ΑΠΕΙΡΑΝΘΟΣ 1917

     Η σφαγή της Απειράνθου (1917) έχει παρουσιασθεί στην ελληνική κοινωνία ως επεισόδιο του Εθνικού Διχασμού, της διαμάχης Βασιλικών-Βενιζελικών. Η άποψη αυτή, όσο και αν είναι αληθινή,  δεν φαίνεται να περιέχει ολόκληρη την αλήθεια. Έλληνες και ξένοι Ιστορικοί εντάσσουν την τραγωδία στο ιστορικό των  διεθνών αναταράξεων των αρχών του εικοστού αιώνα. Σχετική μελέτη παρουσιάζεται στο βιβλίο ‘‘Η Ξεχασμένη Επανάσταση’’ του Δ. Μιχαλόπουλου.

   Ειδικότερα, σύμφωνα με τις απόψεις που παρουσιάζει ο συγγραφέας, εκείνοι που εκτέλεσαν την σφαγή, όργανα του καθεστώτος της εποχής εκείνης, έδρασαν κατ’ εντολή και για λογαριασμό της πολιτικής των Αγγλογάλλων. Το μίσος προς τους αντιφρονούντες που τους διακατείχε, τους οδήγησε  να εκτελέσουν την εντολή, όχι απλώς πρόθυμα, αλλά και με υπερβάλλοντα ζήλο. Άλλωστε, τέτοιες διώξεις ήσαν στο πρόγραμμα του καθεστώτος, το οποίο, όπως είπε ο Θ. Πάγκαλος στην .....

Βουλή το 1928, «…δεν εξεπροσώπει την λαϊκήν θέλησιν και δια τούτο  ηναγκάσθη, να καταπνίξει δια των όπλων πλείστας στάσεις και να προβεί εις τυφεκισμούς και διώξεις, ακόμη και να απαγορεύση την εκδήλωσιν  δυσαρεσκείας προς αυτό». Έτσι, άλλη μια φορά Έλληνες  σκότωσαν Έλληνες. Οι ‘‘Μεγάλες Δυνάμεις’’ χτύπησαν, όπως πάντα, με ξένο χέρι, χέρι που λαχταρούσε να χτυπήσει τους αδελφούς αντιπάλους του.

                                     «Δυστυχισμένε μου λαέ, καλέ και ηγαπημένε

                                     Πάντοτ’ ευκολοπίστευτε και πάντα προδομένε»!

                                                                                      Διονύσιος Σολωμός   

    Ο τίτλος του βιβλίου ‘‘Ξεχασμένη Επανάσταση’’ μας οδηγεί στην μαζική αντίδραση του λαού προς τις υπόψη διώξεις, της οποίας την κάπως περισσότερο οργανωμένη μορφή, αποτέλεσαν οι ονομαζόμενοι ‘‘Επίστρατοι’’.  Η στάση του λαού των χωριών Απείράνθος και Μονή της Νάξου παρουσιάζεται ως  ξεχωριστό επεισόδιο της αντίδρασης αυτής. Το γεγονός ότι το ιστορικό της αντίδρασης  έχει συγκαλυφθεί συστηματικά, δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό ‘‘Ξεχασμένη’’ στον τίτλο του βιβλίου.

    Παρουσίαση του παραπάνω βιβλίου θα γίνει στην αίθουσα της Παλαιάς Βουλής την Κυριακή 16 Δεκεμβρίου στις 11.30πμ.Σ’ αυτήν θα μιλήσουν ο συγγραφέας, ο πρώην Υπουργός και Ευρωβουλευτής Μίκης Πρωτοπαπαδάκης και ο δημοσιογράφος Σπύρος Χατζάρας.

           Παραθέτουμε απόσπασμα του βιβλίου..Το κείμενο βασίζεται σε στοιχεία που αναγράφονται στο Ιστορικό Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών.          

