Οι «Βιολογικοί καθαρισμοί λυμάτων νησιών του Ν Αιγαίου» και η «Αποκατάσταση λιμανιού στο Κουφονήσι» είναι η επερώτηση και η ερώτηση που κατέθεσε ο «Οικολογικός Άνεμος στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου» και ο Περιφερειακός Σύμβουλος: Νίκος Χρυσόγελος προς τον Περιφερειάρχη κ Γ. Μαχαιρίδη και τον Αντιπεριφερειάρχη κ Γ. Μακρυωνίτη. Ακολουθούν οι δυο ερωτήσεις και οι προτάσεις του Οικολογικού Ανέμου με αφορμή μια επίσκεψη στα Κουφονήσια…
Οικολογικός Άνεμος
στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου
Περιφερειακός Σύμβουλος: Νίκος Χρυσόγελος
ΟΑ_Αρ. Επερώτηση 8/ 6 -9-2011
Επερώτηση (9 Σεπτεμβρίου 2011) προς τον Περιφερειάρχη κ Γ. Μαχαιρίδη και τον αντιπεριφερειάρχη κ Γ. Μακρυωνίτη
(με βάση το άρθρο 16 του Εσωτερικού Κανονισμού του Περιφερειακού Συμβουλίου)
Θέμα: Βιολογικοί καθαρισμοί λυμάτων νησιών του Ν Αιγαίου
6/09/2011
Σε πρόσφατη επίσκεψή μου στα Κουφονήσια είχα την ευκαιρία να δω από κοντά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το νησί –μεταξύ άλλων – σε σχέση με την λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού του. Παρά το γεγονός ότι υπάρχει εγκατάσταση επεξεργασίας των λυμάτων, ένα έργο που ολοκληρώθηκε εδώ και τέσσερα χρόνια και κόστισε 1.300.000 Ευρώ, δεν έχει προβλεφθεί το πώς θα λειτουργεί σωστά μετά την έναρξη λειτουργίας του. Δείτε φωτογραφίες από τον βιολογικό καθαρισμό που χρειάζεται στήριξη για να λειτουργήσει σωστά Η εταιρία που τον κατασκεύασε έχει την υποχρέωση μια φορά το χρόνο να συντηρεί τα μηχανήματα, ενώ ο πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας προσπαθεί μόνος του, με προσωπική εργασία, να λειτουργεί τον βιολογικό. Είναι προφανές ότι αυτά δεν επαρκούν για να λειτουργεί αποτελεσματικά η εγκατάσταση και αυτό το διαπιστώνει από τις οσμές ακόμα και ο πιο άσχετος,
Επειδή, δυστυχώς σε παρόμοια κατάσταση βρίσκονται και πολλά άλλα τέτοια έργα, αφού με ευρωπαϊκούς, κυρίως, πόρους κατασκευάζονται μεν τα έργα πολιτικού μηχανικού και εγκαθίσταται ο εξοπλισμός, αλλά δεν προβλέπεται το πώς όλα αυτά τα έργα θα επιτελούν πράγματι το σκοπό για τον οποίο κατασκευάζονται,
Επειδή, απαξιώνονται έργα εκατομμυρίων ευρώ τα οποία υποτίθεται γίνονται για περιβαλλοντικούς λόγους, είτε γιατί δεν έχει προβλεφθεί η μερική έστω απασχόληση κάποιου εκπαιδευμένου για να λειτουργεί αποτελεσματικά τον βιολογικό καθαρισμό (ελάχιστο κόστος σε σχέση με το κόστος κατασκευής) είτε γιατί δεν σχεδιάζονται έργα προσαρμοσμένα στις συνθήκες και τις δυνατότητες των νησιών (πχ βιολογικοί καθαρισμοί με τη χρήση φυσικών μέσων και φυτών, κάτι που δεν έχει τα προβλήματα μιας παλιού τύπου εγκατάστασης επεξεργασίας των λυμάτων),
Επειδή, πολλά από τα δημόσια έργα που σχεδιάζονται ακόμα και σήμερα βασίζονται σε αντιλήψεις περασμένων δεκαετιών,
Επειδή, είναι αναγκαίο η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου να επανεξετάσει τον τρόπο που μελετώνται και υλοποιούνται τα έργα αλλά και να θέσει προτεραιότητες, ενόψει μάλιστα της συνάντησης του Περιφερειάρχη (και των υπόλοιπων 12 Περιφερειαρχών) με τον Ευρωπαίο Επίτροπο για την Περιφερειακή Ανάπτυξη στις 19/9
Ερωτείστε:
1. Έχει προγραμματίσει η Περιφέρεια την εκπαίδευση του προσωπικού της αλλά και την αναβάθμιση της συνεργασίας με τις τεχνικές υπηρεσίες των δήμων καθώς και με άλλους ελληνικούς και ευρωπαϊκούς φορείς, ώστε να ανταποκρίνεται ο τομέας του σχεδιασμού και των προδιαγραφών που τίθενται για δημόσια έργα στις ιδιαιτερότητες και τις δυνατότητες – συνθήκες των διαφόρων νησιών, δίνοντας έμφαση σε καινοτόμες και πιο πράσινες λύσεις, όπως είναι, για παράδειγμα, η επεξεργασία λυμάτων με την χρήση φυτών και φυσικών μέσων, η επαναχρησιμοποίηση των νερών μετά την αποτελεσματική τους επεξεργασία σε κατάλληλες μονάδες κα;
2. Υπάρχει κάποιο σχέδιο από την πλευρά της Περιφερειακής Αρχής για να δημιουργηθούν διαδημοτικές ή άλλες δομές που θα εξασφαλίζουν καλή λειτουργία των περιβαλλοντικών υποδομών και των μονάδων επεξεργασίας λυμάτων (βιολογικός καθαρισμός) των μικρών νησιών, μεταξύ άλλων και των Κουφονησίων, που δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους και προσωπικό για κάτι τέτοιο;
3. Υπάρχει πρόβλεψη ώστε να μπαίνει στην προκήρυξη των έργων εκτός από την κατασκευή των κατάλληλων για κάθε νησί περιβαλλοντικών υποδομών και η διασφάλιση της καλής λειτουργία τους μακροχρόνια, ώστε να μην απαξιώνονται τόσο εύκολα επενδύσεις υποδομών εκατομμυρίων ευρώ;
4. Ποια είναι η άποψη της Περιφέρειας σε σχέση με την πρόταση του ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ για τη δημιουργία ενός ειδικού Ταμείου Συνοχής για την περιφέρειά μας με στόχο τη μείωση των ανισοτήτων και του χάσματος που υπάρχει στο εσωτερικό της νησιωτικής περιφέρειας, με δεδομένο ότι η περιφέρεια Ν Αιγαίου βγήκε από τον Στόχο 1 (υποδομές) και έμεινε μόνο στον Στόχο 2 (ανταγωνιστικότητα), αν και οι ελλείψεις σε περιβαλλοντικές υποδομές στα μικρά νησιά, αλλά και σε μεγάλα, είναι τεράστιες;
Ο Περιφερειακός Σύμβουλος και Γραμματέας του Π. Σ.
Νίκος Χρυσόγελος
Οικολογικός Άνεμος
στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου
Περιφερειακός Σύμβουλος : Νίκος Χρυσόγελος
ΟΑ Αρ. Ερώτηση 7/ 6-9-2011
Ερώτηση (6 Σεπτεμβρίου 2011) προς τον Περιφερειάρχη κ Γ. Μαχαιρίδη και τον αντιπεριφερειάρχη κ Γ.Πουσσαίο
(με βάση το άρθρο 16 του Εσωτερικού Κανονισμού του Περιφερειακού Συμβουλίου)
Θέμα: Αποκατάσταση λιμανιού στο Κουφονήσι
6/09/2011
Κατά την πρόσφατη επίσκεψή μου στα Κουφονήσια διαπίστωσα την επικινδυνότητα του λιμανιού του νησιού. Το λιμάνι, που φτιάχτηκε το 1991, έπαθε σημαντικές καταστροφές από κακοκαιρία το 2004 και από τότε δεν υπήρξε καμία κρατική προσπάθεια για να αποκατασταθεί η ζημιά. Οι κακοτεχνίες και η ζημιά είναι φανερές και εκτός των άλλων θέτουν σε κίνδυνο τα σκάφη όσο και τους ανθρώπους που επιβιβάζονται ή αποβιβάζονται από αυτά. Προσφάτως, μάλιστα, αποκολλήθηκε και άλλο κομμάτι του λιμανιού την ώρα που ήταν δεμένη στο σημείο εκείνο η υδροφόρα, και παραλίγο να γίνει μεγάλο ατύχημα. Δείτε φωτογραφίες από το κατεστραμμένο λιμάνι του Κουφονησιού
Παρά τις προσπάθειες της κοινότητας είτε με την παλιότερη διοικητική της δομή είτε με την σημερινή (τα Κουφονήσια μαζί με άλλα μικρά νησιά ανήκουν πλέον στον Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων), το έργο αποκατάστασης του λιμανιού δεν έχει προχωρήσει, αν και έχει ενταχθεί για χρηματοδότηση στο ΠΔΕ.
