Η ομιλία Α. Σαμαρά στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου

  

Ομιλία του Πρωθυπουργού κ. Αντώνη Σαμαρά, στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου για την παρουσίαση των προτεραιοτήτων της Ελληνικής Προεδρίας

Κυρίες και κύριοι,

Μέλη του Ευρωκοινοβουλίου,

Ως παλαιός συνάδελφος σας, πέραν της τιμής που αισθάνομαι σήμερα, με συνοδεύει και η χαρά και η συγκίνηση που βρίσκομαι εδώ, μπροστά σας, με την ευκαιρία της ανάληψης της πέμπτης Ελληνικής Προεδρίας.

Απευθύνομαι σήμερα σε σας, που ενσαρκώνετε την κοινή συνείδηση των Ευρωπαίων πολιτών και την κοινή βούληση των λαών μας, να ....προχωρήσουν στην Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση,

Και σας απευθύνομαι ως Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του θεσμού που εκφράζει την κυρίαρχη θέληση των κρατών-μελών να προχωρήσει η Ενοποίηση της Ευρώπης.

Θα ήθελα να αναφερθώ ιδιαίτερα τιμητικά και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο όργανο που υλοποίησε και παρακολουθεί καθημερινά την Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση σε όλες τις πτυχές της και σε όλες τις λεπτομέρειές της.

Έχουμε, λοιπόν, την συνείδηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είστε εσείς. Έχουμε την κυρίαρχη βούληση και το βασικό σχεδιασμό της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης που είναι το Συμβούλιο. Κι έχουμε το μηχανισμό υλοποίησης, που είναι η Επιτροπή. Την ψυχή, το μυαλό και το μυϊκό σύστημα, δηλαδή, της Ευρωπαϊκής Ιδέας.

Υπήρξαν ίσως στιγμές που αυτοί οι τρείς πυλώνες δεν βρέθηκαν σε απόλυτα αρμονία μεταξύ τους. Πράγματι…

Αλλά δεν έχουμε φτάσει εδώ που φτάσαμε, αν δεν είχαν βρει τον τρόπο να συνεργαστούν μεταξύ τους και να ισορροπήσουν ανάμεσά τους. Η συμπληρωματικότητα και η ισορροπία τους υπήρξε η μεγάλη κατάκτηση της Ευρώπης. Γι’ αυτό θα δουλέψουμε κι αυτό θα ενισχύσουμε. Κι αυτή είναι η πρώτη μου δέσμευση απέναντι σας.

Ως κάποιος που ήταν ως πριν λίγα χρόνια ένας από σας, γνωρίζω τις αγωνίες σας. Υπήρξαν και δικές μου αγωνίες. Το Ευρωκοινοβούλιο πρέπει να ενισχυθεί. Είναι η φιλοδοξία σας. Ήταν και η δική μου φιλοδοξία. Πρέπει το Ευρωκοινοβούλιο να είναι ικανό να ελέγχει τις αποφάσεις και να προβάλλει στην καρδιά των αποφάσεων τις ανάγκες και τα συμφέροντα του Ευρωπαίου πολίτη.

Θέλουμε όλοι ένα ισχυρό, άρα υπεύθυνο Ευρωκοινοβούλιο. Είμαστε υπερήφανοι που η επιρροή του αυξήθηκε. Η Ελλάδα ως χώρα υποστήριξε αυτό εδώ και χρόνια. Και τώρα είμαστε βέβαιοι ότι με αυξημένες δικαιοδοσίες, θα τις χρησιμοποιήσει τις δικαιοδοσίες αυτές για να φέρει τα ιδανικά της Ενωμένης Ευρώπης πιο κοντά στον Ευρωπαίο πολίτη.

