420.000 πληθυσμό (αν και απέχει από την αθλιότητα που επικρατεί σε άλλες αραβικές χώρες) οφείλεται στη «στροφή» της ηγεσίας Καντάφι προς τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις και τις καλές σχέσεις με τους ιμπεριαλιστές.
Μια στροφή, που, προφανώς, ήταν το αντάλλαγμα για την άρση του εμπάργκο (είχε επιβληθεί το 1988 μετά τη βομβιστική επίθεση σε αεροσκάφος της «Panamerican» στο Λόκερμπι της Σκοτίας, όπου σκοτώθηκαν 270 άνθρωποι που αποδόθηκε σε λιβυκές μυστικές υπηρεσίες) σε βάρος της χώρας το 2003. Είχε προηγηθεί ο αμερικανικός βομβαρδισμός της Βεγγάζης (45 στρατιώτες νεκροί, 15 πολίτες) το 1986 με πρόσχημα έκρηξη σε ντισκοτέκ στο Βερολίνο, και αιτία τη διαμάχη για τα λιβυκά χωρικά ύδατα στον κόλπο Σίντρα.
Η αποκήρυξη των όπλων μαζικής καταστροφής και η παράδοση των υπόπτων για την επίθεση στο Λόκερμπι οδήγησαν σε αποκατάσταση διπλωματικών σχέσεων με τις ΗΠΑ (2006), σειρά επενδύσεων του αμερικανικού, ιταλικού, ισπανικού, γαλλικού, βρετανικού, ρωσικού και ιαπωνικού κεφαλαίου στη χώρα (πετρέλαιο και εξοπλιστικές συμφωνίες), που συμπληρώθηκαν, φυσικά, από ιδιωτικοποιήσεις περίπου 100 κρατικών επιχειρήσεων. Επίσης, έλαβε σημαντική χρηματική βοήθεια από την ΕΕ, το 2010, για να «αναχαιτίζει» τα μεταναστευτικά κύματα. Ο Καντάφι ήρθε στην εξουσία το 1969, ανατρέποντας τον βασιλιά Ιντρίς, και συνέστησε 12μελές Επαναστατικό Συμβούλιο (αμετάκλητο) και 1.500 Λαϊκές Επιτροπές (εκλέγονται ανά 4 χρόνια), από όπου προέρχεται το Κοινοβούλιο.
ΑΙΓΥΠΤΟΣ
Εκατοντάδες χιλιάδες συμμετείχαν στις συγκεντρώσεις «Νίκης» για τη συμπλήρωση μίας εβδομάδας από την εκδίωξη Μουμπάρακ (έτερο καλό «σύμμαχο» όσων σήμερα εξαίρουν τον «αγώνα του αιγυπτιακού λαού» – 365 νεκροί, 5.500 τραυματίες – και μέλος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς) από την εξουσία, αλλά και ως υπενθύμιση ότι ο αιγυπτιακός λαός περιμένει ακόμη να ικανοποιηθούν τα αιτήματά του: Αρση του καθεστώτος έκτακτης ανάγκης, συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, ελεύθερες εκλογές, αλλαγή οικονομικής πολιτικής. Αιτήματα που θυμίζουν με απεργίες οι εργαζόμενοι. Αν και η στάση των Αιγυπτίων απέναντι στο στρατό, που ανέλαβε τα ηνία της χώρας «μεταβατικά», διακρίνεται από συγκατάβαση για ιστορικούς λόγους (όλοι οι πρόεδροι, από την ανεξαρτησία 1953 μέχρι σήμερα, προέρχονται από το στρατό, Μουχάμαντ Ναγκίμπ, Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ, Ανουάρ Σαντάτ, Χόσνι Μουμπάρακ), η κατάσταση είναι εύθραυστη.
Ο στρατός, με ελιγμούς, επιδιώκει να λήξουν απεργίες και κινητοποιήσεις. Η αστική τάξη της Αιγύπτου συνεργάζεται με το ΔΝΤ από το 1991, έχοντας, πλέον, μόνο 149 κρατικές επιχειρήσεις (έχουν ιδιωτικοποιηθεί περισσότερες από 500 με μεγάλη βοήθεια και από USAID), έχοντας βιώσει το μεγαλύτερο «άνοιγμα» της ψαλίδας των κοινωνικών ανισοτήτων την τελευταία δεκαετία, με 20% κάτω από το όριο της φτώχειας, 7 εκατομμύρια παιδιά να υποσιτίζονται, 150% αύξηση στις τιμές των βασικών προϊόντων και έχοντας «εκρηκτική ανεργία στη νεολαία» (κατά το ΔΝΤ) που φθάνει το 30% (συνολικά 9,8%). Είναι εξαιρετικά πολύτιμη, για τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις λόγω της γεωστρατηγικής (ελέγχει τη διώρυγα του Σουέζ, συμφωνία ειρήνης με το Ισραήλ το 1979) και συμβολικής της σημασίας (η μεγαλύτερη αραβική χώρα με 80 εκατομμύρια πληθυσμό και τεράστια επιρροή σε όλη την αραβική κοινή γνώμη).
ΥΕΜΕΝΗ
Καθημερινές αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις συγκλονίζουν τη χώρα, τις τελευταίες δύο εβδομάδες ενώ ο Αλί Αμπντουλάχ Σάλεχ «παζαρεύει» την υποστήριξη των ισχυρότατων ενόπλων φυλάρχων. Μέχρι στιγμής, οι διαδηλώσεις καταμετρούν τουλάχιστον 13 νεκρούς. Οι διαδηλωτές ζητούν αποχώρηση του Σάλεχ από την εξουσία (την οποία κρατά από το 1978 ως Πρόεδρος της Β. Υεμένης, παρά τις εκλογικές παρωδίες που διοργανώνει), συνταγματική διασφάλιση ελευθεριών και αντιμετώπιση της ανεργίας και της φτώχειας. Η μεγαλύτερη ένταση επικρατεί στο νότο, όπου τίθεται και αίτημα απόσχισης.
Η Υεμένη είναι, σήμερα, η φτωχότερη αραβική χώρα. Με πληθυσμό, κατά προσέγγιση, 23.580.000, το 46% είναι κάτω των 15 χρόνων, η ανεργία κυμαίνεται στο 65% και σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Το 1990, η Λαϊκή Δημοκρατία του νότου ενώθηκε με τον, κυρίως, ισλαμιστικό βορρά. Εμφανίστηκε το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα, και η «δομική προσαρμογή» οδήγησε σε ιδιωτικοποιήσεις, μείωση βοηθημάτων, περικοπές σε Υγεία – Παιδεία. Η Υεμένη είναι εξαιρετικά σημαντική για τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, που χορηγεί εκατομμύρια δολάρια «βοήθειας» ετησίως για αντιμετώπιση της «αλ Κάιντα», που έχει βρει πρόσφορο έδαφος στις ισλαμιστικές αντιλήψεις των φυλάρχων, που καλλιεργήθηκαν ως όπλο απέναντι στον «κομμουνιστικό κίνδυνο». Βρίσκεται στην είσοδο προς την Ερυθρά Θάλασσα, συνορεύει με τον «στρατηγικό σύμμαχο» τη Σαουδική Αραβία, και διαθέτει το Αντεν, την «εμπορική πύλη προς την Ασία», όπως έλεγαν οι Βρετανοί αποικιοκράτες.
ΙΟΡΔΑΝΙΑ
Επτά συνεχόμενες Παρασκευές, διαδηλωτές ζητούν συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, για εκλογή κυβέρνησης και ελευθερίες, και για μέτρα κατά της εντεινόμενης φτώχειας, που οφείλεται και στην «οικονομική προσαρμογή» μέσα από ιδιωτικοποιήσεις, περικοπές βοηθημάτων κ.λπ. υπό τις οδηγίες του ΔΝΤ, από τα μέσα του ’90. Αντιδρώντας γρήγορα, και κινητοποιώντας τους φυλάρχους που αποτελούν κύριο μοχλό της εξουσίας του, ο βασιλιάς Αμπντάλα προχώρησε σε σειρά δεσμεύσεων για θέσεις εργασίας, μισθούς και βοηθήματα, ενώ διόρισε και νέα κυβέρνηση. Δεν έπεισε τους πάντες, αλλά έπεισε την κύρια αντιπολιτευόμενη οργάνωση, τους «Αδελφούς Μουσουλμάνους» που αποφάσισαν «να δώσουν χρόνο και εμπιστοσύνη».
ΙΡΑΚ
Οκτώ χρόνια μετά την ιμπεριαλιστική εισβολή και κατοχή «των προθύμων», στη χώρα που διαθέτει από τα μεγαλύτερα ενεργειακά αποθέματα του κόσμου και μάλιστα επιφανειακά, οπότε είναι πιο επικερδής η εξόρυξή τους, η φτώχεια και η ανεργία σαρώνουν, πλέον, περισσότερο από ό,τι οι επιθέσεις καμικάζι. Ο πληθυσμός του Ιράκ, κατ’ εκτίμηση, φτάνει πλέον τα 31.234.000. Το 20% δεν έχει ακόμη πρόσβαση σε ασφαλείς συνθήκες υγιεινής, το 45% σε καθαρό νερό, το 50% έχει ηλεκτρικό μόνο τη μισή ημέρα, το 23% ζει κάτω από το όριο της φτώχειας και τα ποσοστά ανεργίας δεν μπορούν να εκτιμηθούν με ακρίβεια!!!
Ο ιρακινός λαός, έχοντας υποστεί το καθεστώς Χουσεΐν, το φονικό εμπάργκο μετά τον πόλεμο του Κόλπου (4-5 χιλιάδες παιδιά νεκρά το μήνα (!) κατά τον Χάλιντεϊ του προγράμματος βοήθειας του ΟΗΕ) και μετά την εισβολή και κατοχή που σκότωσε τουλάχιστον άλλους 109.000 ανθρώπους, σακάτεψε εκατοντάδες χιλιάδες, και ισοπέδωσε ολόκληρες πόλεις, διαλύοντας υποδομές, είναι πλέον στους δρόμους ζητώντας δουλειά, μέτρα κατά της φτώχειας και της εκτεταμένης διαφθοράς (των δωσίλογων κυβερνώντων). Μέχρι στιγμής, έχουν καταγραφεί τουλάχιστον επτά νεκροί και αρκετοί τραυματίες.
ΜΠΑΧΡΕΪΝ
Η «πιο γρήγορα αναπτυσσόμενη οικονομία», κατά την αρμόδια επιτροπή ανάπτυξης του ΟΗΕ (2006) όπου κατοικούν 1.234.596 άνθρωποι, αλλά οι 550.000 είναι αυτόχθονες, σείεται από αιματηρές διαδηλώσεις. Η, διά της βίας, απομάκρυνση των διαδηλωτών από την κεντρική πλατεία της Μανάμα – παρεμπιπτόντως πέριξ μαζικά κατοικούν Αμερικανοί – την Πέμπτη, ανέβασε τον αριθμό των νεκρών σε πέντε και των τραυματιών σε περισσότερους από 250. Παράλληλα, ενέτεινε μία από τις χειρότερες πολιτικές κρίσεις, καθώς ο αντιπολιτευόμενος σιιτικός συνασπισμός «αλ Ουαφίκ» απέσυρε τους 18 βουλευτές του από το 40μελές Κοινοβούλιο.
Οι διαδηλωτές, που αντιπροσωπεύουν κυρίως το σιιτικό 70% του συνολικού πληθυσμού, ζητούν υλοποίηση σειράς δεσμεύσεων, που έχει αναλάβει τα τελευταία χρόνια ο βασιλιάς, για προγράμματα ανοικοδόμησης, κυρίως για συνταγματικές ρυθμίσεις υπέρ των ίσων δικαιωμάτων σουνιτών (μειοψηφία από όπου προέρχεται και η βασιλική οικογένεια) και σιιτών και για δρομολόγηση πολιτικών ελευθεριών και αξιόπιστων εκλογών και για περιορισμό της παροχής υπηκοότητας σε ξένους, κυρίως σουνίτες. Η βασιλική οικογένεια (που παραμένει στο θρόνο από το 1797, συνεργαζόμενη με όλους τους κατακτητές) έχει την υποστήριξη του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου και των ΗΠΑ, καθώς είναι στρατηγικός σύμμαχος του αμερικανικού ιμπεριαλισμού: Είναι το λιμάνι του 5ου αμερικανικού στόλου, που περιπολεί στον Κόλπο, και συνδέεται οδικώς με τη Σαουδική Αραβία (που, μάλιστα, απείλησε με στρατιωτική επέμβαση αν η κατάσταση βγει εκτός ελέγχου!).
Προφανώς τα πράγματα στην Ελλάδα είναι καλύτερα. Προφανώς.
Τα περιθώρια αντοχής-ανοχής του ελληνικού λαού είναι μεγαλύτερα.
Το μήνυμα όμως είναι το ίδιο.
Όταν ο λαός διεκδικεί δεν υπάρχουν αιώνιες εξουσίες. Δεν υπάρχουν Μνημόνια-συμβάσεις εκχώρησης εξουσιών και δικαιωμάτων.
Μια σπίθα είναι αρκετή.
Μια σπίθα που για να ανάψει θέλει δουλειά πολύ.
Αισιόδοξα είναι τα μηνύματα από την συμμετοχή της Νάξου και των μικρών Κυκλάδων στην διεθνή έκθεση Τουρισμού στο Μιλάνο της Ιταλίας.