«…Μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου τοῦ 1916, οἱ Ἄγγλοι εἶχαν βιαίως καθυποτάξει ὅλα σχεδὸν τὰ νησιὰ τῶν Κυκλάδων στὸ  καθεστὼς τοῦ Κράτους τῆς Θεσσαλονίκης. Ἐξαίρεση ἀποτελοῦσε ἡ Νάξος, οἱ κάτοικοι τῆς ὁποίας δὲν ἔστεργαν νὰ υἱοθετήσουν τὰ κελεύσματα τῶν δυνάμεων του καθεστώτος. Ἔτσι, κατὰ τὸ πρῶτο δωδεκαήμερο τοῦ Ἰανουαρίου τοῦ 1917, ὀργανώθηκε ὁλόκληρη ἐκστρατεία μὲ σκοπὸ τὴν ὑποδούλωση τοῦ νησιοῦ.

           Επικεφαλής τῆς ἐκστρατείας ὑπῆρξε ὁ σκωτικῆς καταγωγῆς Edward Montague Compton Mackenzie, λοχαγὸς τῶν Βρεταννικῶν Βασιλικῶν Πεζοναυτῶν, ὁ ὁποῖος εἶχε, κατὰ τὸ 1916, στήσει ἕνα «δίκτυο ἀντικατασκοπείας» στὴν Ἀθήνα, ποὺ ἐργαζόταν ὑπὲρ τοῦ Βενιζέλου.  Δεδομένου ὅτι κέντρο τῶν ὀπαδῶν τοῦ Βασιλιᾶ Κωνσταντίνου στην Νάξο ἀποτελοῦσε ἡ Ἀπείρανθος, τὴν συγκεκριμένη ἐπιχείρηση ἀνέλαβε τώρα προσωπικῶς ὁ Ν. Καλομενόπουλος πού, στὸ μεταξύ, εἶχε γίνει στρατιωτικὸς διοικητὴς Κυκλάδων. Δύναμη 200 ἀνδρῶν λοιπόν, στοὺς ὁποίους συγκαταλέγονταν πολλοὶ ἄνδρες τῆς Κρητικῆς Χωροφυλακῆς, ἐκστράτευσε κατὰ τῆς Ἀπειράνθου, ἐνῶ, παράλληλα, τὸ ἀντιτορπιλλικὸ «Θέτις» κανονιοβολοῦσε τὸ χωριό. Τελικά, ἡ ἀντίσταση τῶν χωρικῶν κάμφθηκε…»  και ακολούθησε η  σφαγή.

   Σημειώνουμε ότι, για να μάθουμε την ιστορική αλήθεια, πρέπει να απαλλαγούμε από την ‘‘αλλεργία’’ των λέξεων και των χαρακτηρισμών που χρησιμοποιούνται εμβληματικά από τις δύο παρατάξεις του επάρατου αειφόρου εθνικού διχασμού. Αξίζει να θυμηθούμε σχετικά μια επισήμανση του αειμνήστου Κωνσταντίνου Τσάτσου:

    Το 1975, κατά την διάρκεια της συζήτησης στην Βουλή για το σχέδιο Συντάγματος που είχε εκπονήσει ο

 Κωνσταντίνος Τσάτσος, άναψαν τα αίματα  όταν έγινε αναφορά στον ρόλο των βουλευτών. Το σχέδιο

 έλεγε ότι «οι βουλευταί εκπροσωπούν το έθνος», πράγμα που ξεσήκωσε την αντίρρηση των αριστερών, οι

 οποίοι ήθελαν να γράφεται «…εκπροσωπούν τον λαό». Ο αείμνηστος Τσάτσος, τότε, έλαβε τον λόγο και είπε:

 «Εγώ δεν πάσχω από αλλεργία των λέξεων. Ούτε ο εθνικισμός με ενοχλεί, ούτε η λαοκρατία με πειράζει». Με

 την παρέμβαση του σοφού δασκάλου, ηρέμησαν τα πνεύματα και η συζήτηση συνεχίσθηκε, θεραπευμένη

 τώρα. από το αλλεργικό σοκ που είχε επισυμβεί. Δεν θυμούμαι πώς διατυπώθηκε τελικά το άρθρο.

 Σημειώστε ότι στην ελληνική γλώσσα οι λέξεις ‘‘έθνος’’ και ‘‘λαός’’ είναι ταυτόσημες.