Επειδή, είναι βέβαιο ότι, αν δεν αποκατασταθεί άμεσα η ζημιά στο λιμάνι, θα καταρρεύσει το κατάστρωμα από το οποίο διέρχονται καθημερινά φορτηγά κι εκατοντάδες επισκέπτες, με ανυπολόγιστες οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις για το νησί,
Επειδή, συχνά διαπιστώνεται ότι γίνονται έργα χωρίς να υπάρχει πρόβλεψη για την αξιόπιστη λειτουργία και συντήρησή τους μετά την κατασκευή τους, αν και δαπανώνται τεράστια ποσά από εθνικούς ή ευρωπαϊκούς πόρους,
Επειδή, η σπατάλη πόρων για έργα που δεν επιτελούν τον σκοπό για τον οποίο χρηματοδοτήθηκαν είναι κάτι που θα πρέπει να σταματήσει
Ερωτείστε:
1. Σε ποιες ενέργειες, και σε συνεργασία με τους Τοπικούς πολιτικούς φορείς, έχει προβεί ή πρόκειται να προβεί η Περιφέρεια κύριος προς τα Υπουργεία ΥΠΕΚΑ και Οικονομικών για την ολοκλήρωση του έργου που έχει ενταχθεί στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων εδώ και τέσσερα χρόνια;
2. Έχει ζητήσει από τις υπηρεσίες της η Περιφέρεια να προχωρήσουν σε έρευνα για να διαπιστωθεί που οφείλονται οι – ακόμα και οπτικά φανερές – απίστευτες κακοτεχνίες του έργου και αν προκύπτουν ευθύνες για τον κατασκευαστή του έργου;
3. Τι σκοπεύει να κάνει η Περιφέρεια, ώστε να σταματήσει αυτή η κατάσταση που οδηγεί και σε σπατάλη δημόσιου χρήματος και σε μεγάλη ταλαιπωρία των πολιτών, λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλά δημόσια έργα ναι μεν «παραλαμβάνονται» από τις υπηρεσίες αλλά εμφανίζουν στη συνέχεια κακοτεχνίες και σοβαρά προβλήματα είτε λόγω κακού σχεδιασμού και προβληματικών μελετών είτε λόγω κακής εκτέλεσης του έργου, χωρίς ποτέ κάποιος να «πληρώνει» για αυτές τις αστοχίες;
Ο Περιφερειακός Σύμβουλος και Γραμματέας του Π. Σ.
