Η ομιλία Βρούτση στη Βουλή για τα μέτρα στήριξης των ανέργων

«Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Σήμερα συζητούμε μια ιδιαίτερα κρίσιμης σημασίας επερώτηση.

Και αυτό γιατί αποτελεί κοινή πεποίθηση όλων μας, όλων των πολιτικών δυνάμεων, αλλά πρωτίστως της ίδιας της κοινωνίας και των εργαζομένων, ότι η ανεργία συνιστά το πλέον επώδυνο και, ταυτόχρονα, επικίνδυνο σύμπτωμα της....

οικονομικής κρίσης.

Ακυρώνει οικογενειακούς προγραμματισμούς, αποδιοργανώνει την προσωπική ζωή εκατοντάδων χιλιάδων συμπολιτών μας, κλονίζει την κοινωνική συνοχή και αναδύει φαινόμενα περιθωριοποίησης και απομονωτισμού.

Στις αρχές της θητείας αυτής της κυβέρνησης συνεργασίας η ανεργία είχε ήδη αναρριχηθεί στο 23,6% (β' τρίμηνο 2012) - σκαρφαλώνοντας από λιγότερο του 8% το 2008 - ενώ τα πλέον πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν το ποσοστό ανεργίας στο 27% (Νοέμβριος 2012). Για πρώτη φορά στη μεταπολιτευτική ιστορία.

Ακόμη πιο απογοητευτική είναι η εικόνα για τους νέους  και ειδικά τις νέες γυναίκες. Η ανεργία έχει υπερβεί το 60% για τους νέους 15-24 ετών και το 35% για τους νέους 25-34 ετών. Διαστάσεις που δεν είχαμε γνωρίσει έως σήμερα.

Ανησυχητικές είναι οι αλλαγές στα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ανεργίας που πλέον πλήττει και άνδρες παραγωγικής ηλικίας, 30-55 ετών. Έτσι, σε συνδυασμό με μια αγορά εργασίας που από παλιά ήταν εχθρική στη γυναικεία εργασία, φτάσαμε να μετρούμε σήμερα περισσότερα από 400.000 νοικοκυριά χωρίς κανένα εργαζόμενο.

Κατασκευές, μεταποίηση, εμπόριο είναι τομείς που έχουν πληγεί ιδιαίτερα από την κρίση, τομείς κεντρικής σημασίας για την οικονομία και την απασχόληση.

Πάντως, όπως ήδη γνωρίζετε, η Ελλάδα δεν είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που αντιμετωπίζει έντονα προβλήματα απασχόλησης.

Πρέπει να μας προβληματίζει το γεγονός ότι η ανεργία αυξάνεται - σε ευρωπαϊκό επίπεδο - για 18 συναπτούς μήνες, ξεπερνώντας τα 26 εκατομμύρια άτομα, γεγονός πρωτοφανές για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Μάλιστα η ευρωζώνη βιώνει με μεγαλύτερη ένταση το πρόβλημα.

Το μείζον πρόβλημα, είναι ότι ακόμα και σε χώρες που παρουσιάζουν ανάκαμψη - ύστερα από χρόνο και προσπάθεια - η αγορά εργασίας δεν φαίνεται να ακολουθεί. Συνεπώς το ιδιαίτερα ανησυχητικό χαρακτηριστικό της κρίσης είναι ότι η ανεργία μπορεί να λάβει διαρθρωτικά, δηλαδή δομικά και μόνιμα χαρακτηριστικά. Και αυτή είναι η κεντρική πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε.

Σήμερα, λοιπόν, με αυτή την επερώτηση μου δίνεται η ευκαιρία, να καταθέσω στον κοινοβουλευτικό διάλογο, τις θέσεις και πρωτοβουλίες του υπουργείου, στο πλαίσιο της εθνικής προσπάθειας για την καταπολέμηση της ανεργίας και την ενίσχυση της απασχόλησης.

