γρήγορη η εξάπλωση της ασθένειας που σε λίγες μέρες είχε σπείρει τον τρόμο σε όλους τους κατοίκους.
Σε άλλους η νόσος κράτησε 5 με 6 μέρες, σε άλλους περισσότερο. Μάταια ο εμπειρικός αλλά πολύτιμος γιατρός της εποχής Αντίγονος Παπαδάκης περιερχόμενος από σπίτι σε σπίτι προσπαθούσε να ανακουφίσει τους πάσχοντες χρησιμοποιώντας επιθέματα, χυμούς φρούτων και άλλα γιατροσόφια. Στο τέλος υπήρξε και ο ίδιος θύμα της νόσου.
Ο ιστορικός και στιχογράφος εκείνης της εποχής Χατζή, Αναγνώστης Τζανετάκης γράφει:
Κι αφού δεν μας συντρέχασι
Ούτε δικοί και ξένοι
Αφίκασι μας έρημους
Καθένα να πεθαίνει
Και στα χωριά ετρέχασι
Αυτοί για να γλυτώσουν
Και έρημα τα σπίθια τους
Δεν θέλουν να ζυγώσουν
Οπού πεσε τ’ αερικό
Και μας εξεπαστρεύγει
Απόντες να εμπόριενε
Ο καθενείς να φεύγει
Μα κοκκινίζει σαν φωθιά
Κανείς δεν το προφτένει
Ούτε έμεινε ανήμπορος
Ούτε κανείς πιο μένει.
Κατά τη διάρκεια της νόσου πέθαναν μέσα σε δύο μήνες περισσότεροι των χιλίων ανθρώπων από τους οποίους οι τριακόσιοι στη Χώρα. Μεταξύ των θυμάτων υπήρξαν: οι αδερφοί Χρήστος & Νίκος Σκορδίλη, οι Στρατής Χρυσάφης και Θεόδωρος Μαστρόκαλης, οι δημογέροντες Αθανάσιος Κάλφας, Παντελής Αφεντάκης, Σωτήριος Λάλας, Ανδρόνικος Μπάφος, οι ιερείς Γεώργιος Δράκος, Ζαχαρίας Νουφράκης, ο Ιερομνήμων Σάββας, ο Ιωάννης Βγενάκης, ο καθολικός ιερέας Δον Μάρκος Σωμαρίππας, ο καπουκίνος πατήρ Φραγκίσκος Σαλτόλα και ο γιατρός Αντίγονος Παπαδάκης.
Θεϊκή παρέμβαση
Η ασθένεια εξαπλωνόταν και απειλούσε να σκοτώσει όλο το πληθυσμός της Νάξου. Στις 21 Νοεμβρίου του 1762 τελέστηκε μεγαλοπρεπής λειτουργία και γονυκλισία στο ναό της Παντανάσσης υπό του επισκόπου Ιερόθεου, ακολούθησε μεγαλοπρεπής λιτανεία των εικόνων με τη συμμέτοχη άνω των εκατό ιερέων με όλα τα λάβαρα των ναών ακολουθούμενοι από χιλιάδες λαού και τη συμμετοχή των καθολικών και του καθολικού ιερατείου.
Ορθόδοξοι κρατούσαν την εικόνα της Ευαγγελίστριας του Κάστρου και καθολικοί την εικόνα της Θεοσκέπαστης σε ένδειξη αμοιβαίας ευλάβειας, ενώ συγκινητική ήταν η δέηση του καθολικού προεξέχοντος όπως και του ορθόδοξου αρχιερέα ενώ το πλήθος γονυπετής παρακαλούσε με δάκρυα την θεία αντίληψη.