Σας μιλώ ακόμα σε μια στιγμή πολύ κρίσιμη. Η Ενωμένη Ευρώπη δοκιμάστηκε τα τελευταία χρόνια. Δοκιμάστηκε η συνοχή της, δοκιμάστηκε η αντοχή της, δοκιμάστηκε ακόμα ένα ολόκληρο οικοδόμημα, αυτό του κοινού της νομίσματος. Και φάνηκαν σημαντικά «κατασκευαστικά ελλείμματα»…

Τώρα, όμως, η κρίση αυτή αρχίζει να ξεπερνιέται. Όχι από μόνη της. Όχι αυτόματα. Η κρίση ξεπερνιέται επειδή η Ευρώπη άρχισε να ξεπερνά τις αδυναμίες της, είδε τα σφάλματά της, άρχισε να τα διορθώνει. Αποδείξαμε, λοιπόν, κατά τη διάρκεια της κρίσης και εξ αιτίας της κρίσης, ότι η Ενωμένη Ευρώπη δουλεύει. Τις αλλαγές που δρομολογήσαμε τα δύο τελευταία χρόνια, πρέπει να τις ολοκληρώσουμε. Και να προχωρήσουμε ακόμα παραπέρα.

Η κρίση μας έδειξε ότι χρειαζόμαστε «περισσότερη και καλύτερη Ευρώπη»! Αυτό κάνουμε. Κι αυτή είναι η επόμενη δέσμευσή μου ενώπιόν σας: Στο επόμενο διάστημα να προχωρήσουμε ακόμα πιο αποφασιστικά, ακόμα πιο πέρα.

Ώστε στις Ευρωεκλογές του επομένου Μαΐου, που συμπίπτουν με το τέλος της Ελληνικής Προεδρίας, η Ευρωπαίοι πολίτες να μην ψηφίσουν με την πικρή γεύση της κρίσης. Αλλά με την αίσθηση, με την Ελπίδα, ότι η κρίση ξεπερνιέται κι ότι η Ευρώπη βγαίνει ισχυρότερη και καλύτερη.

Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί φίλοι,

Σας μιλάω τέλος, και ως Πρωθυπουργός της Ελλάδας, της χώρας που δοκιμάστηκε περισσότερο από αυτήν την κρίση.

Δοκιμάστηκε η χώρα μου τα τελευταία χρόνια, όσο ίσως δεν έχει ξανά δοκιμαστεί ποτέ μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δοκιμάστηκε λόγω δικών της λαθών η χώρα μου, που συνεχίζονταν για δεκαετίες. Δοκιμάστηκε ακόμα και λόγω κατασκευαστικών αδυναμιών του ίδιου του ενιαίου νομίσματος. Δοκιμάστηκε, τέλος, κι από σφάλματα που έγιναν στη χάραξη του πρώτου προγράμματος, όπως το σφάλμα με τον «πολλαπλασιαστή» που υποτιμούσε την επίπτωση του πρώτου προγράμματος στην ύφεση που μετά ακολούθησε. Και που αποδείχθηκε πολύ μεγαλύτερη…

Η Ελλάδα δοκιμάστηκε, αλλά άντεξε! Και τώρα αλλάζει ριζικά, ξεπερνά τα προβλήματά της, μπαίνει στον δρόμο της εξυγίανσης και της ανάκαμψης. Ξέρω ότι ειπώθηκαν και σε αυτή την αίθουσα πολλά – και θετικά και αρνητικά – γι’ αυτήν την περίοδο. Ένα μόνο ας κρατήσουμε εδώ: Η Ελλάδα τήρησε τις δεσμεύσεις και τίμησε την υπογραφή της. Μ’ άλλα λόγια: We delivered!

Και θέλω να σας δώσω την προσωπική μου εμπειρία: Αποτυχία, φίλες και φίλοι, δεν είναι να πέφτεις κάτω. Αποτυχία είναι να μην ξανασηκώνεσαι! Κι αν όταν πέσεις, ξανασηκωθείς με πείσμα, με πίστη και με ψηλά το κεφάλι, αυτό είναι ξεχωριστή επιτυχία. Κι είμαι υπερήφανος που η πατρίδα μου, μέσα από αφάνταστα επώδυνες θυσίες του λαού μας, σήμερα είναι και πάλι στα πόδια της.

Γι’ αυτό θα σας πω δύο λόγια αμέσως:

Το τελευταίο διάστημα, η Ελλάδα κατάφερε τη μεγαλύτερη δημοσιονομική διόρθωση που έχει γίνει ποτέ και μέσα στο πιο σύντομο διάστημα: Πέτυχε, μέσα σε τέσσερα χρόνια, μείωση του ελλείμματός της κατά 13% του σημερινού ΑΕΠ! Αλλά για να το κάνει αυτό, υπέστη μείωση του ΑΕΠ της κατά 25%, τη μεγαλύτερη μείωση ΑΕΠ που έχει υπάρξει ποτέ διεθνώς από την Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του 30! Σε έξι συνεχόμενα χρόνια ύφεσης, ο μέσος Έλληνας έχασε το 38% περίπου του βιοτικού του επιπέδου σε σύγκριση με το 2007.

