Κατάργηση των συνταξιοδοτικών προνομίων που απολαμβάνουν δήμαρχοι, νομάρχες και πρώην κοινοτάρχες, παίρνοντας διπλή σύνταξη-χορηγία με λίγα χρόνια θητείας στα αυτοδιοικητικά καθήκοντά τους, προαναγγέλλει με συνέντευξή του στον «ΤτΚ» ο Γιάννης Βρούτσης, στα πρότυπα της ρύθμισης που έχει ανακοινωθεί για τους βουλευτές και τους συνδικαλιστές. Στην πρώτη δημόσια παρέμβασή του μετά τις τελικές αποφάσεις της κυβέρνησης για τα μέτρα των 11,5 δισ. ευρώ, ο υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας ανοίγει τα χαρτιά του για την εφαρμογή των επώδυνων περικοπών, αποκαλύπτοντας ότι η αύξηση του ελάχιστου χρόνου ασφάλισης στα 20 έτη θα συνδυαστεί με τη χορήγηση αναλογικής (άρα μικρότερης από τη σημερινή) σύνταξης με 4.500 «ένσημα», ενώ σε όσους δεν συμπληρώνουν τα 6.000 «ένσημα» θα δοθεί η δυνατότητα εξαγοράς πλασματικού χρόνου.
Κύριε υπουργέ, πόσο «επικίνδυνη» είναι η κατάσταση στο θέμα της ανεργίας; Τι μέτρα σκοπεύετε να πάρετε για να αποτρέψετε την περαιτέρω αύξησή της, ιδίως από τη στιγμή που τα μέτρα των 11,5 δισ. ευρώ θα προκαλέσουν μεγαλύτερη ύφεση στην οικονομία;
Η υψηλή ανεργία, ο πλέον αντιπροσωπευτικός δείκτης οικονομικής και κοινωνικής παρακμής, αποτελεί μια κατάσταση «υψηλού ρίσκου» για τη χώρα μας. Δεν είναι μόνο ότι πάνω από ένα εκατομμύριο συμπολίτες μας βιώνουν μια επώδυνη δοκιμασία, αλλά και το ότι η μακρόχρονη παραγωγική αδράνεια ενός μεγάλου τμήματος του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας μας υπονομεύει εξαρχής τη βιωσιμότητα της ανάκαμψης που θα ακολουθήσει. Απαιτείται, συνεπώς, ενεργοποίηση αναπτυξιακών παρεμβάσεων ευθύς αμέσως μετά τον «κάβο» των τελευταίων περικοπών. Δεν υπάρχει πλέον άλλος χρόνος. Ετσι κι αλλιώς, μόνο η επανεκκίνηση της οικονομίας και η ανάκτηση του ανταγωνιστικού δυναμισμού της μπορεί να καταπολεμήσει αποτελεσματικά την ανεργία. Από την πλευρά του υπουργείου μας, οφείλουμε να δώσουμε όσο το δυνατόν πιο πολλές ευκαιρίες δουλειάς στους ανέργους και ιδιαίτερα στους νέους, προκειμένου να αποκτήσουν μια πρώτη επαφή με την αγορά εργασίας. Γι’ αυτό το λόγο καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια να στρέψουμε πόρους -κυρίως κοινοτικούς- από άλλους τομείς προς την απασχόληση. Μεταξύ των άμεσων προτεραιοτήτων μας περιλαμβάνονται η υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τους νέους και η αξιοποίηση του κοιτάσματος απασχόλησης στο χώρο της κοινωνικής οικονομίας και της κοινωνικής επιχειρηματικότητας. Στην ίδια θετική κατεύθυνση κινούνται και μέτρα θεσμικού και διοικητικού χαρακτήρα που διευκολύνουν και ενθαρρύνουν τους εργοδότες σε νέες προσλήψεις. Μιλώ για τη σταδιακή μείωση των εργοδοτικών εισφορών κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες (ήδη έχουν μειωθεί 1,1 μονάδες), τη δραστική απλούστευση της εργατικής νομοθεσίας και την ηλεκτρονικοποίηση (από 15 Οκτωβρίου) της υποβολής στοιχείων από τους εργοδότες προς την Επιθεώρηση Εργασίας και τον ΟΑΕΔ.
Σας είδαμε πρόσφατα να κόβετε τις συντάξεις των συνδικαλιστών. Θα ήθελα να μας πείτε σε τι αποσκοπεί μια τέτοια απόφαση και αν θα υπάρξει ανάλογη συνέχεια σε τέτοιας μορφής «χορηγίες», όπως π.χ. σε δημάρχους και βουλευτές.
Κάποιες κριτικές φωνές στάθηκαν στο ότι το άμεσο δημοσιονομικό όφελος της κατάργησης των συντάξεων σε συνδικαλιστές δεν ήταν τελικά και τόσο σημαντικό. Θα τους απαντούσα ότι έτσι κι αλλιώς η σκοπιμότητα αυτής της πολιτικής απόφασης ήταν πολύ ευρύτερη. Ανεξάρτητα αν κάποιοι έκαναν ότι δεν το κατάλαβαν. Φαίνεται πλέον καθαρά ότι για πολλά χρόνια είχαμε απέναντί μας μια νοσηρή οργάνωση του κοινωνικού κράτους στη βάση πελατειακών και συντεχνιακών διευθετήσεων και κλείναμε όλοι τα μάτια. Και πρώτα πρώτα εμείς οι πολιτικοί, οι οποίοι κυρίως ευθυνόμαστε για την οικοδόμηση και αναπαραγωγή ενός πελατειακού μοντέλου παροχής κρατικών προνομίων και εγγυήσεων, λες και το δημόσιο χρήμα είναι δωρεάν. Αυτό πρέπει να τελειώσει. Και σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει άμεσα να επανεξεταστούν όλες οι συνταξιοδοτικές προνομιακές παροχές (διπλές, τριπλές συντάξεις κ.ά.) στους αιρετούς εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (κοινοτάρχες, δήμαρχοι, νομάρχες) και, προφανέστατα, στους βουλευτές με τον τρόπο που έχει περιγραφεί στην προγραμματική σύγκλιση των κομμάτων που συγκροτούν την κυβέρνηση συνεργασίας.
Τι έχει αποδώσει μέχρι τώρα το κυνήγι των παράνομων συντάξεων; Είναι εφικτή η εξοικονόμηση των 430 εκατ. ευρώ από τις «μαϊμού συντάξεις» που έχετε συμπεριλάβει στα μέτρα των 11,5 δισ. ευρώ; Πόσοι μπορεί να είναι οι δικαιούχοι που παίρνουν παράνομα σύνταξη από το κράτος;
Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη ένα πυκνό πλέγμα δράσεων για τον εντοπισμό των πλασματικών συντάξεων και κοινωνικών μεταβιβάσεων σε μη δικαιούχους. Κάποιες από αυτές έχουν ξεκινήσει από πέρσι και συνεχίζονται με αμείωτη ένταση (απογραφές συνταξιούχων, ιατρική επανεξέταση αναπηρικών παροχών κ.ά.), ενώ άλλες είναι πρόσφατες, όπως η ηλεκτρονική διασταύρωση των ηλεκτρονικών αρχείων των ασφαλιστικών ταμείων με τη βάση δεδομένων της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων. Εχουν ήδη αποκαλυφθεί πάνω από 11.000 περιπτώσεις πλασματικών συντάξεων (πλην Δημοσίου) που επιβάρυναν τα δημόσια ταμεία με περίπου 114 εκατ. ευρώ. Ο έλεγχος συνεχίζεται και πιστεύω ότι η αρχική εκτίμησή μας για ετήσια εξοικονόμηση 430 εκατ. ευρώ θα αποδειχθεί, τελικά, μάλλον συντηρητική.
Τι σκοπεύετε να κάνετε για να κλείσετε μια και καλή το θέμα με τις παροχές που εισπράττονται παράνομα;
Εχετε δίκιο στο ότι τα ζητήματα αυτά πρέπει να κλείσουν μια και καλή. Σας ενημερώνω, λοιπόν, ότι σχεδιάζουμε μια νέα, απλή διαδικασία που θα αποτυπώνει αυτόματα και θα ενημερώνει, παράλληλα, τα ασφαλιστικά ταμεία για οποιαδήποτε αλλαγή της οικογενειακής και δημογραφικής κατάστασης των δικαιούχων (θάνατος, γάμος κ.ο.κ.). Ετσι, από την 1η Ιανουαρίου 2013 -με τη θέση σε λειτουργία αυτού του νέου μηχανισμού- θα σταματήσει οριστικά το φαινόμενο των «μαϊμού» παροχών, όπως η λήψη συντάξεων αποθανόντων από συγγενείς, η λήψη συντάξεων χηρείας και ανύπαντρων θυγατέρων από πρώην δικαιούχους που εν τω μεταξύ παντρεύτηκαν κ.λπ. Είναι πάντως τουλάχιστον απογοητευτικό το γεγονός ότι όλα αυτά τα χρόνια δεν είχαν υιοθετηθεί τόσο προφανείς και διαδικαστικά απλές ρήτρες εξασφάλισης της νομιμότητας στην καταβολή κοινωνικών παροχών.
Το ασφαλιστικό άνοιξε για τα καλά σε όλα τα μέτωπα. Μία από τις αλλαγές αφορά στην αύξηση του ελάχιστου χρόνου ασφάλισης. Πείτε μας: Πώς θα πάμε από τη σύνταξη με 4.500 ένσημα στα 6.000; Οποιος δηλαδή έχει 15 χρόνια δεν θα πάρει σύνταξη και θα πρέπει να περιμένει άλλα 5 χρόνια; Και τι θα κάνει αν είναι άνεργος;
Η ελάχιστη σύνταξη στα 4.500 ένσημα και κυρίως το γεγονός ότι κάποιος δεν έπαιρνε μεγαλύτερη σύνταξη ακόμη και αν εργαζόταν αρκετά περισσότερο (μέχρι και τα 6.000 ένσημα) αποτελούσε μια εξόφθαλμη στρέβλωση στο σχεδιασμό της ασφαλιστικής πολιτικής στη χώρα μας. Ολα αυτά τα χρόνια λειτούργησε ως κίνητρο -και για εργοδότες και για εργαζόμενους- εκτεταμένης εισφοροδιαφυγής, αποστερώντας πολύτιμους πόρους από το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Πρόκειται για μια πολιτική που ουσιαστικά νομιμοποιούσε την παραοικονομία. Η αύξηση του ελάχιστου χρόνου ασφάλισης στα 6.000 ένσημα είναι το πρώτο βήμα. Εκείνο που πρέπει, επίσης, να γίνει είναι η αποκατάσταση όρων ανταποδοτικότητας στις διάφορες κλίμακες χρόνου προϋπηρεσίας για την ενίσχυση των κινήτρων εργασίας. Αλλά και οι ειδικές πρόνοιες για τις περιπτώσεις εργαζομένων που για διάφορους λόγους έχουν συνεχείς και ακούσιες διακοπές στον εργασιακό βίο τους. Μιλώ, κυρίως, για τους νέους που στα πρώτα χρόνια της επαγγελματικής διαδρομής τους εγκλωβίζονται μεταξύ ανεργίας και υποαπασχόλησης, αλλά και για τις γυναίκες που, για λόγους ανατροφής παιδιών, μπαίνουν στην απασχόληση σε μεγαλύτερη ηλικία.
Το μεγάλο κεφάλαιο στις επερχόμενες αλλαγές είναι η αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης από το 65ο στο 67ο έτος. Πιστεύετε ότι θα ωφελήσει το ασφαλιστικό και πώς;
Θα έλεγα ότι προβληματίζομαι έντονα για το αν, αυτή τη χρονική στιγμή, μια τέτοια αύξηση των γενικών ορίων συνταξιοδότησης από τα 65 στα 67 έτη είναι σκόπιμη από δημοσιονομική και κοινωνική σκοπιά. Πρέπει βέβαια να γνωρίζουμε ότι υφίσταται νομοθετημένη υποχρέωση της χώρας να επανεξετάσει το 2020 τα γενικά όρια συνταξιοδότησης, εναρμονίζοντάς τα με το προσδόκιμο επιβίωσης. Το πλέον πιθανό ενδεχόμενο είναι ότι τότε, ούτως ή άλλως, θα πηγαίναμε στα 67 χρόνια. Στην περίπτωση, πάντως, που κάτι τέτοιο προκριθεί ως λύση ανάγκης, ήδη από σήμερα θα πρέπει να καταργηθεί αυτή η ρήτρα επανεξέτασης των ορίων το 2020.
Υπάρχει θέμα περαιτέρω μείωσης του κατώτατου μισθού ή περικοπής του 13ου και του 14ου;
Σε καμία περίπτωση. Το έχω δηλώσει προς όλες τις κατευθύνσεις ότι ως υπουργείο Εργασίας δεν πρόκειται να θέσουμε, να συζητήσουμε ή να δεχτούμε αίτημα περαιτέρω μείωσης του κατώτατου μισθού. Παρομοίως, δεν κρίνω σκόπιμο να συζητηθεί θέμα 13ου και 14ου μισθού στον ιδιωτικό τομέα, γιατί πιστεύω ακράδαντα ότι σε κάποια πράγματα υπάρχουν και όρια ανθρώπινης αντοχής. Εκεί είναι η ίδια η κοινωνία και η λειτουργία της οικονομίας που θέτουν τις «κόκκινες γραμμές».
Τι έχετε να πείτε για τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο πακέτο των 11,5 δισ. ευρώ και, κυρίως, για τη μεγάλη συμμετοχή του υπουργείου Εργασίας σε αυτό;
Είναι αλήθεια ότι το υπουργείο μας σηκώνει μεγάλο βάρος του πακέτου εξοικονόμησης των 11,5 δισ. ευρώ. Πρέπει, όμως, να διευκρινίσουμε κάποια πράγματα για να μην υπάρχουν παρανοήσεις. Το πακέτο, λοιπόν, ήταν υποχρέωση της χώρας ήδη από τον Φεβρουάριο που υπογράφηκε ο νόμος 4046/2012. Από τότε ήταν ουσιαστικά προσδιορισμένο και το ύψος της συμμετοχής του υπουργείου Εργασίας σε αυτό μέσω συγκεκριμένων ρητρών ποσοστιαίας μείωσης των κοινωνικών μεταβιβάσεων και της συνταξιοδοτικής δαπάνης. Από την πλευρά μας καταβάλαμε κάθε προσπάθεια ούτως ώστε τα μέτρα να είναι, όσο το δυνατόν, πιο ισορροπημένα και δίκαια. Την ίδια εργώδη προσπάθεια κατέβαλαν και οι τρεις αρχηγοί, οι οποίοι είχαν και τον τελικό λόγο προκειμένου να αποφασίσουν το τελικό «μίγμα» από τις εναλλακτικές δυνατές προτάσεις που υπεβλήθησαν από τα διάφορα υπουργεία. Λίγες ώρες μάς χωρίζουν από την ανακοίνωση των μέτρων. Σήμερα, το κρίσιμο διακύβευμα είναι η συνέχιση της χρηματοδότησης. Και τα μέτρα αυτά, όσο δύσκολα και αν είναι -και πράγματι είναι-, συνδέονται άμεσα και καθοριστικά με την παραμονή μας στο ευρώ. Θέλω να πιστεύω ότι όλοι θα φανούμε αντάξιοι απέναντι σε αυτό το ιστορικό δίλημμα, καθώς δεν χωρούν προσωπικές στρατηγικές από κανέναν.
ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΑΠΟΛΥΣΗΣ
«Θα τις δούμε με τους κοινωνικούς εταίρους»
Θα αλλάξει ο τρόπος υπολογισμού των αποζημιώσεων απόλυσης και τι ακριβώς σχεδιάζετε για τα εργασιακά;
Είναι αλήθεια ότι το ύψος των αποζημιώσεων απόλυσης στην Ελλάδα, ιδιαίτερα για τους εργαζόμενους με πολλά χρόνια προϋπηρεσίας, είναι πολύ υψηλότερο από τον κοινοτικό μέσο όρο. Από την άλλη, όμως, πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι με νόμο πριν από δύο χρόνια επήλθε σημαντική μείωση του χρόνου προειδοποίησης βάσει του οποίου ο εργοδότης μπορεί να καταβάλει μόνο τη μισή αποζημίωση. Και ακόμη σημαντικότερο είναι το γεγονός ότι στην Ελλάδα δεν υφίστανται επαρκές δίκτυο προστασίας των ανέργων και, κυρίως, ολοκληρωμένοι μηχανισμοί άμεσης επιστροφής τους στην απασχόληση, όπως σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ολα αυτά πρέπει να ληφθούν υπόψη και σε όλα τα επίπεδα διαπραγμάτευσης. Σε κάθε περίπτωση, ο δικός μας σχεδιασμός για τη θεσμική επαναρρύθμιση της αγοράς εργασίας βασίζεται καταρχήν στην παραδοχή ότι πρέπει ο χώρος της απασχόλησης να ισορροπήσει ξανά και να ωριμάσουν οι επιπτώσεις των αλλαγών που ήδη έχουν γίνει. Από εκεί και πέρα, πρέπει να συζητήσουμε ειλικρινά -και όχι προσχηματικά, όπως στο παρελθόν- με τους κοινωνικούς εταίρους ποιες επιπλέον αλλαγές χρειάζονται και να αποφασίσουμε συνειδητά τι και πώς θα το κάνουμε.
ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΙΚΟΣ
.jpg)
