Mνημόνιο ένα χρόνο μετά: Aποδοκιμασία, αγανάκτηση, απαξίωση, ανασφάλεια

Αποδοκιμασία του μνημονίου, αγανάκτηση για την κατάσταση της χώρας, απαξίωση για το πολιτικό σύστημα (και τους θεσμούς ευρύτερα) και ανασφάλεια για το μέλλον είναι τα συναισθήματα των πολιτών ένα χρόνο μετά το μνημόνιο σύμφωνα με την έρευνα της Public Issue που παρουσιάστηκε στη θεματική βραδιά του ΣΚΑΪ με τους δημοσιογράφους Άρη Πορτοσάλτε και Μπάμπη Παπαδημητρίου.

Στο στούντιο του ΣΚΑΪ βρέθηκαν ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Public Issue Γιάννης Μαύρης, ο συγγραφέας και ...

δημοσιογράφος Τάκης Θεοδωρόπουλος και ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Τρύφων Κολλίντζας. Σύμφωνα με την έρευνα, η πλειονότητα των πολιτών προκρίνει ως καλύτερη λύση τη διαπραγμάτευση με τους δανειστές για την εξυπηρέτηση μόνο μέρους του ελληνικού χρέους.

Ο Γιάννης Μαύρης έκανε λόγο για σοβαρή αποδοκιμασία του μνημονίου από την κοινή γνώμη, με απομόνωση της κυβέρνησης και ενδυνάμωση της αντιπολίτευσης. "Εξ αρχής υπήρξε αρνητική τοποθέτηση της κοινής γνώμης για το μνημόνιο, φαίνεται ότι αποκρυσταλλώνεται" σημείωσε. Τόνισε ότι η ερώτηση που διχάζει τους Έλληνες είναι το αν η κρίση οφείλεται στην ένταξη στο ευρώ. Πρόσθεσε ότι ενισχύονται οι τάσεις της διαπραγμάτευσης για την αναθεώρηση του μνημονίου και της στάσης πληρωμών, ενώ μειώνεται η τάση για εφαρμογή του μνημονίου.

Για τον πρωθυπουργό και τον υπουργό Οικονομικών που χειρίζονται τα θέματα της οικονομίας ο κ. Μαυρής δήλωσε ότι μέσα σε 15 μήνες η εμπιστοσύνη που είχαν οι πολίτες και για τους δύο άνδρες έχει συντριβεί, με τη δημοσκοπική φθορά τους να είναι μεγάλη και προσωπικά του υπουργού Οικονομικών ακόμη μεγαλύτερη.

Αρνητική, αλλά σταθεροποιημένη, η εικόνα του προέδρου της ΝΔ για τη στάση που τηρεί στα θέματα της οικονομίας.

Σύμφωνα με τον Τάκη Θεοδωρόπουλο, το μνημόνιο ήταν σοβαρή πολιτική απόφαση για την Ελλάδα, κανένας πολιτικός όμως δεν άρθρωσε σοβαρό πολιτικό λόγο υπέρ ή κατά του μνημονίου. "Η κυβέρνηση δεν εξήγησε ποτέ πού θα οδηγήσει την Ελλάδα παίρνοντας αυτή την απόφαση" παρατήρησε.Τόνισε δε ότι η έρευνα καταδεικνύει αποστασιοποίηση της ελληνικής κοινωνίας από την πολιτική της τάξη.

Από την πλευρά του, ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Τρύφων Κολλίντζας χαρακτήρισε ως λογική τη στάση της κοινής γνώμης κατά του μνημονίου, παρατηρώντας ότι τα μέτρα έχουν μεν βραχυχρόνιο κόστος (ύφεση, ανεργία, κλπ.) αλλά παράλληλα και μακροχρόνιο όφελος. "Μόνο πολιτική μπορεί να είναι η έξοδος από την κρίση, αλλά ο τρόπος που διαχειρίζονται το πρόβλημα οι πολιτικοί είναι καταστροφικός" επισήμανε. Για την επιλογή της στάσης πληρωμών εξήγησε ότι σημαίνει ότι ο κόσμος δεν θα έπαιρνε μισθούς και συντάξεις.

Ορισμένα από τα ευρήματα της έρευνας:

Ειδικότερα, το 62% των ερωτηθέντων εκτιμά ότι η εφαρμογή του μνημονίου έβλαψε τη χώρα στην έρευνα της Public Issue. Μόλις το 13% τονίζει ότι το μνημόνιο ωφέλησε την Ελλάδα.

Πάντως, στο ερώτημα για την αναγκαιότητα του μνημονίου το 69% τονίζει πως μάλλον είναι μονόδρομος και μόλις το 24% απαντά πως μάλλον δεν είναι μονόδρομος.

Το 80% δεν εμπιστεύεται τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου στην αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα (φωτό 2) έναντι 18% που τον εμπιστεύεται, ενώ στο αντίστοιχο ερώτημα για τον πρωθυπουργό, το 77% δεν εμπιστεύεται τον κ. Παπανδρέου ενώ το 22% δεν τον εμπιστεύεται.

Σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση της κοινής γνώμης για τη στάση του Αντώνη Σαμαρά στα θέματα της οικονομίας το 64% των ερωτηθέντων κρίνει πως είναι λάθος και το 21% πως είναι σωστή.

Το 46% των ψηφοφόρων της ΝΔ κρίνει ορθή τη στάση Σαμαρά στην οικονομία και το 35% λάθος, ενώ στον αντίποδα το 9% των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ την κρίνει σωστή και το 79% λάθος.

Περαιτέρω, το 49% έχει αρνητική γνώμη για τον διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος Γιώργο Προβόπουλο, 30% έχει αρνητική ενώ 20% δεν έχει γνώμη.

Παράλληλα, το 75% των ερωτηθέντων έχει αρνητική εικόνα για το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και μόλις το 20% θετική, ενώ στο ερώτημα για την ωφέλεια της Ελλάδας, από την υπαγωγή στο ΔΝΤ, το 65% κρίνει πως βλάπτει και μόλις το 15% ότι ωφελεί την χώρα.

Το 69% όσων έλαβαν μέρος στην δημοσκόπηση εκτιμά πως το ΔΝΤ μάλλον πρέπει να φύγει από την Ελλάδα και μόλις το 23% απαντά πως το ΔΝΤ μάλλον πρέπει να παραμείνει στην χώρα.

Σε ό,τι αφορά τον επικεφαλής του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος – Καν το 74% έχει αρνητική γνώμη και το 13% θετική.

Όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το 52% των ερωτηθέντων έχει αρνητική γνώμη και μόλις το 33% θετική. Οι Έλληνες διάκεινται αρνητικά και για τον πρόεδρο της ΕΚΤ Ζαν Κλοντ Τρισέ ο οποίος συγκεντρώνει το 61% των αρνητικών ψήφων, ενώ θετικά εκφράζεται το 21%.

Σημειώνεται εδώ πάντως, ότι σε σύγκριση με το Νοέμβριο του 2010 η θετική γνώμη για την Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ενισχυθεί, (από 56% στο 59%). Πλέον "Ευρωπαϊστές" αναδεικνύονται οι ψηφοφόροι της ΝΔ με θετική γνώμη στο 75%, και "αντιευρωπαϊστές" οι ψηφοφόροι του ΚΚΕ με 77%.

Για τη στάση της Γερμανίας το 67% των ερωτηθέντων έχει αρνητική γνώμη, έναντι 28% θετική, ενώ αντίθετα για τη στάση της Γαλλίας το 62% έχει θετική γνώμη έναντι 30% αρνητική.

Οι πολίτες επιρρίπτουν την ευθύνη για το έλλειμμα και το δημόσιο χρέος της χώρας στους πολιτικούς σε ποσοστό 33%. Ακολουθούν οι κυβερνήσεις με 21%, και η κακοδιαχείριση και διαφθορά με 13%.

Θεωρούν πιθανό το ενδεχόμενο χρεοκοπίας του ελληνικού κράτους σε ποσοστό 64% ενώ μη πιθανό θεωρούν ένα τέτοιο ενδεχόμενο το 32% των ερωτηθέντων.

Ως καλύτερη αντιμετώπιση του προβλήματος του χρέους το 53% προκρίνει τη διαπραγμάτευση με τους δανειστές για την εξυπηρέτηση μέρους του (φωτό 3). Από 17% συγκεντρώνουν οι εκ διαμέτρου αντίθετες γνώμες για συνέχιση εφαρμογής του μνημονίου και για στάση πληρωμών.

Περισσότερο "οργισμένοι/ αγανακτισμένοι" για την κατάσταση της χώρας εμφανίζονται οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ με 62%, του ΛΑΟΣ με 48%, του ΚΚΕ με 39%, της ΝΔ με 19% και του ΠΑΣΟΚ με 15%.

Ερωτηθέντες εξάλλου για τα πιθανά ενδεχόμενα για το άμεσο μέλλον στην Ελλάδα το 97% φοβάται την αύξηση της ανεργίας, το 93% την αύξηση της φτώχειας, το 92% το κλείσιμο των επιχειρήσεων, ενώ ακολουθούν και άλλα όπως οι μετανάστευση στο εξωτερικό, η ιδιωτικοποίηση των ΔΕΚΟ ή το ενδεχόμενο κοινωνικής έκρηξης.

Αναφορικά με την εμπιστοσύνη στους θεσμούς το 54% δηλώνει ότι εμπιστεύεται το λαό/ τους πολίτες, και το 42% τα κοινωνικά κινήματα, με τις τράπεζες, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, τα συνδικάτα, τη Βουλή, τις κυβερνήσεις και τα κόμματα να συγκεντρώνουν πολύ χαμηλά ποσοστά.

Επιπρόσθετα, το 56% εκτιμά ότι η ελληνική κοινωνία χρειάζεται βαθιές αλλαγές, ποσοστό χαμηλότερο πάντως από το αντίστοιχο του 1999 (64%).

Σημειώνεται επίσης ότι παρά την προφανή δυσαρέσκεια της κοινής γνώμης το 72% του δείγματος δηλώνει ότι δεν έλαβε μέρος σε κινητοποιήσεις τo τελευταίο έτος.