Νίκος Χρυσόγελος
Επικεφαλής ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ
Οικολογικός Άνεμος
στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου
Περιφερειακός Σύμβουλος: Νίκος Χρυσόγελος
Έμφαση στην συνοχή στο Ν Αιγαίο, επίλυση των προβλημάτων μικρών νησιών
Προτάσεις με αφορμή μια επίσκεψη στα Κουφονήσια
Τα μικρά νησιά του Ν Αιγαίου αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα είτε γιατί δεν υπάρχει μια συγκροτημένη πολιτική συνοχής στον νησιωτικό χώρο με στόχο την μείωση του χάσματος που υπάρχει στο εσωτερικό της περιφέρειας είτε γιατί πολλά από τα δημόσια έργα, ακόμα και σήμερα, γίνονται χωρίς σωστό σχεδιασμό και με ευκαιριακό τρόπο, υπεισέρχονται σε αυτά συχνά φαινόμενα διαπλοκής και σπατάλης δημόσιων πόρων, ενώ σπάνια υπάρχει πρόβλεψη για μετέπειτα υποστήριξη και συντήρησή τους. Μια πρόσφατη επίσκεψη στα Κουφονήσια, επιβεβαίωσε δυστυχώς αυτά τα συμπεράσματα που έχει αναδείξει επανειλημμένα στο Περιφερειακό Συμβούλιο ο Νίκος Χρυσόγελος, Περιφερειακός Σύμβουλος με τον ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΑΝΕΜΟ, Γραμματέας του Περιφερειακού Συμβουλίου Ν. Αιγαίου. Είναι αναγκαίο η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου να επανεξετάσει τον τρόπο που μελετώνται και υλοποιούνται τα έργα αλλά και να θέσει προτεραιότητες, ενόψει μάλιστα της συνάντησης του Περιφερειάρχη (και των υπόλοιπων 12 Περιφερειαρχών) με τον Ευρωπαίο Επίτροπο για την Περιφερειακή Ανάπτυξη στις 19/9. Πρέπει επίσης να τεθεί στη συνάντηση μαζί του πρόταση για τη δημιουργία ενός Ταμείου Συνοχής για το Ν. Αιγαίο, με στόχο τη μείωση των ανισοτήτων και του χάσματος που υπάρχει στο εσωτερικό της νησιωτικής περιφέρειας με δεδομένο ότι η περιφέρεια βγήκε από τον Στόχο 1 (υποδομές) και έμεινε μόνο στον Στόχο 2 (ανταγωνιστικότητα). Σε κάθε περίπτωση, σχετικές προτάσεις θα καταθέσει ο ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ Ν Αιγαίου τόσο δημόσια όσο και στον Επίτροπο Περιφερειακής Ανάπτυξης, αφού δεν έγινε δυνατό να γίνει η σχετική συζήτηση όπως είχαμε προτείνει στο Περιφερειακό Συμβούλιο που πραγματοποιήθηκε στις 30/8 στη Ρόδο.
Κατά την επίσκεψή του στα Κουφονήσια, ο Νίκος Χρυσόγελος συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Δημοτικής Κοινότητας Κουφονησίου Αντώνη Κωβαίο και μαζί με τον προϊστάμενο του Τμήματος Αλιείας της Αγροτικής Ανάπτυξης Κεντρ. Τομέα Περιφέρειας Αττικής, Ανδρέα Πράσινο, που κατάγεται από το νησί, επισκέφθηκαν τα δυο λιμάνια του νησιού, (κεντρικό και χειμερινό λιμάνι του Παριανού των αλιευτικών σκάφων), τον βιολογικό καθαρισμό, τον Χώρο Απόρριψης των Απορριμμάτων, μονοπάτια και περιοχή αρχαιολογικού ενδιαφέροντος (έχουν βρεθεί τάφοι προϊστορικής εποχής) καθώς και την πολύ σημαντική από οικολογική άποψη (αμμόλοφοι, ιδιαίτερη παράκτια βλάστηση, παρουσία μεταναστευτικών πουλιών, μικροί εποχιακοί υγρότοποι) στην περιοχή Πορί.