Καταρχήν, είναι γνωστό ότι μια γρήγορη αποκλιμάκωση της ανεργίας και δημιουργία σταθερών θέσεων εργασίας δεν επιτυγχάνεται ούτε με νομοθετήματα και με υπουργικές αποφάσεις, ούτε καν με προγράμματα προσωρινής ανακούφισης των ανέργων.

Χρειάζεται η επανάκτηση υψηλών ρυθμών ανάπτυξης, και μάλιστα με διαφορετικό από ότι στο παρελθόν, αναπτυξιακό προσανατολισμό.

Με ενίσχυση της παραγωγικότητας, με εξωστρέφεια και ανταγωνιστικό δυναμισμό. Με ένα αναπτυξιακό πρότυπο που θα παράγει ποιότητα, εισοδήματα και απασχόληση. Και αυτό ακριβώς το αναπτυξιακό πρότυπο οικοδομεί σταδιακά η κυβέρνηση συνεργασίας, με τις διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που σήμερα πραγματοποιεί. Με το πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης που θέτει ξανά σε υγιή βάση τα θεμέλια ενός νέου, σταθερού και βιώσιμου, κύκλου οικονομικής ανάπτυξης.

Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι μέχρι τότε όλοι εμείς, η πολιτεία, τα υπουργεία, ο ΟΑΕΔ, οι άλλοι δημόσιοι φορείς θα πρέπει να μένουμε με σταυρωμένα τα χέρια, περιμένοντας την ανάκαμψη.

Ίσως τότε να είναι αργά για μια μεγάλη μερίδα ανέργων που έχοντας απωλέσει οριστικά την επαφή τους με την αγορά εργασίας, δεν θα μπορέσουν να ξαναμπούν στην απασχόληση. Ακόμη και αν υπάρχουν δουλειές.

Συνεπώς, πρέπει σήμερα:

- Να στηρίξουμε ιδιαίτερα τα 400.000 νοικοκυριά που δεν έχουν κανένα εργαζόμενο, και τα οποία αποτελούν έκφραση ακραίας ανεργίας ή απόσυρσης από το εργατικό δυναμικό και αντιμετωπίζουν - σε αρκετές περιπτώσεις - το φάσμα της φτώχειας και της ανέχειας.

- Να δώσουμε ευκαιρίες δουλειάς στους 400.000 άνεργους νέους έως 30 ετών, να αποκαταστήσουμε την επαφή τους με την αγορά εργασίας. Γιατί το πιο πολύτιμο και δυναμικό κομμάτι της κοινωνίας μας, βλέπει να υποσκάπτεται εξαρχής το επαγγελματικό του μέλλον. Και αυτό συνιστά μείζονα κίνδυνο για τους ίδιους, αλλά και για τις αναπτυξιακές δυνατότητες και το μέλλον της χώρας. Μην ξεχνάμε, ότι οι νέοι αποτελούν τη μόνη εφικτή και ουσιαστική δυνατότητα να εμπλουτιστεί ο παραγωγικός ιστός της οικονομίας με νέες ικανότητες, καινοτόμο πνεύμα και δημιουργικότητα.

- Πρέπει, ακόμη, να ενισχύσουμε και, κυρίως, να προσαρμόσουμε τις ικανότητες και δεξιότητες όλων των ανέργων στις απαιτήσεις ενός γρήγορα μεταβαλλόμενου παραγωγικού συστήματος.

- Να στηρίξουμε τους μακροχρόνια ανέργους που έχουν παρωχημένες ειδικότητες.

- Τους ανέργους μεγαλύτερης ηλικίας που βρίσκονται κοντά στη σύνταξη.

- Τις γυναίκες που είτε είναι άνεργες είτε απογοητευμένες από μια αγορά εργασίας που εξακολουθεί να κάνει διακρίσεις, παραμένουν η μεγάλη αναξιοποίητη δεξαμενή για την ισχυροποίηση του ασφαλιστικού συστήματος και την τόνωση της απασχόλησης.

Είναι γνωστό ότι ήδη το υπουργείο Εργασίας, υλοποιεί μια σειρά προγραμμάτων στήριξης της απασχόλησης μέσω της Γενικής Γραμματείας Κοινοτικών Πόρων και του ΟΑΕΔ.

Πράγματι, τόσο η Γενική Γραμματεία όσο και ο ΟΑΕΔ συμμετέχουν στο σχεδιασμό και υλοποιούν, ήδη από την αρχή της κρίσης μέχρι και σήμερα που η ανεργία έχει κορυφωθεί, δράσεις με χιλιάδες ωφελουμένους.

Ωστόσο, σήμερα σε αυτό το κομβικό χρονικό σημείο έξαρσης της ανεργίας χρειάζονται κάποια πράγματα από όσα έγιναν τα τρία τελευταία χρόνια της κρίσης να αλλάξουν.

Οι δράσεις και τα προγράμματα να αξιολογηθούν, να τροποποιηθούν, να εξειδικευθούν, να στοχεύσουν και να απαντήσουν καλύτερα και πιο αποτελεσματικά στις πραγματικές ανάγκες των ανέργων. 

Να υπάρξουν και νέες παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας και άμεσης απόδοσης.. 

Δράσεις που θα δώσουν ευκαιρίες και ανάσες δουλειάς, επανένταξη στην αγορά εργασίας, ενίσχυση ικανοτήτων και προσόντων, αλλά και εισοδηματική στήριξη σε πολύ μεγαλύτερο αριθμό ανέργων.

Και βέβαια, αυτή η εντατικοποίηση των δράσεων για την ανάσχεση της ανεργίας προϋποθέτει τον καλύτερο συντονισμό όλων των εμπλεκομένων φορέων, την ενεργοποίηση όλων των παραγωγικών υπουργείων και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δράσεων.

Και σε αυτή τη μάχη δεν πρέπει να απουσιάζει κανείς. Για αυτό το λόγο ήδη από αύριο το πρωί, αμέσως μετά και την πραγματοποίηση της Εθνικής Επιτροπής Απασχόλησης όπου θα συνεκτιμήσουμε τις απόψεις των υπηρεσιακών παραγόντων και των κοινωνικών εταίρων, δίνω εντολή στις υπηρεσίες του υπουργείου και, κυρίως, τις δύο δομές που συνιστούν αιχμή της παρέμβασης του υπουργείου, τη Γενική Γραμματεία Κοινοτικών Πόρων και τον ΟΑΕΔ να επανασχεδιάσουν και να εντατικοποιήσουν τις δράσεις τους στις απαιτήσεις του σήμερα. 

Κυρίες και κύριοι,

Απέναντι σε αυτές τις προκλήσεις, ήδη από την πρώτη μέρα που βρεθήκαμε στο  συγκεκριμένο Υπουργείο, θέσαμε ως προτεραιότητες, την ενίσχυση της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής και την ανάσχεση της ανεργίας, παράλληλα με τους κεντρικούς στόχους της διασφάλισης της αξιοπιστίας, της εδραίωσης της δημοσιονομικής εξυγίανσης και προσαρμογής και της υλοποίησης των διαρθρωτικών αλλαγών που θα τροφοδοτήσουν την επανεκκίνηση της οικονομίας,

Για εμάς είναι σαφές ότι οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας θα πρέπει να συμβαδίζουν με τις επενδύσεις σε ανθρώπινο κεφάλαιο, δηλαδή εκπαίδευση, επανακατάρτιση, υποστηρικτικές υπηρεσίες για την αναζήτηση θέσεων απασχόλησης και μέτρα για την ένταξη στην αγορά εργασίας.

Θεωρούμε απαραίτητο σε κάθε οικονομική μεταρρύθμιση, πρωτοβουλία και  δράση να λαμβάνεται πάντα υπ' όψιν οι επιπτώσεις στην απασχόληση και στην κοινωνική κατάσταση. Άρα κάθε αναπτυξιακή δράση αξιολογείται θετικά, εάν από αυτή προκύπτει σημαντικό και μετρήσιμο μέρισμα απασχόλησης. Θεωρούμε αναγκαία την υλοποίηση μέτρων που διασώζουν επιχειρήσεις που δοκιμάζονται από την κρίση, στους τομείς της μεταποίησης, του εμπορίου, των υπηρεσιών.

Επιδιώκουμε τον συντονισμό κρίσιμων υπουργείων για την προώθηση μικρών και μεγάλων δράσεων για την ενίσχυση της απασχόλησης σε τομείς που αποτελούν αναξιοποίητα - ακόμα - κοιτάσματα απασχόλησης. Σε νέους τομείς οικονομικής δραστηριότητας (νέες τεχνολογίες, πράσινη ανάπτυξη, κοινωνική οικονομία, καινοτόμες κοινωνικές υπηρεσίες, ενέργεια) αλλά και παραδοσιακούς τομείς, όπως ο τουρισμός και ο αγροτοδιατροφικός τομέας. Με  έξυπνα σχέδια επένδυσης, αλλά και καλλιέργεια των νέων δεξιοτήτων που θα προετοιμάζουν τους εργαζόμενους για αυτές τις δραστηριότητες.

Με βάση τα παραπάνω:

Προχωρήσαμε στην εντατικοποίηση της υλοποίησης προγραμμάτων που αφορούν την αύξηση της απασχόλησης, την ενίσχυση της ικανότητας των ανέργων να βρουν απασχόλησης, και την καταπολέμηση της ανεργίας. Έως σήμερα έχουν υλοποιηθεί πληθώρα δράσεων προώθησης στην αγορά εργασίας.

Παραδείγματα:

- Προγράμματα του ΟΑΕΔ για τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης (κυρίως μέσω επιδότησης των εργοδοτικών εισφορών)

- Προγράμματα διατήρησης προσωπικού και αποτροπής των απολύσεων. Τόσο με επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών για τη διατήρηση 200.000 υφιστάμενων θέσεων εργασίας, όσο και με τη ειδική δράση προώθησης Διαρθρωτικής Προσαρμογής Επιχειρήσεων στην οποία έχουν ενταχθεί 15.000 επιχειρήσεις και οι ωφελούμενοι εργαζόμενοι ξεπερνούν τις 25.000.

- Δράσεις στοχευμένης κατάρτισης για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την καλύτερη πρόσβαση στην αγορά εργασίας των εργαζομένων. Σήμερα έχουν υλοποιηθεί και υλοποιούνται δράσεις συνολικού προϋπολογισμού 482,7 εκατομμυρίων ευρώ, με 122.000 ωφελούμενους.

Σήμερα, γνωρίζετε ότι υλοποιείται το πρόγραμμα της Κοινωφελούς εργασίας. Ένα πρόγραμμα με προϋπολογισμό 188 εκατ. ευρώ, και με προβλεπόμενους ωφελούμενους τις 55.000 ανέργους. Θα πρέπει να το μελετήσουμε προσεκτικά.

Πρέπει να δούμε γιατί υπήρξαν δυσκολίες στην εφαρμογή του προγράμματος κοινωφελούς εργασίας, γιατί υπήρξαν αρρυθμίες και αδυναμίες φορέων στην υλοποίησή του, γιατί σε ορισμένες περιπτώσεις δεν υπήρξε ανταπόκριση από τους ίδιους τους ανέργους.

Έτσι, με την προϋπόθεση ότι θα βρεθούν και οι αναγκαίοι πόροι, μπορούμε να επανασχεδιάσουμε ένα τέτοιο πρόγραμμα και να διευρύνουμε τον αριθμό των ωφελουμένων.

Και να το στοχεύσουμε σε νοικοκυριά που δεν έχουν κανένα εργαζόμενο και δεν διαθέτουν άλλους εισοδηματικούς πόρους.

Μάλιστα, θα πρέπει να συνδυαστούν πιθανόν τέτοια προγράμματα με την άλλη μεγάλη παρέμβαση που υλοποιούμε, τα  Τοπικά Ολοκληρωμένα Προγράμματα Απασχόλησης (ΤΟΠΣΑ). Πρόγραμμα με προϋπολογισμό 80 εκατομμύρια ευρώ και 30.000 ωφελούμενους ανέργους, την τεχνογνωσία του οποίου πρέπει οπωσδήποτε να εκμεταλλευτούμε στο μέλλον.

Κομβικής σημασίας στην ανάσχεση της ανεργίας είναι και άλλα δύο προγράμματα στα οποία έχουμε ξεκινήσει την υλοποίηση. Το πρώτο, σας το έχω ήδη ανακοινώσει, είναι το Εθνικό σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων. Πρόγραμμα φιλόδοξο, που θα προσπαθήσει να απαντήσει συνολικά, με την εμπλοκή πολλών συναρμόδιων υπουργείων, στο διαρθρωτικό πρόβλημα της ανεργίας των νέων που έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις. Μετά από διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους, ολοκληρώθηκε το Σχέδιο Δράσης, με καινοτόμα στοιχεία όπως η επιταγή εισόδου στην αγορά εργασίας, την πρόσκληση της οποίας δράσης παραδίδουμε αύριο στην Επιτροπή Απασχόλησης για τελική διαβούλευση.

Η «επιταγή εισόδου» για 45.000 νέους έως 29 ετών που εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας, δεν είναι ένα τυπικό πρόγραμμα επιδοτούμενης απασχόλησης.

Είναι ένα δομημένο, σπονδυλωτό πρόγραμμα που με μια σειρά διαδοχικών και συνδεδεμένων μεταξύ τους δράσεων καταλήγει στην εργασιακή ενσωμάτωση των νέων σε επιχειρήσεις με πλήρη μισθό και ασφάλιση.

Ξεκινά με στοχευμένη και σύντομη κατάρτιση (ανάλογα με τα προσόντα, την εκπαίδευση και τις ανάγκες των ανέργων νέων), συνεχίζει με πρακτική εκπαίδευση στην επιχείρηση και ολοκληρώνεται με κανονική πρόσληψη και επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών για ένα έτος.

Ο προϋπολογισμός του συνολικού Εθνικού Σχεδίου Δράσης, που περιλαμβάνει υλοποιούμενες και πρωτοπαρουσιαζόμενες δράσεις,  αγγίζει τα 600 εκατ. ευρώ και οι ωφελούμενοι τις 350.000 νέους.

Και στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφέρω ξανά τους λόγους γιατί και η ελληνική κυβέρνηση, αλλά και όλες οι ευρωπαϊκές χώρες εμμένουν στην καταπολέμηση της ανεργίας των νέων και για ποιο λόγο διαθέτουν σημαντικούς πόρους για αυτό το σκοπό.

Κοιτάξτε, η «αδράνεια» των νέων, δηλαδή το γεγονός ότι δεν συμμετέχουν ούτε στην αγορά εργασίας ούτε στην εκπαίδευση, συνεπάγεται ένα υψηλότατο κόστος για την οικονομία. Αυτό ανέρχεται στο 1,21% του ΑΕΠ για το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο 3,28% του ΑΕΠ (περίπου 7 δις ευρώ) για την Ελλάδα. Συνεπώς, οι πόροι που δίνονται και θα δοθούν για την απασχόληση των νέων, αναμένεται να έχουν πολλαπλασιαστικό όφελος για την ελληνική οικονομία.

Για να το θέσω διαφορετικά: το κόστος παραμονής των νέων εκτός αγοράς εργασίας και εκπαίδευσης είναι δυσανάλογα μεγαλύτερο από το κόστος υλοποίησης προγραμμάτων ανάσχεσης της ανεργίας των νέων και δράσεων για την ένταξή τους στην ενεργό αγορά εργασίας.

Ένα δεύτερο εργαλείο στον αγώνα μας για την ανάσχεση της ανεργίας είναι η εκμετάλλευση των δυνατοτήτων της κοινωνικής οικονομίας. Σε άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα η Γαλλία, οι απασχολούμενοι στον τομέα αυτό αγγίζουν το 10% του εργαζόμενου πληθυσμού, γεγονός που μας δείχνει ότι εδώ υπάρχουν αρκετά κοιτάσματα απασχόλησης που πρέπει να εξορυχτούν.

Επιπλέον, η αξιοποίηση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας αποτελεί στοιχείο κομβικής σημασίας τόσο για την προώθηση στην απασχόληση ευπαθών ομάδων όσο και για την κάλυψη κοινωνικών αναγκών. Έχει διαμορφωθεί Σχέδιο Δράσης, το οποίο παρουσιάζεται και αυτό αύριο στην Εθνική Επιτροπή Απασχόλησης.

Στην παρούσα, δύσκολη οικονομική συγκυρία της ύφεσης είναι επιτακτικό να κινητοποιηθεί το εργατικό δυναμικό ώστε να υπάρξει ανάπτυξη. Οι θέσεις εργασίας δεν είναι απλά μια συνέπεια της ανάπτυξης. Βοηθούν στην δημιουργία της. Οι οικονομικές πολιτικές και οι πολιτικές απασχόλησης πρέπει να εστιάσουν στην δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και για την ενθάρρυνση της ζήτησης για εργασία, μέσω της ενίσχυσης και της προσφοράς εργασίας.

Αποτελεί ίσως την πιο σημαντική πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε την επόμενη περίοδο στη χώρα μας. Αυτό όχι μόνον γιατί η εργασία, και ιδιαίτερη η ποιοτική εργασία, αποτελεί την κύρια ασπίδα απέναντι στη φτώχεια, αλλά και γιατί σήμερα η ανεργία αγγίζει όλο το φάσμα των ηλικιών.

Επιπλέον, με τις επιχειρήσεις να προσανατολίζονται στον περιορισμό μάλλον των εργαζομένων τους, οι ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης θέλουν μελέτη, προσεγμένο σχεδιασμό, και στόχευση για να μπορούν να είναι αποτελεσματικές. Και πάντως, πιο αποτελεσματικές από ό,τι ήταν τα τελευταία αυτά χρόνια της κρίσης. 

Επίσης, πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στον αναπτυξιακό μοντέλο του μέλλοντος.

Δεν αρκεί μόνον να προσφέρουν βραχυχρόνια ανακούφιση, να προσφέρουν μόνον ένα πρόσκαιρο εισόδημα.

Πρέπει να αφήνουν πίσω τους κάτι: δεξιότητες, υποδομές, τεχνογνωσία.

Γιατί ο στόχος μας είναι οι πολιτικές του σήμερα να αντιμετωπίζουν μεν την κρίση και την ανάγκη αλλά να δημιουργούν εκείνο το πλέγμα υποδομών, εμπειριών, δεξιοτήτων, σε εργαζόμενους, διοίκηση, επιχειρήσεις και τοπικούς φορείς που θα αποτελέσουν την μαγιά για την βιώσιμη, ανταγωνιστική, συνεκτική οικονομία και κοινωνία του αύριο.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Το άλλο ένα σημαντικό ζήτημα στο οποίο πρέπει να επικεντρώσουμε δυνάμεις και προσπάθειες είναι αυτό του κινδύνου φτώχειας.

Διότι σήμερα, στο κοινωνικό επίπεδο αυξάνονται τα φαινόμενα ένδειας, αυξάνονται τα επίπεδα του κινδύνου φτώχειας στους ανέργους, στα παιδιά, ενώ εντείνονται φαινόμενα όπως αυτά των αστέγων. Η φτώχεια, ήδη σε υψηλά επίπεδα πριν από την κρίση έχει σήμερα (2011) ξεπεράσει το 21,4%.

Φτώχεια και δυναμική ανάπτυξη δεν συμβαδίζουν. Η κοινωνική συνοχή αποτελεί προαπαιτούμενο αλλά και δυναμική συνιστώσα της προσπάθειας για μια βιώσιμη, ανταγωνιστική, καινοτόμα με ποιότητα στην εργασία και συνεκτική οικονομία και κοινωνία.

Σήμερα, όπου ο κίνδυνος της φτώχειας εντείνεται, όπου ο κίνδυνος φτώχειας των ανέργων αυξήθηκε κατακόρυφα, θα πρέπει άμεσα να αντιμετωπισθούν φαινόμενα διάλυσης της κοινωνικής συνοχής.

Οι δράσεις και εδώ είναι πολλές. Κατ' αρχάς, με τα Τοπικά Ολοκληρωμένα Προγράμματα για Ευπαθείς Κοινωνικές Ομάδες (ΤΟΠ ΕΚΟ), προσπαθούμε να κινητοποιήσουμε φορείς και ευάλωτες ομάδες έτσι ώστε οι τελευταίοι να μπουν στην απασχόληση. Είναι ένα έργο προϋπολογισμού 60 εκατομμυρίων ευρώ, από το οποίο αναμένεται να ωφεληθούν 12.000 συμπολίτες μας.

Παράλληλα, προωθούμε την ενίσχυση ενός δικτύου υποστήριξης των ευπαθών συμπολιτών μας με την  λειτουργία Κοινωνικών Δομών για την αντιμετώπιση της φτώχειας. Στόχος είναι η ενίσχυση ή η δημιουργία Κοινωνικών παντοπωλείων, δομών παροχής συσσιτίων, κοινωνικών φαρμακείων, Ανοιχτά κέντρα ημερήσιας υποδοχής αστέγων, τράπεζες χρόνου, δημοτικοί Λαχανόκηποι, υπνωτήρια. Ο σκοπός είναι η διαμόρφωση ενός Εθνικού δικτύου άμεσης κοινωνικής παρέμβασης. Στο σχεδιασμό μας προβλέπεται η στήριξη 195 κοινωνικών δομών και οι ωφελούμενοι από τις δομές να ανέλθουν στα περίπου 21.000 άτομα.

Επιπλέον προχωράμε σε μια σειρά δράσεις για τη στήριξη του εισοδήματος των ανέργων. Έτσι, για πρώτη φορά προωθείται το  «Ειδικό βοήθημα ανεργίας για τους αυτοαπασχολουμένους και ελεύθερους επαγγελματίες». Για τους ελευθέρους επαγγελματίες που έκλεισαν το κατάστημά τους, καθώς και για τους εργαζόμενους σε μέσα μαζικής ενημέρωσης θα δοθεί άμεσα με υπουργική απόφαση που ήδη υπέγραψα. Εν συνεχεία και με διάταξη στο νομοσχέδιο του υπουργείου θα προωθηθεί το βοήθημα και σε ελεύθερους επαγγελματίες επιστήμονες, γιατρούς, δικηγόρους, μηχανικούς.

Σχεδιάζεται η επέκταση του χρόνου επιδότησης των μακροχρόνια ανέργων που συμπληρώνουν δώδεκα μήνες στην επιδότηση ανεργίας, δράση που η υλοποίησή της θα ξεκινήσει από 1/1/2014.

Επιπλέον, εισάγεται η πιλοτική εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. Ένα μέτρο που δυστυχώς η δημοσιονομικό κατάσταση της χώρας δεν μας επιτρέπει να το διευρύνουμε, αλλά η πιλοτική εφαρμογή του θα μας προσφέρει την απαραίτητη γνώση για την σταδιακή επέκτασή του.

Ένα άλλο επείγον ζήτημα είναι αυτό της καταπολέμησης της παιδικής φτώχειας. Ζήτημα που αποτελεί βόμβα στα θεμέλια της κοινωνίας και της οικονομίας του αύριο γιατί παιδιά χωρίς δεξιότητες σήμερα, παιδιά χωρίς την απαραίτητη εκπαίδευση και κατάρτιση σήμερα αποτελούν τους ενήλικες που βιώνουν την εργασιακή φτώχεια του αύριο. Ήδη, προχωρήσαμε σε μια ριζική αναθεώρηση των οικογενειακών επιδομάτων, με κύριο χαρακτηριστικό την στόχευσή τους στις πιο φτωχές οικογένειες, διότι σε εποχές με περιορισμένους πόρους πρέπει να υπάρχει ορθολογική ιεράρχηση της κατανομής τους.

Επιπλέον, προχωρήσαμε στην επιδότηση του πρώτου και του δεύτερου παιδιού, καλύπτοντας έτσι ένα μεγάλο κενό που υπήρχε, ιδιαίτερα για τις μονογονεϊκές οικογένειες που όπως γνωρίζετε παρουσιάζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά φτώχειας.

Παράλληλα, φροντίσαμε να διατηρήσουμε την υποστήριξη προς τις πολυμελείς οικογένειες.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι

Τα παραπάνω αποτελούν κάποια από τα έργα που υλοποιούμε. Στο ερώτημα του εάν επαρκούν, εγώ ο ίδιος θα σας απαντήσω ότι όχι.

Και οι δράσεις που σας παρέθεσα δεν εξαντλούν τα όσα σχεδιάζουμε να κάνουμε. Υπάρχουν όμως κάποια σημαντικά ζητήματα.

Ένα από αυτό είναι το ζήτημα των επιπρόσθετων πόρων. Αυτή τη στιγμή αναζητούμε τέτοιους πόρους για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε κάποιες άλλες δράσεις που έχουμε κατά νου ή να διευρύνουμε ήδη υλοποιούμενες δράσεις με ευρεία απήχηση. Κρίσιμης σημασίας είναι η ριζική ανακατανομή των διαθεσίμων πόρων του ΕΣΠΑ, με μεταφορά πόρων και από το ΕΤΠΑ (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης) στο ΕΚΤ (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο).

Ένα ακόμη ζήτημα είναι η παράκαμψη του προβλήματος του ανώτατου ύψους ενισχύσεων προς τις επιχειρήσεις για τη στήριξη της απασχόλησης (de minimis), προκειμένου να απορροφήσουν και άλλους ανέργους στο πλαίσιο των προγραμμάτων.

Τελευταίο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό θέμα είναι η κινητοποίηση και η βελτίωση του συντονισμού όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Σήμερα δεν είναι η ώρα για γκρίνιες και κριτική. Τώρα είναι η ώρα των ρεαλιστικών και καλοσχεδιασμένων προτάσεων.

Από αυτή τη μάχη δεν πρέπει να απουσιάζει κανείς. Πρέπει όλοι να αφήσουμε τη λογική της «εξέδρας» και να κατεβούμε στο στίβο.

Απαιτείται όλοι μας να αποβάλλουμε την συγκρουσιακή και καχύποπτη λογική του παρελθόντος και να συνεισφέρουμε τεχνογνωσία, προτάσεις, πόρους, πάθος, αγάπη και αλληλεγγύη για να ανατάξουμε την χώρα, να διασώσουμε την αξιοπρέπεια των Ελλήνων, να διαμορφώσουμε τις προϋποθέσεις για την Ελλάδα της ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής.

Σήμερα είναι αναγκαίο να δουλέψουμε σκληρά για να διαμορφώσουμε το περιβάλλον μέσα στο οποίο αναπτύσσεται η υγιής επιχειρηματικότητα, το περιβάλλον όπου διαμορφώνονται εργασιακές σχέσεις που προωθούν την ποιότητα στην αγορά εργασία, και αναδεικνύουν ένα εργατικό δυναμικό κινητικό, καινοτόμο, παραγωγικό, ένα εργατικό δυναμικό αποφασιστικό παράγοντα στην διαμόρφωση μιας ανταγωνιστικής οικονομίας μέσα σε ένα παγκοσμιοποιημένο οικονομικό σύστημα.

Μια αγορά εργασίας με υψηλά ποσοστά απασχόλησης και υψηλά επίπεδα κοινωνικής προστασίας.

Τα πρώτα βήματα για την επίτευξη αυτού του στόχου έχουν ήδη γίνει.

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζονται πολλά να γίνουν ακόμα, αλλά με τη συστράτευση όλων μας, ο στόχος για μια παραγωγική Ελλάδα, μια Ελλάδα με την αρμόζουσα θέση στο Ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, μια Ελλάδα της απασχόλησης, της αλληλεγγύης και της κοινωνικής συνοχής, μπορεί και πρέπει να επιτευχθεί.

Σας ευχαριστώ».