Η ανεργία από 7% ξεπέρασε το 27%. Και στους νέους κάτω των 25 ετών έφτασε στο 60%. Εύχομαι πραγματικά το δράμα αυτό να μην το περάσει, να μην το ξαναπεράσει ποτέ καμιά άλλη χώρα.

Όμως το πιο σημαντικό είναι ότι μέσα σε τέτοιες συνθήκες παρατεταμένης ύφεσης, η Ελλάδα ξεκίνησε ένα από τα πιο φιλόδοξα, ένα από τα πιο σαρωτικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων και διαρθρωτικών αλλαγών που έχουν υπάρξει ποτέ. Στη διεθνή κατάταξη του ΟΟΣΑ, η Ελλάδα κατατάσσεται ήδη στην πρώτη θέση διεθνώς στην εφαρμογή διαρθρωτικών αλλαγών. Και τα αποτελέσματα φάνηκαν: Σύμφωνα με όλες τις έρευνες, ανακτήσαμε ήδη τη χαμένη μας ανταγωνιστικότητά από το 2002, ενώ μηδενίσαμε το έλλειμμα μας στο Εμπορικό μας Ισοζύγιο.

Το 2013, για πρώτη φορά, η Ελλάδα έβγαλε δημοσιονομικό πλεόνασμα, πρωτογενές πλεόνασμα, στα δημοσιονομικά μας. Για πρώτη φορά έβγαλε πλεόνασμα στο Ισοζύγιο Τρεχουσών συναλλαγών της εδώ και πολλά χρόνια. Ενώ για το 2014, προβλέπεται ότι για πρώτη φορά θα έχει ανάκαμψη, μετά από 6 χρόνια ύφεσης.

Δεν έχουμε καμιά ψευδαίσθηση. Διανύσαμε μεγάλες αποστάσεις, αλλά έχουμε ακόμα πολύ δρόμο. Έχουμε να κάνουμε ακόμα πολλά. Πετύχαμε, όμως, να σταθεροποιηθεί η χώρα, η οικονομία και η κοινωνία. Και για να καταλάβετε το μέγεθος και τη σημασία όσων πετύχαμε, αρκεί να σας πω ότι σήμερα η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο διαρθρωτικό πρωτογενές πλεόνασμα (structural primary surplus) στην Ευρώπη και στην Ευρωζώνη. Τι σημαίνει «διαρθρωτικό πρωτογενές πλεόνασμα». Σημαίνει ότι, αν έπιανε η Ελλάδα το οικονομικό δυναμικό της, δηλαδή το economic potential της, η Ελλάδα θα μπορούσε, όχι μόνο να καλύψει πλήρως τις τρέχουσες ανάγκες της – που ήδη καλύπτει το πρωτογενές πλεόνασμα– αλλά και να καλύψει τους τόκους τους δανεισμού της και να της μένει και περίσσευμα κάθε χρόνο, ώστε να μειώνει το χρέος της.

Κι αυτό προσπαθούμε τώρα: να επιταχύνουμε την βιώσιμη Ανάπτυξη από δω και στο εξής, ώστε να απαλλαγούμε από κάθε ανάγκη στήριξης. Κι ώστε να μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε επιτυχώς τις διαρθρωτικές αλλαγές. Γιατί; Γιατί οι μεταρρυθμίσεις, φίλες και φίλοι, γίνονται πολύ πιο εύκολα σε συνθήκες Ανάκαμψης και Ανάπτυξης, παρά σε συνθήκες παρατεταμένης ύφεσης. Την οποία ευτυχώς τώρα ξεπερνάμε…

Όλα αυτά, τα πετύχαμε ασφαλώς χάρις στις πρωτοφανείς θυσίες και την ωριμότητα του Ελληνικού λαού. Αλλά και τα επιτύχαμε, επίσης, χάρις στη στήριξη των εταίρων μας. Κι από αυτή τη θέση, θέλω να ευχαριστήσω τους λαούς της Ευρώπης για την αλληλεγγύη που επέδειξαν στην Ελλάδα. Θέλω ιδιαίτερα να ευχαριστήσω το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Θέλω να ευχαριστήσω και τον Πρόεδρο Barroso με τον οποίο βρεθήκαμε σε συνεχή επαφή στις πιο δύσκολες ώρες αυτού του εγχειρήματος.

Κι έτσι η Ελλάδα απέφυγε την άτακτη χρεοκοπία και πέτυχε τη μεγαλύτερη μείωση χρέους που έχει γίνει ποτέ, χωρίς να μεσολαβήσει χρεοκοπία. Αυτό είναι επίτευγμα της Ευρώπης, και κανείς ας μην το υποτιμήσει.

Έγιναν λάθη, πράγματι, στην πρώτη φάση του Προγράμματος. Τα λάθη αυτά τότε τα επισήμανα, από τη θέση της Αντιπολίτευσης. Ήδη, όμως, από τότε δούλευα για να διορθωθούν τα σφάλματα εκείνα. Και ύστερα, ως Κυβέρνηση, τα διορθώσαμε σε μεγάλο βαθμό. Κι έτσι, ενώ το πρόγραμμα έδειχνε τα πρώτα χρόνια να μην επιτυγχάνει, τώρα οι βασικοί του στόχοι όχι απλώς πετυχαίνουν, αλλά κάποιες φορές ξεπερνιούνται κιόλας. Όπως έγινε με το πρωτογενές πλεόνασμα που προγραμματιζόταν για το 2014 και το έχουμε ήδη επιτύχει από το 2013…

Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί φίλοι,

Πριν ενάμιση χρόνο, η χώρα μου ήταν στα πρόθυρα της καταστροφής, και πολλοί πιθανολογούσαν – ενώ μερικοί το θεωρούσαν βέβαιο – ότι θα έβγαινε από το ευρώ. Κάποιοι ακόμα προεξοφλούσαν ότι αυτό θα οδηγούσε και στη διάλυση της Ευρωζώνης. Κάποιοι έφταναν να διακηρύσσουν πως και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα διαλυόταν! Διαψεύσαμε όλες τις Κασσάνδρες!

Σήμερα η εικόνα είναι τελείως διαφορετική. Η Ελλάδα απέδειξε ότι η Ευρώπη δουλεύει. Ότι η Ευρώπη μπορεί. Ότι η Ένωσή μας είναι ισχυρή. Και αυτό το αποδεικνύουμε με τον πιο πειστικό τρόπο: ξεπερνώντας τις κρίσεις και βγαίνοντας ισχυρότεροι από ποτέ.

Πριν ενάμιση χρόνο ήμασταν ο αδύναμος κρίκος της Ένωσης. Σήμερα αναλαμβάνουμε την Προεδρία της Ένωσης και πιστεύω ότι έτσι η Ελλάδα γίνεται το σύμβολο ότι η Ευρώπη αντέχει, ότι η Ευρώπη προχωράει, ότι η Ευρώπη δουλεύει, ότι η Ευρώπη μπορεί.

Αγαπητοί φίλοι,

Στα πλαίσια της Προεδρίας μας, η ατζέντα είναι πολύ συγκεκριμένη. Θα προχωρήσουμε πρωταρχικά όλα όσα έχουν ήδη ξεκινήσει. Και θα θέσουμε κι ορισμένα νέα ζητήματα. Αυτά όλα συνοψίζονται σε τέσσερις μεγάλες προτεραιότητες:

Πρώτον, η τόνωση της Ανάπτυξης και της απασχόλησης. Γιατί η ανεργία υπονομεύει τη συνοχή των κοινωνιών που θίγονται περισσότερο. Αλλά απειλεί και τη συνοχή ολόκληρης της Ευρώπης! Γιατί όταν οι χώρες βρίσκονται σε στασιμότητα, έχουν την ψευδαίσθηση ότι ο καθένας μπορεί να σωθεί από μόνος του. Αυτό ακριβώς πρέπει να καταπολεμήσουμε. Όλοι μαζί μπορούμε να επιτύχουμε πολύ περισσότερα και πολύ πιο γρήγορα. Κι αυτό το «όλοι μαζί» απαιτεί να βγούμε από τη λογική της παρατεταμένης στασιμότητας. Γιατί η ύφεση διαλύει, δεν ενώνει.