Ο Νίκος Χρυσόγελος είχε μια αναλυτική συζήτηση τόσο για τα προβλήματα (περιβαλλοντικές υποδομές του νησιού, προβλήματα συγκοινωνιών, δυσκολίες που ανακύπτουν από τις επιλογές για τα μικρά νησιά που έγιναν με τον «Καλλικράτη») όσο και για τις δυνατότητες που έχει το νησί για ένα οικολογικά και κοινωνικά βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης. Η Περιφέρεια σε συνεργασία με την τοπική κοινωνία, την Δημοτική Κοινότητα Κουφονησίων, τον Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, πανεπιστήμια και περιβαλλοντικούς φορείς θα πρέπει να επεξεργαστούν και να θέσουν σε εφαρμογή - στο πλαίσιο ενός σχέδιο συνοχής στο εσωτερικό της κοινότητας αλλά και με την υποστήριξη ενός Ταμείο Συνοχής για το Ν. Αιγαίο (σχετικές προτάσεις έχει καταθέσει ο Νίκος Χρυσόγελος και ο ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ) - ένα σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης για τα Κουφονήσια και τα γειτονικά νησιά των Μικρών Κυκλάδων, ώστε να αναπτυχθούν μορφές ήπιας οικονομικής δραστηριότητας που και το περιβάλλον θα διατηρούν και προστατεύουν μακροχρόνια και ευκαιρίες για θέσεις εργασίας θα προσφέρουν στους ντόπιους και κυρίως σε νέους ανθρώπους, βασισμένες σε:
- ανάδειξη και προστασία του σημαντικού αρχαιολογικού πλούτου της ευρύτερης περιοχής (που περιλαμβάνει και το νησί Κέρος και το Κάτω Κουφονήσι) αλλά και προσέλκυση ερευνητικών κέντρων για μελέτη των αλλαγών που συντελέστηκαν στο πέρασμα χιλιετιών εξ αιτίας γεωλογικών ανακατατάξεων και κλιματικών αλλαγών στην Μεσόγειο (πχ βυθισμένοι οικισμοί λόγω της ανόδου της θάλασσας
- μορφές ήπιου, βιώσιμου τουρισμού, με έμφαση στον οικολογικό και περιπατητικό τουρισμό, την ποδηλασία, την περιβαλλοντική ξενάγηση στο θαλάσσιο και παράκτιο οικοσύστημα και σε βιώσιμες μορφές αλιείας (ήπιος αλιευτικός τουρισμός)
- συνεργασία με περιβαλλοντικές – εθελοντικές οργανώσεις τόσο για την ανάδειξη και καθαρισμό μονοπατιών, προστασία/διαχείριση της παράκτιας ζώνης όσο και για την ανάδειξη του φυσικού πλούτου και την παρατήρηση των μεταναστευτικών πουλιών (που εντοπίζονται την άνοιξη στο νησί),
- πράσινες λύσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων (πχ μείωση κι ανακύκλωση των συσκευασιών, ηλεκτρικών –ηλεκτρονικών συσκευών, μπαταριών κι άλλων υλικών με στοχευμένες πρωτοβουλίες και προγράμματα, επεξεργασία των οργανικών απορριμμάτων σε μικρές εγκαταστάσεις – μηχανικής / κοινοτικής κομποστοποίησης, εξοικονόμηση και επαναχρησιμοποίηση των νερών μετά από τον καθαρισμό τους, ώστε να μειωθεί τόσο το κόστος μεταφοράς με υδροφόρα του νερού όσο και να βελτιωθεί η κατάσταση του υδροφόρου ορίζοντα),
- σταμάτημα των καταστροφικών μορφών αλιείας και στροφή σε βιώσιμες μορφές, διαμόρφωση νέων ρόλων για τους παράκτιους ψαράδες (πχ φύλαξη, ξενάγηση), μέσα από ένα σχέδιο δημιουργίας θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής στην περιοχή που θα βοηθήσει στην ανάκαμψη του θαλάσσιου πλούτου, ενώ μπορεί να συνδυαστεί με θαλάσσιες περιηγήσεις και αλιευτικό τουρισμό
- αξιοποίηση μέσα από μια συμμετοχική τοπική εταιρία (με τη συμμετοχή της κοινότητας και των κατοίκων) του συνόλου των ήπιων μορφών ενέργειας που διαθέτει το νησί (γεωθερμία χαμηλής ενθαλπίας, αιολική, ηλιακή και κυματική ενέργεια, συμπεριλαμβανομένης της εξοικονόμησης ενέργειας μέσω της ανακαίνισης των κτιρίων για να γίνουν ενεργειακά αποτελεσματικά).
Άμεσα βέβαια πρέπει να αποκατασταθεί το λιμάνι που έχει υποστεί σοβαρές ζημιές από το 2004, και παρά τις διαμαρτυρίες των κατοίκων δεν έχει γίνει τίποτα, αλλά και να υπάρχει στο νησί έμπειρος γιατρός, συνεπικουρούμενος από τον αγροτικό γιατρό, για να νοιώθουν στοιχειώδη ασφάλεια οι κάτοικοι, ιδιαίτερα το χειμώνα.