Και το θαύμα της Θεομήτορος έγινε. Η ημέρα της 21ης Νοεμβρίου του 1762 θα μείνει ιστορική για τη Νάξο. Γιατί τη μέρα αυτή σήμανε η άμεση κατάπαυση της επιδημίας και η εξαφάνιση της. Αμέσως μετά την λιτανεία άρχισε να βρέχει με αστραπές και κεραυνούς σαν να έκανε πόλεμο η Θεία πρόνοια με τη Νόσο. Από τότε ακόμα και οι Τούρκοι που κατοικούσαν στην Νάξο κράτησαν σαν παράδοση και μέγιστο σεβασμό να τιμούν αυτή τη μέρα την ΜΕΓΑΛΗ ΜΗΤΕΡΑ.
Εορτασμός σήμερα
Και φτάνουμε στο σήμερα… Τα χρόνια έχουν περάσει και η Χώρα της Νάξου γιορτάζει κάθε χρόνο με θρησκευτική ευλάβεια τα Εισόδια της Παναγίας με την Χρυσοπολίτισσα να αποτελεί και την επίσημο πολιούχο της πρωτεύουσας του νησιού. Το απόγευμα της Κυριακής, η Ιερά Εικόνα της Παναγίας μεταφέρθηκε από τον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό στο παρακείμενο Παρεκκλήσιο της Παναγίας και εκεί τελέσθηκε κατά το εθιμικό ο Πανηγυρικός Εσπερινός χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καρπενησίου κ. Γεωργίου, συμπροσευχομένων των Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών Βελεστίνου κ. Δαμασκηνού και Παροναξίας κ. Καλλινίκου. Και όπως διαβάζουμε στην επίσημη ιστοσελίδα της Ιεράς Μητρόπολης Παροναξίας «Πρό του ``Νυν απολύεις….`` ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας προσφώνησε τους προσκεκλημένους για την πανήγυρη Ιεράρχες, και εν συνεχεία έδωσε τον λόγο στον χοροστατούντα Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Καρπενησίου κ. Γεώργιο ο οποίος και ομίλησε καταλλήλως με αφορμή την μεγάλη Θεομητορική Εορτή. Ακολούθησε η Μικρά Παράκληση προς την Υπεραγία Θεοτόκο και μετά το πέρας της Παρακλήσεως Ιερά Αγρυπνία μέχρι της πρώτες μεταμεσονύκτιες ώρες της Δευτέρας».
Και το πρωί της Δευτέρας είχαμε την Ιερά Θεία Λειτουργία σε αρχιερατικό συλλείτουργο προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βελεστίνου κ. Δαμασκηνού. Στη συνέχεια είχαμε την επίσημη Δοξολογία με το παρών να δίνουν τόσο οι εκπρόσωποι των Ενόπλων Δυνάμεων όσο και η πολιτική ηγεσία της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων: Ητοι ο Έπαρχος και Αντιπεριφερειάρχης κ. Ιωάννης Μαργαρίτης, ο Δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων κ. Εμμανουήλ Μαργαρίτης, οι τοπικές αρχές (αντιδήμαρχοι, δημοτικοί σύμβουλοι) και εκπρόσωποι λοιπών Αρχών του νησιού, καθώς και μεγάλη αντιπροσωπεία Καθηγητών, Δασκάλων και μαθητών - μαθητριών της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης οι οποίοι με τις γαλανόλευκες σημαίες κόσμησαν τη μεγάλη Θεομητορική εορτή. Εν συνεχεία πραγματοποιήθηκε η μεγάλη Λιτανεία της Ιεράς Εικόνος, μετά το πέρας της οποίας ο Μητροπολίτης μας ευχαρίστησε τους προσκεκλημένους Αρχιερείς και συνεχάρη όλους όσοι συνετέλεσαν στην άρτια οργάνωση και τέλεση της Πανηγύρεως, τα σχολεία και τον ευσεβή λαό για τη συμμετοχή τους. Μεγάλο πλήθος ευσεβών Ναξίων συμμετείχε και φέτος στο διήμερο των εορταστικών εκδηλώσεων.
Με πληροφορίες από την ιστοσελίδα της Ιεράς Μητρόπολης Παροναξίας, ευχαριστούμε τον Ορεινό Αξώτη και την Μαρία Μάκαρη για τις φωτογραφίες