Εισαγωγή
Κατά την τελευταία τακτική συνεδρίαση του Δημοτικού μας Συμβουλίου, η ημερήσια διάταξη περιελάμβανε ένα θέμα το οποίο αποσύρθηκε ξαφνικά από τη συζήτηση λόγω "ελλιπών πληροφοριών". Αυτό αφορούσε την συμμετοχή του Δήμου μας στην ενεργειακή κοινότητα πολιτών Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου "Bluetonium" του προγράμματος "Απόλλων", μετά από πρόσκληση του Περιφερειάρχη κ. Χατζημάρκου. Ταυτόχρονα όμως με την απόσυρσή του, ο Δήμαρχος μας ζήτησε να καταθέσουμε τις απόψεις μας εγγράφως σχετικά με το θέμα αυτό. Το θέμα επανέρχεται πλέον στην ημερήσια διάταξη της συνεδρίασης της Παρασκευής 31 Ιανουαρίου 2025. Καταθέτουμε λοιπόν τις απόψεις μας προς την δημοτική αρχή αλλά και δημόσια, προσπαθώντας να προλάβουμε καταστροφικές αποφάσεις.
Ενεργειακές κοινότητες πολιτών – βαφτίζουμε το κρέας ψάρι
Αν και ο τίτλος παραπέμπει σε ενώσεις (κοινότητες) ανθρώπων (πολιτών) οι οποίοι παράγουν μόνοι τους την ηλεκτρική ενέργεια (ενεργειακές) που καταναλώνουν, η νομοθεσία εξ αρχής (ν. 4513/2018) περιέγραφε κάτι διαφορετικό. Πρώτον, μέλη μιας ενεργειακής κοινότητας, εκτός από πολίτες, μπορούν να είναι και ιδιωτικές εταιρείες. Δεύτερον, στις δραστηριότητες μιας ενεργειακής κοινότητας περιλαμβάνονται η πώληση ηλεκτρικής ενέργειας, η προμήθεια ηλεκτρικών οχημάτων, η προμήθεια φυσικού αερίου, η προσέλκυση κεφαλαίων για επενδύσεις Α.Π.Ε. κ.α. Τρίτον, η ενέργεια που παράγεται δεν καταναλώνεται επί τόπου αλλά γίνεται εικονικός ενεργειακός συμψηφισμός, δηλαδή οι εγκαταστάσεις παραγωγής μπορεί να είναι σε διαφορετική περιοχή από την περιοχή κατανάλωσης, η παραγωγή και η κατανάλωση μπορούν να είναι ετεροχρονισμένες κλπ. (net metering).
Τα πράγματα χειροτέρεψαν ακόμη περισσότερο με τον ν. 5037/2023 και την έλευση του net billing. Η βασική διαφορά μεταξύ net metering και net billing είναι ότι στο πρώτο συμψηφίζεται η ενέργεια, ενώ στο δεύτερο συμψηφίζεται το κόστος της ενέργειας! Η παραγόμενη ενέργεια που δεν καταναλώνεται άμεσα πωλείται σε μια τιμή και αγοράζεται ξανά όταν καταναλώνεται. Αναγκάζεται δηλαδή η ενεργειακή κοινότητα να αγοράσει ξανά την ενέργεια που παράγει, συνήθως σε πολύ υψηλότερη τιμή (βλ. πως λειτουργεί το χρηματιστήριο ενέργειας https://www.reportersunited.gr/7579/poios-ftaiei-gia-tin-energeiaki-akriveia-stin-ellada/). Στην ουσία, επειδή οι ΑΠΕ (ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά) είναι στοχαστικές (δηλαδή η παραγωγή τους είναι τυχαία), το σύστημα του net billing πιέζει τις κοινότητες να καταναλώνουν ενέργεια την στιγμή που παράγεται, ώστε να μειωθεί το κόστος της. Αυτό φυσικά, είναι πολύ δύσκολο να συμβεί. Πχ. τα φωτοβολταϊκά παράγουν μόνο την ημέρα, ενώ ο φωτισμός χρειάζεται κυρίως τη νύχτα. Ως λύση προτείνονται τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας. Αυτό όμως σημαίνει έξτρα περιβαλλοντικό κόστος από την εγκατάσταση και χρήση τεράστιων μπαταριών.