Αναλυτικά: τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα Κουφονήσια – οι ευκαιρίες που υπάρχουν
Το λιμάνι: Το λιμάνι, που φτιάχτηκε το 1991, έπαθε σημαντικές καταστροφές από κακοκαιρία το 2004 και από τότε δεν υπήρξε καμία κρατική προσπάθεια για να αποκατασταθεί η ζημιά. Οι κακοτεχνίες και η ζημιά είναι φανερές και εκτός των άλλων θέτουν σε κίνδυνο τα σκάφη όσο και τους ανθρώπους που επιβιβάζονται ή αποβιβάζονται από αυτά. Προσφάτως, μάλιστα, αποκολλήθηκε και άλλο κομμάτι του λιμανιού την ώρα που ήταν δεμένη στο σημείο εκείνο η υδροφόρα, και παραλίγο να γίνει μεγάλο ατύχημα. Παρά τις προσπάθειες της κοινότητας είτε με την παλιότερη διοικητική της δομή είτε με την σημερινή (τα Κουφονήσια μαζί με άλλα μικρά νησιά ανήκουν πλέον στον Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων), το έργο αποκατάστασης του λιμανιού δεν έχει προχωρήσει, αν και έχει ενταχθεί για χρηματοδότηση στο ΠΔΕ. Είναι βέβαιο ότι, αν άμεσα δεν αποκατασταθεί η ζημιά στο Λιμάνι, θα καταρρεύσει το κατάστρωμα από το οποίο διέρχονται καθημερινά φορτηγά κι εκατοντάδες επισκέπτες, με ανυπολόγιστες οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις για το νησί.
Η Περιφέρεια αλλά και ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων πρέπει να αναλάβουν συντονισμένα προσπάθεια για την άμεση ένταξη του λιμανιού του Κουφονησιού στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας 2007-2013 http://www.alieia.gr/4pp/3_3_02.htm, που αφορά επενδύσεις σε υφιστάμενους αλιευτικούς λιμένες με στόχο επενδύσεις που σχετίζονται με την ασφάλεια και αφορούν την κατασκευή ή τον εκσυγχρονισμό μικρών αλιευτικών καταφυγίων καθώς και την αναδιάρθρωση και τη βελτίωση των τόπων εκφόρτωσης αλιευμάτων.
Ο βιολογικός καθαρισμός: Παρά το γεγονός ότι υπάρχει εγκατάσταση επεξεργασίας των λυμάτων, ένα έργο που ολοκληρώθηκε εδώ και τέσσερα χρόνια και κόστισε 1.300.000 Ευρώ, δεν έχει προβλεφθεί το πώς θα λειτουργεί σωστά μετά την έναρξη λειτουργίας του. Η εταιρία που τον κατασκεύασε έχει την υποχρέωσε μια φορά το χρόνο να συντηρεί τα μηχανήματα, ενώ ο πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας προσπαθεί μόνος του, με προσωπική εργασία, να λειτουργεί τον βιολογικό. Είναι προφανές ότι αυτά δεν επαρκούν για να λειτουργεί αποτελεσματικά η εγκατάσταση και αυτό το διαπιστώνει από τις οσμές ακόμα και ο πιο άσχετος. Δυστυχώς όμως σε παρόμοια κατάσταση βρίσκονται και πολλά άλλα τέτοια έργα, αφού με ευρωπαϊκούς κυρίως πόρους κατασκευάζονται μεν τα έργα πολιτικού μηχανικού και εγκαθίσταται ο εξοπλισμός, αλλά δεν προβλέπεται πώς όλα αυτά τα έργα θα επιτελούν πράγματι το σκοπό για τον οποίο κατασκευάζονται. Απαξιώνονται έργα εκατομμυρίων ευρώ τα οποία υποτίθεται γίνονται για περιβαλλοντικούς λόγους, είτε γιατί δεν έχει προβλεφθεί η μερική έστω απασχόληση κάποιου εκπαιδευμένου για να λειτουργεί αποτελεσματικά τον βιολογικό καθαρισμό είτε γιατί δεν σχεδιάζονται έργα προσαρμοσμένα στις συνθήκες και τις δυνατότητες των νησιών (πχ βιολογικοί καθαρισμοί με τη χρήση φυσικών μέσων και φυτών, κάτι που δεν έχει τα προβλήματα μιας παλιού τύπου εγκατάστασης επεξεργασίας των λυμάτων).
