45 χρόνια απο τη στυγερή δολοφονία του Νικηφόρου Μανδηλαρά

Μάϊος 1983: Απο την τιμιτικη εκδήλωση
στην Κόρωνο για τον Νικηφόρο Μανδηλαρά.
 Διακρίνονται απο αριστερά Ν. Λεβογιάννης,
 Π. Βάλβης, Θ. Τσούρας, Ελ.Παπαζώη,
Κ.Λατίνας. Απο το αρχείο του Μαν. Μανωλά

Ο ΜΑΝΔΗΛΑΡΑΣ ΟΠΩΣ ΤΟΝ  ΓΝΩΡΙΣΑ

 γράφει ο φιλόλογος-πρώην βουλευτής  Νίκος Λεβογιάννης  

Οι  Ναξιώτες της δεκαετίας του 1960, τόσο στο νησί, όσο και στην Αθήνα, ένιωσαν  δίπλα τους εκείνα τα δύσκολα χρόνια της καταπίεσης, της μετανάστευσης –εσωτερικής και εξωτερικής- της εγκατάλειψης της υπαίθρου, τη μαχητική παρουσία του Νικηφόρου Μανδηλαρά. Αγωνιστική, ελπιδοφόρα για τον λαό και για τον τόπο παρουσία. Ο Μανδηλαράς ήταν παρών στα χωριά  του νησιού, στις ναξιώτικες παροικίες της Αθήνας, δίπλα στους σμυριδεργάτες, στους οικοδόμους, στους ανασφάλιστους και σκληρά δοκιμαζόμενους ανασφάλιστους κι απροστάτευτους εργάτες στα δημόσια έργα του νησιού, έργα του …Κυκλαδάρχη εργολάβου της ΕΡΕ, Αγουρίδη-που τα είχε αναλάβει σχεδόν 
όλα και κυρίως τη διάνοιξη του επαρχιακού δρόμου στην ορεινή Νάξο.

      Η πρώτη σκληρή δικαστική μάχη του Νικηφόρου δόθηκε στις αίθουσες των...δικαστηρίων εναντίον του Αγουρίδη στη δίκη για τον άδικο χαμό των 13 εργατών στα έργα του δρόμου Κωμιακής-Απόλλωνα. Ο Μανδηλαράς ανέδειξε σ’ εκείνη τη δίκη τις μεσαιωνικές συνθήκες κάτω απ’ τις οποίες εργάζονταν οι εργάτες, χωρίς στοιχειώδη μέτρα ασφάλειας, με αποτέλεσμα το τραγικό εργατικό ατύχημα στις 4 Σεπτέμβρη 1958. Οι παράγοντες της Νομαρχίας, υπό την καθοδήγηση του Νομάρχη της ΕΡΕ Λεβίδη, προσπάθησαν να το παρουσιάσουν ως πνιγμό και με τη βοήθεια των στημένων μαρτύρων-υπαλλήλων της Νομαρχίας το πέτυχαν, αλλά ο Νικηφόρος τους είχε ήδη αποκαλύψει.

Εργάτης και οικοδόμος εκείνα τα χρόνια ο 90 χρονος σήμερα ΚωμιακίτηςΚώστας Εμμ. Αλιμπέρτης, χαρακτηρισμένος τότε Κομμουνιστής για το θάρρος της γνώμης του, για τη διεκδίκηση των εργασιακών του δικαιωμάτων, για την παρουσία του στις επισκέψεις και ομιλίες του Μανδηλαρά στην Κωμιακή, δεν μπορεί να ξεχάσει τον Νικηφόρο.

      Σε  μια απ’ τις συχνές επισκέψεις του Νικηφόρου στο χωριό θυμάται ο Κώστας Αλιμπέρτης ότι, περνώντας τον κεντρικό δρόμο του χωριού για να πάει στο καφενείο που θα μιλούσε ο Μανδηλαράς (του Αλιμπερτονικόλα), δεν συνάντησε στον δρόμο… ψυχή, ερημιά παντού, μια νεκρική σιγή και μόνο ένα-δυο χωροφύλακες κι ό …τότε Πρόεδρος του χωριού (αναφέρει το όνομά του) …περιπολούσαν για να καταγράψουν όποιον θα τολμούσε να περάσει με κατεύθυνση το καφενείο. «νεκρή ζώνη» σ’ όλη τη λόζα, μέχρι έξω απ’ το καφενείο. Ο Κώστας όμως δεν δίστασε, ντυμένος με τα καλά του ρούχα προχώρησε προς το καφενείο χωρίς κανένας απ’ τους …φρουρούς να τολμήσει να τον σταματήσει κι΄ έφτασε στο καφενείο. Η πόρτα και τα παράθυρα σφαλιχτά, κλειστά, αλλά μέσα κόσμος πολύς, όλοι οι χωριανοί δημοκράτες ήταν εκεί παρόντες κι άκουγαν με αφοσίωση  τον Νικηφόρο να μιλά. Κάθε τόσο τον διέκοπταν με χειροκροτήματα.

      Σήμερα  ο Κώστας Αλιμπέρτης, πολυγραφότατος στιχουργός ποιημάτων πολιτικού και κοινωνικού περιεχομένου, απαγγέλλει σε κάθε φίλο του ένα του αδημοσίευτο ποίημα για τον Νικηφόρο, το αδικοσκοτωμένο παλικάρι της Νάξου, γραμμένο στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης.

Στον  Νικηφόρο Μανδηλαρά 

                  Έναν Αξώτη φάγανε όνομα Νικηφόρος

                  επώνυμο Μανδηλαράς, μεγάλος δικηγόρος.

                  Είχε χαρίσματα πολλά, σωστός αριστοκράτης,

                  αλλά το σπουδαιότερο μεγάλος δημοκράτης.

                  Λεβέντης και πανέξυπνος, μικρός στην ηλικία,

                  τέτοια μυαλά δολοφονεί κάθε δικτατορία.

                  Σκεπάσανε το έγκλημα  αυτού του δημοκράτη,

                  που ήτανε πασίγνωστος σ’ όλα της γης τα πλάτη.

                  Ουδέποτε θα ξεχαστεί γιατί ’ταν ευφυΐα,

                  ήτανε και αντίθετος προς τη δικτατορία.

                  Γι’ αυτό και τονε φάγανε, μα όμως δεν πεθαίνει,

                  το όνομά του πάντοτε στους ήρωες θα μένει.

                  Κάθε διαβάτης που  περνά μέσα απ’ το χωριό του,

                  κοιτάζει με συγκίνηση τα’ άγαλμα το δικό του.