ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΕΛΙΚΑ ΑΥΤΗ Η "ΠΕΡΙΒΟΗΤΗ" ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ?

Άρθρο του Μάρκου Μαργαρίτη 

Διδάκτωρ-μεταδιδακτώρ Ε.Μ.Π. και Πρόεδρου της Ομοσπονδίας Ναξιακών Συλλόγων .

 στην εφημερίδα "Ναξιοτυπία", για τον μήνα Ιούνιο (2016).

Ο όρος κομποστοποίηση (composting) αναφέρεται στη βιολογική διαδικασία αποδόμησης και σταθεροποίησης οργανικών υλικών υπό ελεγχόμενες συνθήκες (θερμοκρασίας, υγρασίας, αερισμού). Το τελικό προϊόν είναι σταθεροποιημένο και μπορεί να διατεθεί, χωρίς να έχει ανεπιθύμητες περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Η φράση « αποδομείται βιολογικά » διαφοροποιεί την εν λόγω μέθοδο από τις άλλες μεθόδους διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων. Ο όρος « οργανικό κλάσμα » σχετίζεται με τη βιολογική αποδόμηση. Γενικά μόνο τα βιολογικής προέλευσης υλικά μπορούν να βιοαποδομηθούν. Η φράση « ελεγχόμενες συνθήκες » είναι, ίσως, η πιο σημαντική από τις φράσεις – κλειδιά, καθότι διαφοροποιεί την κομποστοποίηση από τη βιολογική αποδόμηση, που λαμβάνει χώρα στη φύση και είναι υπεύθυνη για την ανακύκλωση των
θρεπτικών στοιχείων.

Η κομποστοποίηση, ως διεργασία, είναι ιδιαίτερα σημαντική για επαρχιακές περιοχές, όπως ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, όπου παρατηρείται έντονη δραστηριότητα στη γεωργία και την κτηνοτροφία. Οι μεγάλες ποσότητες γεωργικών και κτηνοτροφικών αποβλήτων, που παράγονται από τις καλλιέργειες και τις κτηνοτροφικές μονάδες, σε συνδυασμό με τη μεγάλη ποσότητα του οργανικού κλάσματος των αστικών στερεών αποβλήτων, αποτελούν τη μεγαλύτερη παραγόμενη ροή αποβλήτων του Δήμου. Βέλτιστο τρόπο αξιοποίησής τους αποτελεί η βιολογική μετατροπή τους σε εδαφοβελτιωτικό, μέσω της διεργασίας της κομποστοποίησης. Ακόμα περισσότερο την εποχή αυτή, όπου υπάρχουν διαθέσιμα μεγάλα ποσά, από το ΕΣΠΑ, που χρηματοδοτούν αντίστοιχες δράσεις.

           

Εικόνα 1. Διάγραμμα ροής διεργασίας κομποστοποίησης

Η κομποστοποίηση ως ολοκληρωμένη διεργασία διαχείρισης των οργανικών αποβλήτων χαρακτηρίζεται από μια σειρά αναπόσπαστων σταδίων τα βασικότερα από τα οποία παρουσιάζονται στην Εικόνα 2. Το πρώτο στάδιο αποτελεί την ανάκτηση του οργανικού κλάσματος των αποβλήτων, το οποίο περιλαμβάνει την εποπτεία του συλλεχθέντος οργανικού υλικού και την απομάκρυνση ανεπιθύμητων συστατικών, όπως ουσίες οι οποίες δεν είναι ζυμώσιμες. Το δεύτερο στάδιο της διεργασίας της κομποστοποίησης περιλαμβάνει την προετοιμασία του υλικού τροφοδοσίας για τη διαμόρφωση κατάλληλων φυσικοχημικών συνθηκών στο αρχικό υπόστρωμα για την ενίσχυση της απόδοσης της βιοαποδόμησης της οργανικής ουσίας. Το τρίτο στάδιο αποτελεί το βιολογικό μέρος της κομποστοποίησης στο οποίο συντελείται η βιοαποδόμηση του οργανικού υλικού με τη χρήση κατάλληλων συστημάτων ανοιχτού τύπου ή κλειστού τύπου (βιοαντιδραστήρες). Έπειτα πραγματοποιείται η ωρίμανση του οργανικού υλικού και η περαιτέρω σταθεροποίησή του. Σε επόμενο στάδιο διεξάγεται το κοσκίνισμα και ραφινάρισμα του παραγόμενου κόμποστ για την απομάκρυνση μη επιθυμητών υλικών (π.χ. ογκώδη και αδρανή υλικά) ενώ παράλληλα επιτυγχάνεται το απαιτούμενο μέγεθος και η κατάλληλη υφή του κόμποστ για τις διαφορετικές απαιτήσεις ως προς την τελική του χρήση. Τέλος το κόμποστ αποθηκεύεται και συσκευάζεται, καθώς η εποχική ζήτηση κόμποστ δεν συμπίπτει πάντοτε με τη διαθεσιμότητα σε οργανικά απόβλητα για επεξεργασία.

Εικόνα 2. Τυπικά στάδια της ολοκληρωμένης διαχείρισης των βιοαποδομήσιμων στερεών αποβλήτων με τη μέθοδο της κομποστοποίησης