Ακόμα, πρέπει να βρούμε την ισορροπία ανάμεσα στη σταθεροποίηση και τη βιώσιμη Ανάπτυξη. Ανάμεσα στη δημοσιονομική σταθερότητα που χρειαζόμαστε και την Ανάπτυξη που αποζητάμε. Μόνο έτσι μπορεί η Ευρώπη να παραμείνει και ανταγωνιστική οικονομία, αλλά και με εσωτερική συνοχή.

Μακροχρόνια η Ανάπτυξη δεν είναι αντίπαλος προς τη δημοσιονομική πειθαρχία. Το ένα είναι προϋπόθεση του άλλου.

Μακροχρόνια η Ανταγωνιστικότητα δεν είναι αντίπαλος προς την Κοινωνική Δικαιοσύνη. Το ένα δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς το άλλο.

Το ακριβές πλαίσιο για την προώθηση της Ανάπτυξης, της Απασχόλησης, αλλά και της Συνοχής, αποτελείται από τα εξής:

- την ενδιάμεση αναθεώρηση της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020», η οποία θα εκκινήσει το πρώτο τρίμηνο του 2014,

- το «Σύμφωνο για την Ανάπτυξη και την Απασχόληση» που υιοθετήσαμε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου 2012,

- την εμβάθυνση της Ενιαίας Αγοράς

- το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο και

- το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών στο πλαίσιο του «Ευρωπαϊκού Εξαμήνου», στην οποία ο ρόλος του Ευρωκοινοβουλίου, αλλά και των Εθνικών Κοινοβουλίων, ορθότατα διευρύνεται.

Πρωταρχικής σημασίας για την Ελληνική Προεδρία είναι η προώθηση της χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας, με έμφαση στις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις. Η κοινή πρωτοβουλία Επιτροπής-Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, με συγκεκριμένες εναλλακτικές για τη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, έχει την πλήρη στήριξη, ασφαλώς, της Ελληνικής Προεδρίας.

Θα βοηθήσουμε με κάθε δυνατό τρόπο στην επιτυχία αυτής της πρωτοβουλίας. Στόχος: Βελτίωση των ρυθμών Ανάπτυξης με έργα εντάσεως εργασίας, σε τομείς όπως οι μεταφορές, η ενέργεια, η ναυτιλία και ο τουρισμός. Οι παρεμβάσεις μέσω των επενδύσεων είναι απολύτως αναγκαίες, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος μιας jobless recovery, μιας ανάκαμψης χωρίς νέες θέσεις εργασίας. Οι χρηματοδοτικές πρωτοβουλίες καταπολέμησης της ανεργίας, όπως η «Εγγύηση για τη Νεολαία», αποτελούν σημαντικότατο, αλλά όχι επαρκές μέσο για την αποτροπή αυτού του κινδύνου.

Την ίδια στιγμή πρέπει να συνεχιστεί η συζήτηση για τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής οικονομίας. Συζήτηση που ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2013 με την «Πράσινη Βίβλο» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ακόμα, η Ελληνική Προεδρία θα προωθήσει τους στόχους του «Συμφώνου για την Ανάπτυξη και την Απασχόληση», όπως και την ολοκλήρωση της Ενιαίας Αγοράς, την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φορολογικής απάτης, την πρόοδο της Καινοτομίας, τη βελτίωση του ρυθμιστικού πλαισίου στην Ένωση και την ενίσχυση του Εξωτερικού Εμπορίου.

Δεύτερον, η στήριξη του κοινού μας νομίσματος, αλλά και η ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην ευρωπαϊκή οικονομία. Αυτό σημαίνει εμβάθυνση της ΟΝΕ, με κύριο άμεσο βήμα την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης. Θα εργαστούμε εντατικά μαζί σας (στο πλαίσιο του τριλόγου) προκειμένου να φθάσουμε – είναι δύσκολο, αλλά πρέπει να φτάσουμε - στην υιοθέτηση του Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης (SRM), κάτι που θα σπάσει το φαύλο κύκλο μεταξύ τραπεζικού και δημοσίου χρέους, χωρίς να υπάρξουν εκπτώσεις στον ενιαίο και ευρωπαϊκό χαρακτήρα του μηχανισμού. Κι έτσι θα θωρακιστεί αποτελεσματικά το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ήδη, χθες, έχω τη χαρά να σας πω ότι είχαμε μια πρώτη επιτυχία: Λίγες ώρες νωρίτερα, υπήρξε καταρχήν πολιτική συμφωνία (political agreement in principle), τόσο στον κανονισμό, όσο και στην οδηγία για την πολύ σημαντική αγορά χρηματοπιστωτικών μέσων, της MifiD-ΙΙ.

Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ και την κοινωνική διάσταση της ΟΝΕ. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ένα στέρεο τραπεζικό σύστημα δεν αφορά μόνο του «τραπεζίτες», αφορά τους καταθέτες, αφορά τους επενδυτές, αφορά την εξασφάλιση της ρευστότητας που χρειάζεται μία οικονομία. Αλλά και την εμπιστοσύνη που είναι απαραίτητη για να υπάρχει ρευστότητα.

Τελικά, αφορά άμεσα και την ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση. Αυτά όλα δεν είναι διαφορετικά, ούτε ανταγωνιστικά μεταξύ τους. Είναι διαφορετικές όψεις αυτού που λέμε «περισσότερη και καλύτερη Ευρώπη». Ευρώπη της σταθερότητας, την εμπιστοσύνης και της Ανάπτυξης.

Τρίτον, η απάντηση που οφείλουμε να δώσουμε στο μεταναστευτικό πρόβλημα, η τραγική διάσταση του οποίου αναδεικνύεται σχεδόν καθημερινά στα θαλάσσια και χερσαία σύνορα της Ευρώπης. Εδώ χρειάζεται συνολική διαχείριση αυτού του καθαρά ευρωπαϊκού προβλήματος. Μπορεί να θίγει περισσότερο κάποιους από μας: τις χώρες που βρίσκονται στα γεωγραφικά όρια της Ένωσης. Αλλά αφορά όλους μας.

Οι αρχές που θα πρέπει να διέπουν την προσέγγισή μας αυτή είναι η αλληλεγγύη μεταξύ εταίρων, η συνυπευθυνότητα για την προστασία των κοινών ευρωπαϊκών συνόρων, η αναλογικότητα στην κατανομή βαρών και – βεβαίως – η εμπλοκή τρίτων χωρών, από τις οποίες προέρχονται ή από τις οποίες περνούν τα μεταναστευτικά ρεύματα, για να φτάσουν σε μας. Διότι το φαινόμενο πρέπει να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά στην πηγή του. Κι αυτό περιλαμβάνει και μέτρα επαναπατρισμού των παράνομων μεταναστών, εκείνων που δεν προέρχονται από εμπόλεμες περιοχές και που δεν δικαιούνται άσυλο. Όμως εδώ, θέλω να σας πω ότι έχουμε και ένα καθαρά ανθρωπιστικό καθήκον. Να χτυπήσουμε τα εγκληματικά κυκλώματα που διακινούν – και αυτό είναι το πιο τραγικό της υπόθεσης – ανθρώπους από διάφορες περιοχές του κόσμου, σαν να είναι αντικείμενα, προς την Ευρώπη.

Τέλος, η Ελλάδα φιλοδοξεί να δώσει νέα πνοή στις Θαλάσσιες Πολιτικές της Ένωσης. Κράτη-μέλη και θεσμοί εργάζονται ήδη για την ενίσχυση και εφαρμογή τους. Χρειάζεται όμως, ο επαναπροσδιορισμός, η επανεξέτασή τους, ώστε να ανταποκριθούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, στις ανάγκες των πολιτών, αλλά και στις προκλήσεις του αύριο.

Οι άξονες στους οποίους θα κινηθούμε είναι δύο: Ανάπτυξη, περιλαμβανομένου και του τομέα της ενέργειας, και Ασφάλεια, στον οποίο περιλαμβάνονται ο καθορισμός και η διαχείριση των ευρωπαϊκών θαλάσσιων ζωνών. Να μη ξεχνάμε ότι ο υποθαλάσσιος πλούτος που κρύβει η θάλασσα μπορεί να αποτελέσει, στο ορατό μέλλον, την απάντηση στα μεγάλα προβλήματα του ενεργειακού μας εφοδιασμού. Και σας θυμίζω εκείνο που από το 2004, όταν ήμουν ευρωβουλευτής ακουγόταν παντού στις αίθουσές μας: επιτέλους η Ευρώπη να απαντήσει στο πρόβλημα, λέγαμε τότε, της ενεργειακής ανασφάλειας, του “energy insecurity”…

Μια αναφορά θα κάνω και σε κάτι που είναι μονίμως κεντρικό θέμα της ευρωπαϊκής πολιτικής: στην Ευρωπαϊκή Διεύρυνση! Άλλωστε η Ελλάδα έχει να επιδείξει πλούσιο έργο ενίσχυσης της ευρωπαϊκής πορείας των χωρών της Διεύρυνσης και ιδιαίτερα των Δυτικών Βαλκανίων. Κι εδώ μας ενδιαφέρει να είμαστε πρακτικοί και αποτελεσματικοί.

Η ενταξιακή πορεία των χωρών της περιοχής αυτής, έχει αποκτήσει, τα τελευταία δύο έτη, μια σαφή δυναμική χάρη στην προσχώρηση της Κροατίας, την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με το Μαυροβούνιο και την απόδοση καθεστώτος υποψήφιας χώρας στη Σερβία. Οι εξελίξεις αυτές, φωτογραφίζουν ότι η διεύρυνση προχωράει και μάλιστα σε μια περίοδο κατ’ εξοχήν μεταβατική για την Ένωση.

Η Ελληνική Προεδρία, λοιπόν, θα προσεγγίσει τη Διεύρυνση δυναμικά και κατά περίπτωση, με στόχο την προώθηση της ενταξιακής διαδικασίας καθεμιάς από τις ενδιαφερόμενες χώρες, αναλόγως των επιδόσεων και των ιδιαιτεροτήτων τους. Υπενθυμίζω ότι οι βασικές αρχές και μηχανισμοί της «Ατζέντας της Θεσσαλονίκης» εξακολουθούν να διέπουν την πορεία της περιοχής προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Φίλες και φίλοι,

Στην Ευρωπαϊκή ατζέντα των επομένων μηνών, βρίσκεται ακόμα:

Η ενίσχυση των σχέσεών μας με τους μεγάλους στρατηγικούς εταίρους της Ευρώπης, και στα δυτικά πέραν του Ατλαντικού και στα ανατολικά και στην Άπω Ανατολή. Εδώ, οι οικονομικές σχέσεις μας μαζί τους, πρέπει να πάρουν νέα ώθηση. Το απαιτεί, όχι μόνον η καταπολέμηση της ύφεσης. Αλλά κυρίως – η υποχρέωση της Ευρώπης να παίζει ρόλο πρωταγωνιστικό στις διεθνείς εξελίξεις συν-διαμορφώνοντας τις παγκόσμιες τάσεις.

Ακόμα, η επιρροή μας στον περίγυρό μας. Χρειαζόμαστε μια περιφέρεια σταθερότητας, ειρήνης και Ανάπτυξης. Όπου θα ακτινοβολούμε τις αξίες και τις αρχές μας. Όπου θα προσφέρουμε τη βοήθειά μας σε αυτούς που την έχουν ανάγκη. Αλλά και θα απολαμβάνουμε, μαζί με όλους τους γείτονές μας, τα αγαθά της σταθερότητας και της Ειρήνης.

Πάνω απ’ όλα λοιπόν, χρειαζόμαστε δύο πράγματα:

Να δώσουμε αυτοπεποίθηση στον Ευρωπαίο πολίτη. Και υπερηφάνεια για την Ένωσή τους.

Και να γίνουμε ο φάρος της σταθερότητας και της Ανάπτυξης, της Ανταγωνιστικότητας και της Δημοκρατίας, του Πολιτισμού και της Ευημερίας. Τελικά αυτό αποζητά και όλος ο υπόλοιπος κόσμος από μας.

Αυτά τα δύο πράγματα, δεν μπορεί να τα κάνει ασφαλώς η Ελληνική Προεδρία στο επόμενο πεντάμηνο - εξάμηνο. Οφείλουμε να τα κάνουμε όλοι μαζί, στα επόμενα χρόνια. Να τονώσουμε την υπερηφάνεια των Ευρωπαίων για την Ένωσή τους και να ενισχύσουμε την ακτινοβολία του Ευρωπαϊκού παραδείγματος διεθνώς.