Διαχείριση απορριμμάτων: Τώρα τα απορρίμματα συγκεντρώνονται σε έναν λάκκο, σε μια περιοχή στην βόρεια πλευρά του νησιού. Τα απορρίμματα, που σήμερα καταλήγουν στον λάκκο, μπορεί μειωθούν κατά ποσοστό 80-90% (ώστε τα υπολείμματα της τάξης του 10% να θάβονται στο μέλλον σε έναν καλά οργανωμένο Χώρο Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων) με στοχευμένες ενέργειες όπως:
μείωση και σταδιακά κατάργηση της πλαστικής σακούλας μιας χρήσης κι αντικατάστασή της από σακούλες πολλαπλών χρήσεων, εγκατάσταση μικρών μονάδων παραγωγής πόσιμου νερού καλής ποιότητας ώστε να ελαχιστοποιηθεί η κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού σε πλαστικά μπουκάλια μιας χρήσης (το Περιφερειακό Συμβούλιο Ν Αιγαίου αποφάσισε στην 10η συνεδρίασή του στις 30/8 να εντάξει στο ΕΣΠΑ ένα παρόμοιο σχέδιο που αφορά ένα σύνολο μικρών νησιών),
συλλογή, χωριστά, των διαφόρων κατηγοριών ανακυκλώσιμων υλικών (μετά από διαλογή τους στην πηγή) και προώθησή τους για ανακύκλωση. Απαιτείται, όμως, στήριξη από τον ενιαίο πλέον Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων στο πλαίσιο της ανάπτυξης της ανακύκλωσης στον ευρύτερο Δήμο
οργάνωση επιτόπου της κομποστοποίησης των οργανικών απορριμμάτων (αποφάγια κουζίνας σπιτιών και εστιατορίων-ξενοδοχείων καθώς και υπολειμμάτων από την γεωργική και κτηνοτροφική δραστηριότητα) μέσα από ένα συνδυασμό μεθόδων που περιλαμβάνει ειδικούς κάδους (οικιακή κομποστοποίηση) αλλά και μικρή εγκατάσταση μηχανικής / κοινοτικής κομποστοποίησης, σχετικά μικρού κόστους.
Πρασίνισμα τουρισμού: Πρωτοβουλίες που έχουν ξεκινήσει και στοχεύουν σε περιβαλλοντικά υπεύθυνη λειτουργία των ξενοδοχείων – μικρού μεγέθους μέχρι σήμερα – χρειάζεται να αποτελέσουν το πρότυπο για όλα τα ξενοδοχεία στο Κουφονήσι και στα γύρω νησιά.
Περιπατητικά μονοπάτια: Η Δημοτική Κοινότητα επιδιώκει – και χρειάζεται υποστήριξη σε αυτό το σχέδιο – να αποκαταστήσει και να αναδείξει τα περιπατητικά μονοπάτια από τη χώρα προς τον Προφήτη Ηλία αλλά και προς το Πορί, περιλαμβάνοντας διαδρομές και προς Παριανό, Λιμενάρι Ξυλομπάτι κλπ έτσι ώστε οι περιπατητές να αποκαλύπτουν επιλεκτικά διαδρομές που είναι ταγμένες να οδηγούν σε μοναδικούς τόπους, δύσκολους στην πρόσβαση, χαρισματικούς όμως στην όψη και την ουσία τους. Ο περιηγητής-διανοητής θα περάσει αθόρυβα από το πεδίο της επίσκεψης στο πεδίο της διαμονής. Διαμονής που σημαίνει παραμονή πλάι σ’ ότι εκπέμπει και προσφέρει βιώσιμη ανάπτυξη σε αυτό το μικρό νησί της Άγονης Γραμμής που μπορεί να γίνει πρότυπος οικισμός πράσινης Ανάπτυξης.
Αλιεία: Από τις καταστροφικές μορφές αλιείας χρειάζεται οργανωμένα να περάσει το νησί σε μορφές βιώσιμης αλιείας και για το μέλλον, σε συνδυασμό με τη δημιουργία θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών με τη συμμετοχή των παράκτιων ψαράδων στον σχεδιασμό, στην προστασία και διαχείρισή των περιοχών αυτών. Οι ψαράδες μπορεί να έχουν συμπληρωματικά εισοδήματα, όπως γίνεται σε παρόμοιες περιοχές, μέσα από νέους ρόλους που μπορούν να αναλάβουν, όπως για παράδειγμα σε θέματα προστασίας των περιοχών, φύλαξης τους ώστε να μην υπάρχουν καταστροφικές δραστηριότητες αλλά και οργανωμένης ξενάγησης (θαλάσσιος και αλιευτικός τουρισμός) επιστημόνων, φοιτητών, επισκεπτών.
