Ιταλία – “Στιγμή και Αιωνιότητα”: Εκθεση με παρουσία εκθεμάτων από Νάξο, Πάρο και Σαντορίνη

«Στιγμή και Αιωνιότητα»: 300 αριστουργήματα στα λουτρά της Αρχαίας Ρώμης
Ένα καταπληκτικό αφιέρωμα με σπάνια και πανέμορφα αρχαιολογικά ευρήματα από την αρχαία Ελλάδα, τη Ρώμη, τους Ετρούσκους, το Βυζάντιο, την Αναγέννηση, αλλά ακόμα και την εποχή μας

Μαργαρίτα Πουρνάρα

Οι φιλίες όταν είναι ισότιμες μπορούν να παράξουν μεγάλα και μικρά θαύματα, σκεφτόμουν καθώς έβλεπα τον έφορο Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Δημήτρη Αθανασούλη να περιδιαβαίνει την έκθεση «Στιγμή και Αιωνιότητα» με τον καλό του φίλο, διευθυντή όλων των αρχαιολογικών Μουσείων της Ιταλίας, Μάσιμο Οσάνα.

Από κοινού συντονίζουν Έλληνες και Ιταλούς αρχαιολόγους, συντηρητές και συνεργεία που δουλεύουν πυρετωδώς για να είναι όλα έτοιμα την Τετάρτη το μεσημέρι όταν θα κοπεί και η κορδέλα από τον υπουργό Πολιτισμού της Ιταλίας.

Πρόκειται για μια υποδειγματική ελληνοϊταλική πολιτιστική σύμπραξη, ένα καταπληκτικό αφιέρωμα με 300 αριστουργήματα από την αρχαία Ελλάδα, τη Ρώμη, τους Ετρούσκους, το Βυζάντιο, την Αναγέννηση αλλά ακόμα και την εποχή μας. Κυλά σαν ένας περίπατος στους αιώνες με ασταμάτητη ροή του χρόνου που φτάνει ως το σήμερα αλλά με αντίστροφη φορά. Φιλοδοξεί να μας ξαναγυρίσει πίσω στην αρχή των πάντων, δηλαδή την αρχαιότητα.

Αριστερά ο Μάσιμο Οσάνα, δεξιά ο Δημήτρης Αθανασούλης.

Τότε γεννήθηκε ο ελληνορωμαϊκός πολιτισμός, η βάση πάνω στην οποία οικοδομήθηκε και ο δικός μας. Συνεπώς μέσα από γλυπτά σπάνιας αξίας και ομορφιάς (μερικά είναι τόσο πολύτιμα που δεν έχουν ξαναταξιδέψει ποτέ) βλέπουμε ανάγλυφα τα «χρέη» προς τους μακρινούς προγόνους, τι μας κληροδότησαν, τι τους οφείλουμε.

Η έκθεση φιλοξενείται σε έναν αξιοζήλευτο χώρο που είχε παραμείνει κλειστός για 110 χρόνια. Είναι ένα τμήμα από τις Θέρμες του Διοκλητιανού, τα μεγαλοπρεπή λουτρά της Αρχαίας Ρώμης, πλάι στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αιώνιας Πόλης. Το τεράστιο οικοδομικό συγκρότημα, είναι επισκέψιμο στο μεγαλύτερό του μέρος. Με εξαίρεση αυτό το κομμάτι του που άνοιξε μόνον το 1910 για να παρουσιαστεί εκεί μια έκθεση για την Ιταλική Ενοποίηση. Ύστερα έγινε αποθήκη του Μουσείου και τώρα ξανανοίγει τις πόρτες του για να υποδεχθεί μοναδικά έργα τέχνης.

Τίποτα από όλα αυτά δεν θα είχε γίνει αν δεν είχε προηγηθεί η φιλία του Μάσιμο (ο οποίος λατρεύει την Ελλάδα και μιλά αρχαία και νέα ελληνικά) και του Δημήτρη, που ξεκίνησε στις Κυκλάδες το 2017 όταν τους σύστησε  ο επικεφαλής της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αλεξάντρ Φαρνού στη Δήλο.

Ο Οσάνα – τότε διευθυντής της Πομπηϊας –  δέχθηκε με χαρά την πρόταση να συμβάλει στην προσπάθεια αναστήλωσης μνημείων του ιερού νησιού και μπήκε σε μια διεθνή επιστημονική επιτροπή για τον σκοπό αυτό. Ακολούθησαν ανταλλαγές επισκέψεων και τεχνογνωσίας από ειδικούς σε Ελλάδα και Ιταλία. Ο Οσάνα πρότεινε με τη σειρά του τον Βυζαντινολόγο Αθανασούλη ως μέλος σε μια άλλη επιτροπή για τα μεσαιωνικά μνημεία της Πομπηίας.

Η πρώτη έκθεση που ετοίμασαν από κοινού ήταν το «Vanity Ιστορίες Κοσμημάτων από τις Κυκλάδες» που παρουσιάστηκε και στην Πομπηία. Ακολούθησε το αφιέρωμα «Πομπηία και Σαντορίνη. Η αιωνιότητα σε μια Μέρα» που έγινε στη Scuderia del Quirinale στη Ρώμη. Τώρα, στις θέρμες του Διοκλητιανού είναι η τρίτη φορά που η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και το ΥΠΠΟ θα συνεργαστούν με τους Ιταλούς, φέρνοντας κοντά μεγάλης ομορφιάς εκθέματα όπως η αρχαϊκή κόρη της Θήρας, που αποκάλυψε η αρχαιολογική σκαπάνη στην Σαντορίνη, ύψους 2,3 μέτρων, η επίσης αρχαϊκή Γοργώ της Πάρου, εκπληκτικά γλυπτά από την Πομπηία, το χάλκινο άγαλμα του Ρήτορα από την Φλωρεντία αλλά και ο Κούρος της Φλωρεντίας. Και όπως φαίνεται το σύνθημα «Ελλάδα, Ιταλία, συμμαχία» καλά κραττεί.

Της Μαργαρίτας Πουρνάρα (Kathimerini.gr)