ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
(Νομαρχιακό Συμβούλιο 29/4/2010-Παρατηρήσεις στο Προσχέδιο “Καλλικράτης”)
Στη συνεδρίαση του ν.σ. στις 29/4/2010 ο εκπρόσωπος μας Νίκος Συρμαλένιος τοποθετήθηκε στα παρακάτω θέματα:
α) Σχετικά με τη λειτουργία και τις αποφάσεις της αρχαιολογικής υπηρεσίας και μετά την εισήγηση του συναδέλφου Π. Βιτάλη, ο οποίος έθεσε μια σειρά ερωτημάτων για τους χαρακτηρισμούς, απαλλοτριώσεις κλπ. αρχαιολογικών χώρων, τόνισε ότι οι αιτίες τόσο για τις καθυστερήσεις του έργου της ανάδειξης του αρχαιολογικού και πολιτιστικού πλούτου της χώρας, όσο και για τα εμπόδια που δημιουργούνται στην υλοποίηση αναπτυξιακών έργων αλλά και στην ταλαιπωρία διεκπεραίωσης καθημερινών προβλημάτων των πολιτών, πρέπει να αναζητηθούν στα ελάχιστα κονδύλια που διατίθενται προς το υπουργείο πολιτισμού, στη γραφειοκρατική διαχείριση των υποθέσεων, αλλά και στην
έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού.
β) Σχετικά με το πρόγραμμα “Καλλικράτης”, αφού άκουσε τις τοποθετήσεις του Νομάρχη και στη συνέχεια του βουλευτή κ. Π. Ρήγα, έκανε τις παρακάτω παρατηρήσεις:
Πράγματι ο “Καλλικράτης” είναι μια μεγάλη θεσμική μεταβολή στο διοικητικό σύστημα της χώρας. Το ζητούμενο όμως είναι, αν αυτή η μεταβολή θα λειτουργήσει υπέρ της Αποκέντρωσης με Αυτοδιοίκηση ή θα είναι στη λογική της αποσυγκέντρωσης του κράτους, μεταφέροντας τη λογική της διοίκησης στην αυτοδιοίκηση. Κατά τη γνώμη μας πρόκειται για το δεύτερο, αφού λείπουν ή δεν προωθούνται οι παρακάτω προϋποθέσεις:
1. Η πρόβλεψη για αναθεώρηση του Συντάγματος, έτσι ώστε να μην χρησιμοποιείται ως πρόσχημα η σύσταση των 7 Γενικών Διοικήσεων, που κρατάνε μια σειρά αρμοδιότητες των σημερινών κρατικών περιφερειών
2. Η μη υλοποίηση μιας μεγάλης δημοσιονομικής-φορολογικής μεταρρύθμισης, με την οποία θα προωθείται η απευθείας απόδοση μεγάλου μέρους των φορολογικών εσόδων στους ΟΤΑ α' και β' βαθμού, με κριτήρια αναπτυξιακά, κοινωνικά, πληθυσμιακά κλπ.
Επιπλέον η διατήρηση των εσωτερικών συγκεντρωτικών δομών είτε στους Δήμους, είτε στις Περιφερειακές Αυτοδιοκήσεις, χωρίς αποκέντρωση αρμοδιοτήτων, πόρων και υπηρεσιών στο πιο κοντινό προς τον πολίτη επίπεδο (δημοτικές, τοπικές κοινότητες), δείχνουν την υποβάθμιση της λογικής του αυτο-διοίκητου.
Σοβαρό ζήτημα που γίνεται εξοργιστικό είναι η απόρριψη κάθε σκέψης για εκλογικό σύστημα απλής αναλογικής, που δείχνει τη λογική του εσαεί ελέγχου της αυτοδιοίκησης από τα κόμματα του δικομματισμού.
30/4/2010 Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ
Σημείωση: Παραθέτουμε στη συνέχεια το συνολικό κείμενο των παρατηρήσεων και προτάσεων μας για τον “Καλλικράτη”
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ “ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ”
Από το προσχέδιο γίνεται σαφές ότι η μεγάλη τομή για τη διοίκηση και την αυτοδιοίκηση της χώρας, παραμένει σε μεγάλο βαθμό μετέωρη και δεν υπηρετείται με συνέπεια η Αποκέντρωση με Αυτοδιοίκηση. Αυτό που διαφαίνεται έντονα είναι η προσπάθεια μεταφοράς του κεντρικού μοντέλου διοίκησης στην αυτοδιοίκηση.
Η θεσμοθέτηση της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, δεν συνοδεύεται με τη μεταφορά όλων των αρμοδιοτήτων των σημερινών κρατικών περιφερειών, ενώ η σύσταση των Γενικών Διοικήσεων, μπορεί δυνητικά να λειτουργήσει ανασταλτικά για τη λειτουργική αυτονομία της. Καθιερώνεται το περιφερειαρχοκεντρικό μοντέλο, ενώ σε επίπεδο νομού ή και επαρχείων για τα νησιά, δεν θα λειτουργεί καμιά αποκεντρωμένη δομή, ούτε ως υποσύνολο (τμήμα) του περιφερειακού συμβουλίου.
Στο επίπεδο των Δήμων, μπορεί να μεταφέρονται πολλές αρμοδιότητες, παραμένουν όμως σχεδόν αλώβητες οι συγκεντρωτικές δομές, ενισχύοντας το δημαρχοκεντρικό μοντέλο. Είναι χαρακτηριστικό ότι η αποκέντρωση αρμοδιοτήτων προς τους προέδρους των δημοτικών ή των τοπικών κοινοτήτων, επαφίενται στη διακριτική ευχέρεια των ίδιων των δημάρχων, ενώ είναι σαφές ότι η άσκηση αρμοδιοτήτων με τους αντίστοιχους πόρους και το προσωπικό στο χώρο ευθύνης τους, πάλι παραμένει ως αρμοδιότητα των κεντρικών οργάνων.
Σε ότι αφορά στην εσωτερική δημοκρατία των ΟΤΑ (Δήμοι και Περιφέρειες), μειώνεται ο ρόλος της αντιπολίτευσης, αφού δεν προβλέπεται καμιά συμμετοχή εκπροσώπων της στην Εκτελεστική Επιτροπή, ενώ στην Οικονομική Επιτροπή π.χ. σε επταμελείς επιτροπές συμμετέχει μόνο με 2 εκπροσώπους, έναντι 3 που είναι σήμερα στη δημαρχιακή και στη νομαρχιακή επιτροπή.
Ασαφείς ακόμα παραμένουν οι αποδιδόμενοι πόροι (πόσοι, ποιοί και σε τι ποσοστό), ενώ μακράν βρίσκεται ακόμα η εκπλήρωση μιας γενναίας δημοσιονομικής-φορολογικής μεταρρύθμισης, βάσει της οποίας θα αποδίδεται απευθείας στους ΟΤΑ, με κριτήρια αναπτυξιακά, κοινωνικά, πληθυσμιακά κλπ., το μεγαλύτερο μέρος των φορολογικών εσόδων.
Μεγάλη σύγχυση αλλά και κίνδυνοι διαφαίνονται για την τύχη του προσωπικού, αφού κυρίως σε ότι αφορά στους υπαλλήλους των καταργούμενων νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων, η διασφάλιση τους έχει να κάνει και με τη σύσταση των νέων οργανισμών των αιρετών περιφερειών, για να μην κινδυνεύσουν να απολυθούν ως υπεράριθμοι. Σίγουρη θεωρείται η απόλυση όλων των συμβασιούχων ορισμένου χρόνου, χωρίς να διασφαλίζεται η συνέχιση των κρίσιμων υπηρεσιών που καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες (υπάρχει μόνο η αόριστη εξαγγελία ότι στη θέση τους θα προσληφθούν μέσω ΑΣΕΠ, χωρίς χρονοδιάγραμμα και δεσμεύσεις).
Πιο αμφίβολη όμως παραμένει η εξυπηρέτηση των αναγκών των μικρών νησιωτικών Δήμων, είτε όσων παραμείνουν αυτόνομοι, είτε όσων προσαρτηθούν σε όμορους μεγάλων νησιών, αφού ο περίφημος πολυδύναμος υπάλληλος, στην πράξη δεν θα μπορεί να καλύψει όλες τις ανάγκες. Πόσο μάλλον αφού η μέχρι σήμερα εμπειρία, μας έχει αποδείξει ότι δεν χωράνε δύο ή τρία καρπούζια στην ίδια μασχάλη, δηλαδή δεν μπορούν ένας ή δύο υπάλληλοι να εξυπηρετήσουν δύο, τρία και τέσσερα νησιά.
Τέλος, το εκλογικό σύστημα του 50 + 1, ενισχύει τον έλεγχο των δύο μεγάλων κομμάτων στην αυτοδιοίκηση, ενώ η χωρίς καμιά σκέψη, απόρριψη της απλής αναλογικής, δείχνει πόσο οι θέσεις, οι προθέσεις, αλλά και η νοοτροπία των κυβερνώντων, διακατέχονται από τη λογική του ελέγχου και όχι από τη λογική της αυτο-διοίκησης, που θα συνεπάγονταν την όλο και μεγαλύτερη δημοκρατία και την ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών, τελικά το αυτοδιοίκητο των τοπικών κοινωνιών.
Επιπλέον, σε ότι αφορά στις περιφερειακές εκλογές, η δυνατότητα σταυροδότησης υποψηφίων αποκλειστικά και μόνο της εκλογικής περιφέρειας (πρώην επαρχείου) του κάθε ψηφοφόρου, κατακερματίζει την Περιφέρεια, ακόμα και το νομό και απομακρύνει τη διαμόρφωση της όποιας ενιαίας περιφερειακής συνείδησης.
Προφανώς ζητάμε την απλή αναλογική, όχι μόνο για λόγους αυθεντικής και δίκαιης εκπροσώπησης της λαϊκής ψήφου, αλλά και για ουσιαστικούς λόγους ενεργοποίησης τοπικών πρωτοβουλιών και ομάδων πολιτών, που θα ενθαρρύνονταν να συμμετέχουν στην εκλογική διαδικασία.
Επι μέρους παρατηρήσεις :
α) δεν είναι δυνατόν να απαγορεύεται στα μέλη των δημοτικών ή των περιφερειακών συμβουλίων που διαγράφονται από την παράταξη τους ή ανεξαρτητοποιούνται, να μην μπορούν να ενταχθούν σε άλλη παράταξη ή να ιδρύσουν νέα. Αυτό αποτελεί αναφαίρετο ατομικό, δημοκρατικό και συνταγματικό δικαίωμα.
β) Η επιτροπή ποιότητας ζωής, που είναι αποφασιστικό και γνωμοδοτικό όργανο άσκησης των σχετικών με την ποιότητα ζωής, την χωροταξία, την πολεοδομία και την προστασία του περιβάλλοντος να συγκροτείται σε όλους του Δήμους ανεξαρτήτως πληθυσμού, εκτός αν αντικειμενικά (σε πολύ μικρούς πληθυσμιακά) δεν μπορεί να συγκροτηθεί.
γ) Η δημοτική επιτροπή διαβούλευσης να συγκροτείται σε όλους τους Δήμους με πληθυσμό άνω των 1000 κατοίκων και με όσους κοινωνικούς φορείς υπάρχουν από τους προβλεπόμενους για δήμους με πληθυσμό άνω των 10.000 κατοίκων.
δ) Το παράβολο συμμετοχής των υποψηφίων στις περιφερειακές εκλογές να είναι 100 € για τους Περιφερειάρχες και Αντιπεριφερειάρχες και 50 € για τους περιφερειακούς συμβούλους (και όχι 150).
ε) Οι εκλογείς, στα 51μελή περιφερειακά συμβούλια να έχουν δικαίωμα μέχρι 4 σταυρών, 2 αποκλειστικά για την περιφέρεια που είναι εγγεγραμμένοι και με δυνατότητα άλλων 2 για τις λοιπές περιφέρειες της ίδιας περιφερειακής αυτοδιοίκησης.
στ) Ο περιφερειάρχης με απόφασή του, με σύμφωνη γνώμη και του περιφερειακού συμβουλίου μεταβιβάζει αρμοδιότητές του στους αντιπεριφερειάρχες, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Με τον ίδιο τρόπο τροποποιεί τις αρμοδιότητες των αντιπεριφερειαρχών και την μεταξύ τους κατανομή. Δηλαδή απαλείφεται η δυνητική αρμοδιότητα (μπορεί) και γίνεται υποχρεωτική μετά όμως από απόφαση του περιφερειακού συμβουλίου.
ζ) Στις νησιωτικές περιφερειακές αυτοδιοικήσεις οι συνεδριάσεις των περιφερειακών συμβουλίων, μπορούν, σε έκτακτες καταστάσεις που θα προσδιοριστούν σαφώς (απαγορευτικές καιρικές συνθήκες κλπ), να διεξάγονται μέσω τηλεδιάσκεψης.
Συμπερασματικά, θέλουμε να τονίσουμε ότι, δεν είναι μόνο οι συγκεντρωτικές αντιλήψεις, που παρά τις εξαγγελίες διαπερνούν τις κυβερνητικές θέσεις, αλλά επιπλέον τώρα με τον ασφυκτικό κλοιό του Δ.Ν.Τ., περιορίζονται δραστικά οι όποιες δυνατότητες αυτονόμησης των αυτοδιοικητικών οργάνων από τις κεντρικές αποφάσεις. Άλλωστε ας μην ξεχνάμε ότι ο “ Καλλικράτης” είναι ήδη ενταγμένος στο κυβερνητικό Πρόγραμα Σταθερότητας. Για άλλη μια φορά, αντί να αποκεντρώνουμε το κράτος και να το φέρνουμε κοντά στον πολίτη, μεταφέρουμε στην αυτοδιοίκηση, τη λειτουργία και τη νοοτροπία της κεντρικής διοίκησης.
Συνέπεια όλων των παραπάνω είναι ότι δεν ψηφίζουμε υπέρ του συγκεκριμένου προσχεδίου του “Καλλικράτη”.