Βέβαια, για να περάσουμε από την σημερινή κατάσταση (που απειλεί όχι μόνο το θαλάσσιο περιβάλλον αλλά και την επιβίωση του επαγγέλματος του ψαρά) σε βιώσιμες μορφές αλιείας, πρέπει και οι ίδιοι οι ψαράδες να συμβάλλουν, ώστε να μειωθούν οι καταστροφικές πρακτικές (πχ υπερβολική αλίευση περιοχών, παράνομη αλιεία με πολύ μικρότερο άνοιγμα ματιών, μεγαλύτερα από το κανονικό βαρίδια που κρατάνε τα δίκτυα στον βυθό προκαλώντας όμως μεγαλύτερη εκρίζωση Ποσειδωνίας, παράνομες και συνάμα καταστροφικές μακροχρόνια μορφές αλιείας). Χρειάζεται η Περιφέρεια να επεξεργαστεί ένα σχέδιο περιφερειακής πολιτικής για τη βιώσιμη αλιεία στο Ν Αιγαίο αναπτύσσοντας συνεργασία με τις διάφορες ομάδες ψαράδων, περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς φορείς, για να διαμορφωθούν και να επικρατήσουν σταδιακά προς όφελος και του περιβάλλοντος και των ίδιων των ψαράδων βιώσιμες πολιτικές, πρακτικές και μέθοδοι αλιείας. Το όφελος για τους ψαράδες θα είναι πολύ μεγάλο γιατί τα διάφορα είδη θα προλαβαίνουν να αναπαράγονται και θα επανακάμψουν οι πληθυσμοί των ψαριών. Παράλληλα, βέβαια, πρέπει να μειωθούν συνολικά και οι άλλες – εκτός αλιείας - πιέσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον.
Κεντρικό ρόλο στην επανάκαμψη των πληθυσμών των ψαριών και την αποκατάσταση του θαλάσσιου πλούτου αλλά και τη διασφάλιση ενός δίκαιου εισοδήματος για τους ψαράδες έχει η δημιουργία – σε συνεργασία με τους ψαράδες, επιστημονικούς φορείς και περιβαλλοντικές οργανώσεις – ενός εκτεταμένου δικτύου, κυρίως σε τοπικό επίπεδο, θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών (εκ πρώτης άποψης προτείνεται το νεκρό σήμερα λιβάδι ανάμεσα Κουφονήσια και Κέρος) για την φυσική αναπαραγωγή των θαλασσίων ειδών αλλά και την διαμόρφωση ευνοϊκού πλαισίου και εργαλείων για συμπληρωματικά εισοδήματα σε τομείς όπως ο καθαρισμός της θάλασσας από σκουπίδια, η φύλαξη και διαχείριση θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών και γενικότερη του θαλάσσιου χώρου στο πλαίσιο της «θαλάσσιας στρατηγικής» (marine strategy) και ο αλιευτικός τουρισμός.
Η εμπειρία από τη λήψη ενός συνόλου μέτρων που έχουν παρθεί σε άλλες περιοχές (πχ η γειτονική μας Ιταλία διαθέτει 29 θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές που σχεδιάστηκαν στις περισσότερες περιπτώσεις μέσα από τη συνεργασία και με τους ψαράδες) δείχνει ότι η αλιεύσιμη βιομάζα αυξάνετε τις περισσότερες φορές πέρα από κάθε προσδοκία, αποικούν είδη που είχαν μειωθεί ή εξαφανιστεί από την περιοχή και συνήθως η μέση αύξηση του πληθυσμού των ψαριών είναι τα πρώτα χρόνια γύρω στο 150%, ενώ για ορισμένα είδη έφτασε ακόμη και το 400%.
Με τα παραπάνω σε συνδυασμό και με μια ολοκληρωμένη περιβαλλοντική εκπαίδευση τόσο των κατοίκων όσο και των επισκεπτών, το Κουφονήσι, εκτός από τον μεγαλύτερο στόλο αλιευτικών σκαφών ανά κάτοικο, θα μπορεί να έχει και τα καλυτέρα αποτελέσματα οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας που θα μετατρέπονται σε δίκαια εισοδήματα και σε ευκαιρίες απασχόλησης νέων ανθρώπων, σε αλληλοϋποστηριζόμενους τομείς (όπως ο ποιοτικός τουρισμός, η αλιεία, η προστασία του περιβάλλοντος, η ανάπτυξη κοινωνικών υποδομών).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου