Ο ανταγωνισμός και ο κρατισμός

Του Γιώργου Βακόνδιου 

Όσο κι αν φαίνεται αστείο κάποιοι ακόμη επιμένουν να θυμούνται και να επικαλούνται τις προεκλογικές και προγραμματικές δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ και της Κυβέρνησης.

Τρανή απόδειξη οι πρόσφατες παρεμβάσεις του αρμοδίου για την ακτοπλοΐα υπουργού κ. Δρίτσα και του βουλευτή Κυκλάδων κ. Συρμαλένιου κατ’ αρχάς στη Βουλή και δευτερευόντως πρόσφατα στην Νάξο.
Ο κύριος υπουργός μας διαβεβαίωσε ότι η δημιουργία Δημοσίου Φορέα Θαλασσίων Συγκοινωνιών είναι προεκλογική και μετεκλογική δέσμευση του ΣΥΡΙΖΑ.
Μας διαβεβαίωσε λοιπόν στις 7 Ιουνίου ο κ.Δρίτσας ότι προχωράει μέχρι το τέλος του καλοκαιριού ο σχεδιασμός της δέσμευσης του ΣΥΡΙΖΑ (όπως όλες οι άλλες) και μάλιστα προσδιόρισε και τις αιτίες των σημερινών αδυναμιών του συστήματος.

Κατά τον κ.υπουργό για όλα φταίει ο ανταγωνισμός στην αγορά και πιο συγκεκριμένα ο ανταγωνισμός φταίει για τη μείωση του στόλου, τη συγκέντρωση της ακτοπλοϊκής δραστηριότητας σε λιγότερα σχήματα, τη μεταφορά μέρους του decision making στις τράπεζες, την ανεργία των ναυτικών κλπ.

Εννοείται ότι κατά την ιδεολογική αντίληψη του κ.υπουργού ο ανταγωνισμός είναι η έκφραση της βαρβαρότητας της αγοράς, αλλά δυστυχώς η ελεύθερη αγορά είναι το καθεστώς που επικρατεί στο σύνολο του ελευθέρου κόσμου.

Ο ανταγωνισμός προφανώς ευθύνεται για τη μείωση του στόλου των πλοίων διότι έφερε νεότερα, μεγαλύτερα και ταχύτερα πλοία, αλλά και διότι ανταγωνισμός υπάρχει και στις αγορές, πράγμα που πολλές φορές σημαίνει ότι ένα πλοίο βρίσκει ελκυστικότερη απασχόληση σε άλλες αγορές.

Ο ανταγωνισμός προφανώς ευθύνεται και για τη συγκέντρωση της αγοράς. Διότι με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνονται οικονομίες κλίμακας (και επομένως φθηνότερες υπηρεσίες), διασφαλίζεται η βιωσιμότητα των εταιρικών σχημάτων και γίνεται ευκολότερη η προσέλκυση κεφαλαίων από επενδυτές.

Σε ότι αφορά τη μεταφορά μέρους της διαδικασίας λήψης αποφάσεων και στις τράπεζες η απάντηση είναι ότι λεφτά δεν δίνονται χωρίς όρους από κανέναν. Ούτε η Μέρκελ, ούτε ο Ντράγκι, ούτε οι τράπεζες σε ότι αφορά την ακτοπλοΐα δεν είναι δυνατόν να δίνουν κεφάλαια για δανεισμό ή για συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο και να απέχουν παντελώς από το business plan εταιριών που συμμετέχουν. Δεδομένου ότι οι τράπεζες σε μεγάλο ποσοστό ανήκουν στο ελληνικό δημόσιο (γι’ αυτό και απέκτησαν συριζαϊκές διοικήσεις) και μέσω της χρηματιστηριακής διασποράς σε μικρομετόχους, δηλαδή στον λαό, τον κ.Δρίτσα θα έπρεπε να τον κάνει περισσότερο ευτυχισμένο παρά δυστυχισμένο αυτή η εξέλιξη.

Σε ότι αφορά την απλήρωτη εργασία που είναι μια καταδικαστέα και ανήθικη πραγματικότητα σε ένα μικρό μέρος της ακτοπλοϊας θα έπρεπε ο κύριος υπουργός να αντιληφθεί ότι αφορά σχήματα που δεν άντεξαν στον ανταγωνισμό και σε μεγάλο βαθμό προσπάθησαν να επιβιώσουν αποκλειστικά από την κρατική χρηματοδότηση.

Για το ίδιο θέμα ο κύριος Συρμαλένιος προσπάθησε να μας κάνει λίγο σοφότερους.

Αφού θυμήθηκε και αυτός την προγραμματική δέσμευση του ΣΥΡΙΖΑ (αν και ξεχνάει την αντίστοιχη για τον μειωμένο ΦΠΑ στα νησιά) μίλησε για μια πολυμετοχική Ανώνυμη Εταιρία με πλειοψηφία του δημοσίου στην οποία θα έχει συμμετοχή η αυτοδιοίκηση και τα επιμελητήρια.

Αναρωτιέται κανείς ποιος ακριβώς θα είναι ο ρόλος αυτών των θεσμών σε μια Ανώνυμη Εταιρία.

Σε απλά ελληνικά η συλλογιστική αυτή προϋποθέτει να βρεθούν κάποια κορόιδα ιδιώτες να βάλουν τα λεφτά τους σε μια εταιρία που η πλειοψηφία θα ανήκει στο ελληνικό δημόσιο και οι αποφάσεις θα εξαρτώνται και από θεσμούς οι οποίοι δεν θα είναι μέτοχοι.

Εξαιρετική ιδέα εάν συνδυασθεί και με την φιλοδοξία η εταιρία αυτή να κτίσει νέα πλοία σε ελληνικά ναυπηγεία.

Άρα μιλάμε για κεφάλαια εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ με πλειοψηφία του ελληνικού δημοσίου. Δηλαδή του φορέα που ψάχνει εναγωνίως κάθε βδομάδα για να πληρώσει μισθούς και συντάξεις.

Μάλιστα αυτή η εταιρία αφού κτίσει βαπόρια (διαφόρων μεγεθών) θα λειτουργήσει συνδυαστικά με αεροπλάνα και υδροπλάνα κυρίως στις άγονες γραμμές. Δηλαδή εκεί που σήμερα δεν πάει πλοίο ενδεχομένως να χρειασθεί αεροδρόμιο, αεροπορική εταιρία ή υδατοδρόμιο και εταιρία υδροπλάνων.

Προφανώς αυτοί ούτε έχουν ερωτηθεί, άσε που ακόμη οι επενδύσεις ιδιωτών για τα υδροπλάνα είναι σε θεωρητικό επίπεδο.

Το πικάντικο της ιστορίας είναι ότι ο κύριος Συρμαλένιος όλο αυτό το εγχείρημα το φαντάζεται εκτός της περιοχής ευθύνης των ΥΝΑΙ προφανώς λόγω συμμετοχής σε άλλη συνιστώσα από αυτήν που ανήκει ο κ.Δρίτσας.

Κανείς δεν λέει ότι η σημερινή πραγματικότητα σε ορισμένα νησιά των άγονων γραμμών είναι ικανοποιητική και δεν πρέπει να υπάρξει βελτίωση της κατάστασης.

Όμως εάν δεν θέλουμε να κοροϊδεύουμε τους νησιώτες το πρόβλημα δεν είναι ο ανταγωνισμός και η λύση δεν είναι ο κρατισμός.

Η λύση είναι η οικονομική ανάπτυξη των νησιών, η δημιουργία πλούτου και η ευημερία των κατοίκων ώστε να δημιουργηθεί επαρκές μεταφορικό έργο.

Εάν υπάρχει επαρκές μεταφορικό έργο τότε η λειτουργία του ανταγωνισμού θα είναι προς όφελος των νησιών και των κατοίκων τους.

Προφανώς κάτι τέτοιο επιτυγχάνεται με στρατηγικές ανάπτυξης του τουρισμού, του πρωτογενούς τομέα, της ανάδειξης τοπικών προϊόντων κλπ. και όχι με την αύξηση φόρων όπως ο ΦΠΑ.

Εάν η πολιτεία έχει ένα ρόλο, αυτός πρέπει να είναι στρατηγικός.

Άραγε έχουν σκεφθεί πως θα μπορούσε το κεντρικό λιμάνι να είναι πιο κοντά στα νησιά και πώς μπορεί να γίνει αυτό;