Πρόγραμμα Απόλλων – χρηματοδότηση από την τσέπη όλων
Δυστυχώς, οι ενεργειακές κοινότητες πολιτών του προγράμματος Απόλλων έχουν ακόμη μικρότερη (έως και μηδενική) σχέση με ιδιοπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τους πολίτες, με τοπική παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας ή με μείωση κατανάλωσης και εξοικονόμηση ενέργειας. Αποτελούν ακόμη έναν όμορφο τίτλο που κρύβει αυτό που τόσα χρόνια προσπαθούν να σταματήσουν τα κινήματα, τόσο εδώ στην Τήνο όσο και αλλού, δηλαδή περισσότερες επιδοτούμενες ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά.
Διαβάζουμε στο Energy Press (https://energypress.gr/news/programma-apollon-entos-ioylioy-oi-energeiakes-koinotites-ton-perifereion-ton-fthinoporo-oi): "αν και η αρχική προσέγγιση του υπουργείου ήταν πως στο «Απόλλων» θα αξιοποιηθούν φωτοβολταϊκά με όρους σύνδεσης, το ΥΠΕΝ εξετάζει αν η καλύτερη λύση θα ήταν να επιλεγεί ένας συνδυασμός ώριμων φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων" επιπλέον "ακόμη κι αν ωφελούμενοι (π.χ. ένα δημοτικό κτίριο) δεν μειώσουν την κατανάλωσή τους με παρεμβάσεις ενεργειακής εξοικονόμησης, θα έχουν ακόμη μεγαλύτερο όφελος στο κόστος τους για ηλεκτρισμό." Τέλος, σε άρθρο του EnergyGame (https://www.energygame.gr/ananeosimes-piges-ape/435454/programma-apollon-ksekina-proti-fasi-gia-fthino-revma-stous-evalotous/) γράφεται: "Οι διαγωνισμοί … θα αφορούν ώριμα φωτοβολταϊκά και αιολικά έργα που θα επιδοτηθούν για να ενσωματώσουν και μπαταρία"
Κάποιοι ιδιώτες δηλαδή, οι οποίοι έχουν ήδη ώριμα έργα και άδειες, αλλά δεν έχουν προχωρήσει σε εγκατάσταση, θα επιδοτηθούν και θα συνάψουν συμβάσεις για να πουλάνε ακριβή ενέργεια στις ενεργειακές κοινότητες του προγράμματος Απόλλων.
Η μείωση του κόστους της ενέργειας για τον Δήμο και για τους ευάλωτους δημότες, αν δεν είναι παραμύθι, τότε είναι το τυράκι, πίσω από το οποίο έρχεται η φάκα των συνεργασιών με ιδιώτες παραγωγούς ΑΠΕ οι οποίοι θα επιδοτούνται για να γεμίζουν τα νησιά μας με ανεμογεννήτριες.
Μάλιστα, καθώς ο αριθμός των παραγωγών που έχουν κάνει αιτήσεις για να κατασκευάσουν έργα έχει αυξηθεί πάρα πολύ, ενώ ταυτόχρονα αυξάνονται και οι αντιστάσεις των πολιτών, έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος για να γίνουν αποδεκτά και να προχωρήσουν έργα που είχαν "παγώσει", όπερ και εγένετο. Διαβάζουμε για το πρόγραμμα Απόλλων στο Liberal (https://www.liberal.gr/energeia/programma-apollon-oi-periohes-poy-tha-ehoyn-fthino-prasino-reyma): 'ξεπαγώνουν πάνω από 1 GW έργων ΑΠΕ και δίνεται μια νέα διέξοδο προς την αγορά σε παραγωγούς"
Τα παραπάνω δεν αναφέρονται μόνο σε άρθρα αλλά και στα καταστατικά των ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών καθώς επίσης και στην περιγραφή των φάσεων του προγράμματος. Στην 5η φάση του προγράμματος, όπως αυτή περιγράφεται στην επιστολή του κ. Χατζημάρκου, θα γίνει σύμβαση μεταξύ της ενεργειακής κοινότητας και των ιδιωτών που θα έχουν τα επιλέξιμα έργα. Τα δε έργα με τα οποία θα γίνει η σύμβαση θα πρέπει υποχρεωτικά να είναι μέσα στα γεωγραφικά όρια της περιφέρειας στην οποία συστήνεται η ενεργειακή κοινότητα. Δηλαδή, θα πρέπει να εγκατασταθούν νέες ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά στα νησιά μας.
Τέλος, η μείωση στους λογαριασμούς που υποτίθεται ότι θα επιτευχθεί, γίνεται μέσω εικονικού ταυτοχρονισμένου συμψηφισμού (virtual net billing). Δηλαδή για να είναι το ρεύμα φθηνό, θα πρέπει να καταναλώνεται την ώρα που οι ανεμογεννήτριες ή τα φωτοβολταϊκά εγχέουν στο δίκτυο και όχι όταν χρειάζεται. Αυτό, ενώ παρουσιάζεται σαν 100% κατανάλωση από ΑΠΕ, δεν έχει καμία σχέση με ένα φωτοβολταϊκό που εγκαθίσταται για παράδειγμα σε μία αφαλάτωση και το ρεύμα καταναλώνεται εκεί που παράγεται.
Συμπέρασμα – μακριά κι αλάργα
Αυτό που πάει να γίνει με αυτές τις ενεργειακές κοινότητες είναι η επιδότηση περισσότερων έργων προκειμένου αυτά να εγκατασταθούν στα νησιά μας. Οι μειώσεις στους λογαριασμούς ενέργειας αν υπάρξουν θα είναι μικρές και πρόσκαιρες αφού οι τιμές στο χρηματιστήριο ενέργειας θα συνεχίσουν να αυξάνονται και η κατανάλωση δεν θα συγχρονίζεται πάντα με την παραγωγή. Από την άλλη, τα χρήματα με τα οποία θα επιδοτηθούν οι παραγωγοί, θα επιβαρύνουν πάλι τον κρατικό προϋπολογισμό, δηλαδή από τις δικές μας τσέπες θα ξαναφύγουν.
Οι ίδιοι άνθρωποι που έχουν εισάγει το 100% της ενέργειας που παράγεται στην χώρα στο χρηματιστήριο ενέργειας με αποτέλεσμα να έχει εκτοξευθεί η τιμή της, μας πουλάνε ευαισθησία για τους Δήμους και τους ευάλωτους δημότες, ενώ από πίσω κρύβουν περισσότερες ανεμογεννήτριες για τα νησιά μας.
Την ίδια στιγμή που δεκάδες συμπολίτες μας δικάζονται γιατί διατράνωσαν την αντίθεσή τους με τα σχέδια εταιρειών και κυβέρνησης για εγκατάσταση ανεμογεννητριών στην Τήνο, έρχεται η πρόσκληση του κ. Περιφερειάρχη για το πρόγραμμα "Απόλλων" που ανοίγει διάπλατα τις πόρτες στους "επενδυτές".
Προφανώς, δεν πρέπει να συμμετέχουμε στην ενεργειακή κοινότητα της Περιφέρειας. Αντιθέτως θα πρέπει να επιμείνουμε και να παλέψουμε ώστε να μην εγκατασταθούν έργα του προγράμματος Απόλλων, σε όσους Δήμους δεν συμμετέχουν σε αυτό.
Η πρότασή μας
Σε αντιδιαστολή με τις "ενεργειακές κοινότητες", επιβάλλονται πολιτικές στήριξης της πραγματικής ιδιοπαραγωγής και ιδιοκατανάλωσης σε επίπεδο κτιρίου (πχ. φωτοβολταϊκά στις στέγες σπιτιών) και πάνω από όλα της εξοικονόμησης ενέργειας (παθητικές μονώσεις κτιρίων, φυσικός φωτισμός και κλιματισμός, μείωση φωταγωγήσεων κλπ.).
Τέλος, δεν μπορούμε να μιλάμε για μείωση του κόστους ενέργειας όσο αυτή παραμένει ένα χρηματιστηριακό και όχι ένα δημόσιο αγαθό, όσο οι μεγάλες εταιρείες παραγωγής, είτε αυτές παράγουν από ΑΠΕ είτε από συμβατικές μονάδες (τις περισσότερες φορές οι ίδιες εταιρείες παράγουν και με τους δύο τρόπους), αφήνονται ελεύθερες να κερδοσκοπούν πάνω στις ανάγκες των νοικοκυριών, των μικρών επιχειρήσεων, των Δήμων κλπ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου