Ως ελάχιστο φόρο τιμής και υπερηφάνειας προς τον ένδοξο Έλληνα γνήσιο Απανωσυριανό τέκνο συμπατριώτης μας Υποστράτηγο Γεώργιο Κάρολο Δουράτσο – ηρωικό Διοικητή των οχυρών Ρούπελ και ως έχων ηθική υποχρέωση ,συντάσσω και αφιερώνω στην μνήμη του την παρακάτω επιστολή.
6 Απριλίου 2021 -6 Απριλίου 1941 , 80 χρόνια από εκείνη την Ιστορική και Ένδοξη ημέρα που αναδείχθηκε το υψηλό πατριωτικό φρόνημα των υπερασπιστών των οχυρών Ρούπελ και πρωτίστως του Διοικητή τους.
Στις 5 και 15 το πρωί ξεκινάει η επίθεση της Γερμανίας κατά της Πατρίδος μας.
Στο Οχυρό Ρούπελ της οχυρωματικής γραμμής Μεταξά διοικητής ο δικός μας Τ/χης Γεώργιος Δουράτσος.
Δέχονται ανελέητες επιθέσεις και αντέχουν.
«Τα οχυρά δεν παραδίδονται καταλαμβάνονται», ήταν η ηρωική απάντησή του στους Γερμανούς αγγελιοφόρους στις 9 Απριλίου, όταν του ζήτησαν την παράδοση του οχυρού στην αμυντική γραμμή Μεταξά.
Οι Γερμανοί απεσταλμένοι ενημέρωσαν τον Ταγματάρχη Δουράτσο πως ο αγώνας του είναι μάταιος, καθώς έχει υπογραφεί η συνθηκολόγηση στην Θεσσαλονίκη μεταξύ του διοικητή του Τμήματος Στρατιάς Ανατολικής Μακεδονίας, Αντιστράτηγου Μπακόπουλου και του διοικητή της 2ης Γερμανικής Τεθωρακισμένης Μεραρχίας, Αντιστράτηγου Φάελ.
Τότε ο ταγματάρχης Δουράτσος, ως διοικητής των οχυρών, ως άλλος Λεωνίδας απάντησε πως :
"Εμείς διαταγές δεχόμαστε μόνο από τους ιεραρχικά προϊσταμένους μας και ο αγών θα συνεχιστεί.
Πάσαν δε απόπειρα προσεγγίσεως του οχυρού θα συντριβεί".
Ο Δουράτσος επιβεβαιώνει την συνθηκολόγηση και αποχωρεί μαζί με τους άνδρες του από το οχυρό αφού έκαψε σχέδια, αρχεία και απόρρητα στρατιωτικά έγραφα.
Οι Γερμανοί με εντολή του διοικητή τους αποδίδουν τιμές στους Έλληνες στρατιώτες.
Ο γενναίος Διοικητής του μακεδονικού οχυρού Ρούπελ κατά την ανεπιτυχή επίθεση του χιτλερικού στρατού στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα από την 6η ως και την 9η Απριλίου 1941 , ο Συνταγματάρχης που τιμήθηκε με τον τίτλο του νεώτερου «Λεωνίδα» για την απάντηση που έδωσε στο γερμανό διοικητή όταν του ζήτησε να παραδώσει αμαχητί το Ρούπελ "τα φρούρια καταλαμβάνονται ΔΕΝ παραδίδονται" ,γεννήθηκε στον ιστορικό λόφο της Άνω Σύρου ,το Δεκαπενταύγουστο του 1894.
Γονείς του ήταν ο Κάρολος Αντ.Δουράτσος ,μηχανικός στο εργοστάσιο σμύριδας του επίσης ΑπανωΣυριανού Γεωργίου Βαμβακάρη ,και η Ελπίδα το γένος Μάρκου Βακονδίου.
Τα επτά παιδιά τους ,έξι αγόρια και η υστερογέννητη Θηρεσία ,σύζυγος του έμπορα Δημητρίου Γεννάδιου και μητέρα του φιλόπατρη γιατρού Αλέξανδρου, αναθράφηκαν με τα ιδανικά της Καθολικής εκκλησίας και αποφοίτησαν από το τότε ενιαίο Γυμνάσιο Σύρου.
Ο πρωτότοκος Αντώνιος εξάσκησε την ιατρική στον Πειραιά, ο Μάρκος στη Σύρα και ο Λάζαρος ιερέας δίδαξε για πολλά χρόνια στο Τορίνο της Ιταλίας.
Από τα παλαιότερα γένη της Σύρου ,όπως το διαπιστώνουμε στα αρχεία της Επισκοπής και του πρώην Δήμου Άνω Σύρου, οι Δουράτσοι και οι Βακόνδιοι διακρίθηκαν για τη συμμετοχή τους στα κοινά του νησιού μας από τη διοίκησή του ως τη φιλανθρωπία.
Μάλιστα οι Βακόνδιοι ,των οποίων το επώνυμο ετυμολογείται από το ιταλικό "Van con Dio" , που αντιστοιχεί στο δικό μας «αντίο» ,τιμήθηκαν με ξεχωριστή θέση στο Μητροπολιτικό ναό του Αγίου Γεωργίου.
Ενώ όμως ο γιατρός της φιλανθρωπίας Μάρκος, όπως τον ονόμασαν οι συντοπίτες του ,παρέμεινε ολοζώντανος στη μνήμη τους για 25 χρόνια μετά την εκδημία του το 1988 ,με δύο πλατείες στην Ερμούπολη και στην Άνω Σύρο αφιερωμένες στη μνήμη του ,ο Γεώργιος συνέχισε να είναι ως το 2003 ,ο μεγάλος άγνωστος στη γενέτειρά του.
Ο λόγος της διαφοράς αυτής μεταξύ των δύο επιφανών αδελφών είναι ένας και απλός:
Ενώ ο Μάρκος έζησε ανελλιπώς στη Σύρο όπου εξάσκησε το υπέρ των ασθενών λειτούργημά του , ο Γεώργιος την επισκέφτηκε λίγες φορές μετά το 1912 ,έτος εγγραφής του στη Νομική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών ,και την επιλογή της στρατιωτικής σταδιοδρομίας το 1915.
Έτσι ,παρ'όλες τις διακρίσεις με τις οποίες τιμήθηκε από την Ελληνική πατρίδα για την ανεκτίμητη εις αυτήν προσφορά του ,τα ανδραγαθήματά του έμειναν σχεδόν άγνωστα στην ιδιαίτερη πατρίδα του.
Σ'αυτό συνέβαλλε και η τόσο ασυνήθιστη στον τόπο μας σεμνότητά του.
Αντί να περιφέρεται σε όλη τη χώρα αυτοδιαφημίζοντας το λαμπρό παρελθόν του ,ιδιώτευσε μετά τη συνταξιοδότησή του το 1950 στην Αθήνα, όπου εξεμέτρησε το ζην στις 12 Νοεμβρίου 1981.
Την αναβίωση της μνήμης του άξιου αυτού τέκνου της Σύρας οφείλουμε στον Απανωσυριανό Αχιλλέα Φρέρη ,ο οποίος τον γνώρισε στην Κοζάνη κατά τη θητεία του το 1948 ενώ ο πατέρας του Γεώργιος ήταν από τους παιδικούς του φίλους.
Την έρευνα στα αρχεία του Στρατού για τη σταδιοδρομία του Γεωργίου Δουράτσου άρχισε ο Φρέρης το 2001,έτος συμπλήρωσης εικοσαετίας από την εκδημία του.
Για συμπληρωματικές πληροφορίες επισκεπτόταν τον ανιψιό του Κάρολο Αντ. Δουράτσο στον οποίο πέρασε ο Στρατηγός την τριακονταετία της σύνταξής του (1950-1981).
Τον Απρίλιο του 2001 ,ο Αχιλλέας Φρέρης στέλεχος του Συνδέσμου Ελλήνων Καθολικών Παλαιού Ηρακλείου Αττικής, οργάνωσε για τα μέλη του συλλόγου τριήμερη εκδρομή στο νομό Σερρών ,με κύριο προορισμό το οχυρό Ρούπελ.
Από το ξεναγό οι εκδρομείς πρωτάκουσαν τα ανδραγαθήματα του Γεωργίου Κ. Δουράτσου.
"Tο γεγονός αυτό" ,γράφει ο Φρέρης στο «Βιογραφικό» του υποστρατήγου Γ. Δουράτσου ,Αθήνα 2005,σελ.6 "πρώτα σαν Συριανός και δεύτερον επειδή είχα την τύχη σε νεαρή ηλικία να τον γνωρίσω ,μου έδωσε το ερέθισμα να ασχοληθώ με την προσωπικότητά του και να αναζητήσω στοιχεία για τη ζωή και τη δράση του καθ'όλα αυτού άξιου τέκνου της πατρίδας μας ,Έλληνα Καθολικού αξιωματικού"
Mε το απολυτήριο του Γυμνασίου ήρθε ο Γεώργιος Δουράτσος στον Πειραιά ,κατοίκησε μαζί με το μεγαλύτερο αδελφό του Αντώνιο ,γιατρό και προστάτη των Απανοσυριανών που ζητούσαν καλύτερη τύχη στο επίνειο της Αθήνας και εγγράφηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Το πτυχίο του που έμεινε ανενεργές στο αρχείο του, το απέκτησε κατά τη στρατιωτική του θητεία το 1915.
Στο στράτευμα μονιμοποιήθηκε με το βαθμό του ανθυπολοχαγού του πεζικού στις 20 Σεπτεμβρίου 1915.
Σύμφωνα με την υπηρεσία Αρχείων του Γ.Ε.Σ. ,ο φάκελος του στρατιωτικού του μητρώου φέρει αριθμό 16036.
Από αυτόν κατέγραψε ο Φρέρης τη φοίτησή του στις Σχολές Συνδέσμου και Διαβιβάσεων ,2) Βολής και Οπλισμού , 3)Εφαρμογής Πεζικού , 4)Κέντρο Χημικού Πολέμου , και 5)Επιτελών Αξιωματικών Αθηνών.
Ως το βαθμό του Λοχαγού βρίσκουμε το Δουράτσο να υπηρετεί σε διάφορες μονάδες του πεζικού.
Από δε του Ταγματάρχη και άνω ,στις θέσεις Υποδιοικητή του Κέντρου Βασικής Εκπαιδεύσεως Τριπόλεως , 2)Αρχηγού του Β΄ και Γ΄ κλάδου του Α΄ Σώματος Στρατού ,3) Διοικητού του Κέντρου Βασικής Εκπαιδεύσεως Λαμίας , 4)Διοικητού της Τεχνικής Εκπαιδευτικής Σχολής Καρδίτσας , 5)Διοικητού της 37ης Ταξιαρχίας ,6)Διοικητού των οχυρών Ρούπελ ,7)Διοικητού Δυτ.Μακεδονίας με έδρα την Κοζάνη.
Τις πληροφορίες αυτές ,δημοσιευμένες από τον γράφοντα στην εφ. Καθολική μας έδωσε ο Α.Φρέρης σε διάλεξη της 10ης Μαρτίου 2003, στην ενοριακή αίθουσα Π. Ηρακλείου Αττικής ,αρχής γενομένης από τη γνωριμία του με τον τότε Ταξίαρχο Γ. Δουράτσο το 1949
"Είχα την τύχη να τον γνωρίσω Ταξίαρχο και Διοικητή της Δυτ.Μακεδονίας ,όταν το 1949 υπηρετούσα ως έφεδρος Ανθυπολοχαγός στο 526ο Τάγμα της 9ης Μεραρχίας.
Τον επισκέφτηκα στο γραφείο του.
Με δέχτηκε με μεγάλη χαρά και εγκαρδιότητα. Είπαμε πολλά.
Μου μίλησε για τον παιδικό του φίλο τον πατέρα μου τον Γιώργο, για τη φιλία που με συνέδεσε με το μεγάλο του ανιψιό τον γιατρό Κάρολο ,και γενικά για τη ζωή που είχαμε εκείνα τα; χρόνια στον Πειραιά, όπου κατοικούσαμε όλοι μαζί.
Με συνεχάρηκε για το ότι υπηρετούσα την πατρίδα, και μάλιστα ως έφεδρος Ανθυπολοχαγός.
Μου μίλησε για τα καθήκοντά μου ,για τις υποχρεώσεις που είχα αναλάβει ως αξιωματικός του ελληνικού στρατού, συγχρόνως όμως και για την ευθύνη που είχα απέναντι στους στρατιώτες που μου εμπιστεύτηκε να διοικώ η πατρίδα.
Τέλος ,μου συνέστησε να είμαι σεμνός και σοβαρός νέος ,υπάκουος στους ανωτέρους μου και θαρραλέος στις δύσκολες στιγμές.
Στο πρόσωπό συνάντησα μια ολοκληρωμένη ελληνική στρατιωτική φυσιογνωμία που την εποχή εκείνη είχε να παρουσιάσει η ηγεσία του στρατού μας."
Aπό τη συμμετοχή του Συνταγματάρχη Γ. Δουράτσου στη Μικρασιατική Εκστρατεία το 1920-1922 ,στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το 1940-1941, την Εθνική Αντίσταση το 1941-1944 ,και τον Εμφύλιο το 1946-1949 ,κορωνίδα υπήρξε η υπό τη διοίκησή του άμυνα του οχυρού Ρούπελ ,κατασκευασμένου το 1913 σε αντέρεισμα του όρους Τσιγκέλι και ισχυροποιηθέντος το 1938 από τον Ιωάννη Μεταξά.
Εκτεινόμενο σε 2500 μ. περιελάμβανε 123 έργα οχυρώσεως με υπόγεια καταφύγια ,αποθήκες ,λουτρά, κοιτώνες και ιατρείο.
Οι στοές επικοινωνίας των χώρων είχαν μήκος 6100μ.
Ο οπλισμός του συνίστατο σε 7 αντιαρματικά πολυβόλα , δύο αντιαεροπορικά , 85 πολυβόλα ,25 οπλοπολυβόλα και 53 ολμοβόλα.
Οι υπερασπιστές του ανέρχονταν σε δύο τάγματα χιλίων στρατιωτών και 27 αξιωματικών.
Στις 05:20΄ το πρωί της 6ης Απριλίου 1941 , εκδηλώθηκε η επίθεση των Γερμανών κατά του οχυρού Ρούπελ από το συμμαχικό τους βουλγαρικό έδαφος, σύμφωνα με το σχέδιο "ΜΑRΙΤΑ" του φθινοπώρου 1940.
Ο Γερμανός Διοικητής ξαφνιάστηκε από την αντίσταση του Ρούπελ και των άλλων οχυρών της γραμμής Μεταξά στα γερμανικά άρματα μάχης και στα αεροπλάνα καθέτου εφορμήσεως ,τα περιβόητα «στούκας».
Η αποτυχία των Γερμανών συνεχίστηκε ως τις 9 Απριλίου όταν ο List απαίτησε από το Διοικητή Δουράτσο να παραδώσει το φρούριο ,για να λάβει την υπερήφανη απάντηση:
"Τα φρούρια καταλαμβάνονται. ΔΕΝ παραδίδονται"
Tην επομένη 10 Απριλίου ,έλαβε εντολή από το Διοικητή Μακεδονίας Στρατηγό Μπακόπουλο να παραδώσει το Ρούπελ γιατί τα γερμανικά στρατεύματα είχαν καταλάβει τη Θεσσαλονίκη επιτιθέντα από την κοιλάδα του Αξιού.
Τιμώντας την γενναιότητα του Γεωργίου Δουράτσου και των συμπολεμιστών του , ο List ζήτησε στον Απανωσυριανό Συνταγματάρχη να επιθεωρήσει πλάι του το γερμανικό άγημα που παρουσίαζε προς τιμή του τα όπλα του.
Η αγκυλωτή σβάστικα αντικατέστησε στο φρούριο τη Γαλανόλευκη μετά την έξοδο και του τελευταίου Έλληνα.
Αιχμάλωτοι δεν κρατήθηκαν.
Ένα μήνα αργότερα ,στις 4 Μαΐου 1941 , ο Χίτλερ ομολογούσε ενώπιον της γερμανικής εθνοσυνέλευσης:
"Το καθήκον έναντι της ιστορίας μου επιβάλλει να δηλώσω ότι εξ όλων των αντιπάλων τους οποίους αντιμετωπίσαμε εις τα πεδία των μαχών ,οι Έλληνες αγωνίστηκαν με την ύψιστη προς το θάνατο περιφρόνηση.
Κατέθεσαν τα όπλα όταν η συνέχιση της αντίστασης ήταν πλέον αδύνατη και συνεπώς άσκοπη. Ένεκα τούτου διέταξα όπως όλοι οι αιχμάλωτοι αφεθώσι ελεύθεροι"
H αντίσταση στο Ρούπελ και η εκατόμβη των Γερμανών αλεξιπτωτιστών στην Κρήτη είχαν σοβαρές συνέπειες για την αποτυχία του σχεδίου "BARBAROSSA" στη Ρωσία το χειμώνα του 1941/1942, που αναπτέρωσε τις ελπίδες των συμμάχων για την ήττα του Άξονος.
Για την επιτυχία του στο Ρούπελ ο Συνταγματάρχης Γ. Δουράτσος τιμήθηκε με τα μετάλλια «Εξαιρετικών Πράξεων και Επιχειρήσεων ,του έτους 1941».
Τιμήθηκε επίσης με το παράσημο «Νίκης του Ευρωπαϊκού πολέμου 1914-1918»,
Το «Αριστείο Ανδρείας Επιχειρήσεων Μικράς Ασίας 1919-1922» , το «μετάλλιο Στρατιωτικής Ανδρείας 1922», «τον Πολεμικό Σταυρό Γ΄ Τάξεως» , «το Αριστείο Ανδρείας 1941», «το παράσημο Φοίνικος Γεωργίου Β΄» και το «Μεγαλόσταυρο Γεωργίου Α΄».
Τους τελευταίους μήνες πριν την αποστράτευση του στις 10 Μαΐου 1950 ,προτάθηκε στο Δουράτσο να περάσει στη Σύρα.
Ευχαρίστησε αλλά δεν δέχτηκε γιατί γνώριζε ότι η παρουσία του στο νησί θα συνοδευόταν από αιτήσεις συγγενών και φίλων για την «τακτοποίηση» των στρατευμένων παιδιών τους.
Το γνωστό νεοελληνικό «ρουσφέτι» ,μία από τις μάστιγες της νεότερης ιστορίας μας.
Έζησε άγνωστος στην ανώνυμη Αθήνα από το 1950 έως το θάνατό του στις 12 Νοεμβρίου 1981 σε ηλικία 87 ετών.
Η εξόδιος ακολουθία και η ταφή του έγιναν στο Καθολικό κοιμητήριο του Ηρακλείου Αττικής.
Το 1985 τα οστά του μεταφέρθηκαν στον οικογενειακό τάφο του αδελφού του Αντωνίου στο νεκροταφείο Αναστάσεως του Πειραιά για να επιστραφούν στις 23 Οκτωβρίου 2005 στο νεκροταφείο του Ηρακλείου.
Θυρίδα οστών Στρατηγού Γεωργίου Δουράτσου στο Καθολικό νεκροταφείο Π. Ηρακλείου.
Αυτή ήταν εν συντομία η σπουδαία , λαμπρή , ένδοξη ,ιστορική και γενναία ζωή του γνήσιου Απανωσυριανού τέκνου Στρατηγού Γεωργίου Δουράτσου, του σύγχρονου Λεωνίδα.
Του Στρατηγού που υποκλίθηκε μέχρι και ο Αδόλφος Χίτλερ.
Ο Συριανός Συνταγματάρχης του "Mολών Λαβέ" στους Γερμανούς επιδρομείς.
Η έρευνα του Αχιλλέα Φρέρη για το γενναίο συμπατριώτη μας Γεώργιο Δουράτσο ,με αναγνωρισμένη ανδρεία από τον ίδιο τον εχθρό ,δεν άφησε αδιάφορο το νησί μας.
Στις 30 Απριλίου 2005 , ο Σύνδεσμος Απόστρατων Αξιωματικών Σύρου οργάνωσε εκδήλωση προς τιμή του στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ερμουπόλεως κατά την οποία παρουσίασε στο κοινό τα πρίσματα της έρευνας Φρέρη.
Στο τέλος της εκδήλωσης η Δημοτική Αρχή της κυκλαδικής πρωτεύουσας ανήγγειλε την κατασκευή και τοποθέτηση προτομής του Υποστρατήγου Γεωργίου Δουράτσου ,στην κεντρική πλατεία Κουτσοδόντη ,στην αρχή της φημισμένης πλατείας Μιαούλη, με το μεγαλοπρεπέστατο Δημαρχειακό μέγαρο της Ελλάδας.
Τα επίσημα εγκαίνια έγιναν στις 29 Αυγούστου του ιδίου έτους 2005.
Τη δαπάνη κατέβαλε ο ανιψιός του Αλέξανδρος Γεννάδιος.
Από τότε η Σύρα και οι επισκέπτες της γνώρισαν τον Στρατηγό Δουράτσο και οπτικά.
Πριν την λήξη του 2005 ,αντίγραφο της προτομής του Γεωργίου Δουράτσου ,δωρεά του Πανελληνίου Συνδέσμου Πολεμιστών και φίλων των οχυρών Μακεδονίας και Θράκης ,τοποθετήθηκε στην είσοδο του μουσείου του οχυρού Ρούπελ.
Μαζί του τιμάται το νησί μας η Σύρα μας στο άλλο άκρο της Ελλάδος.
Τιμή και Δόξα στον Στρατηγό Γεώργιο Δουράτσο και σε όλα τα γενναία παλικάρια μας ,που σαν σήμερα 80 χρόνια πριν πολέμησαν γενναία ,πατριωτικά ,ένδοξα για τα Ιερά και τα Όσια της πατρώας γης μας ΕΛΛΑΔΑΣ.
ΑΘΑΝΑΤΟΙ , οι υπερασπιστές των Οχυρών Ρούπελ!!!
(Τις πληροφορίες για την παραπάνω επιστολή άντλησα από το βιβλίο "ΕΠΙΦΑΝΕΙΣ ΣΥΡΙΑΝΟΙ τόμος Β΄ ,κεφάλαιο 28. ΔΟΥΡΑΤΣΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ , εκδόσεων του Συλλόγου Ξενιτεμένων Απανωσυριανών ο "ΦΕΡΕΚΥΔΗΣ" έκδοσης του Σεπτεμβρίου 2013 ,του συγγραφέα Μάρκου Ν. Ρούσσου Μηλιδώνη Ιστορικού – Φιλόλογου)
Υ/Γ: Αλήθεια ,για τα όσα σπουδαία ,γενναία, ένδοξα προσέφερε στην Πατρίδα μας ο Στρατηγός Γεώργιος Δουράτσος, εμείς το νησί του , έχουμε τιμήσει όπως έπρεπε και οφείλαμε αυτόν τον σπουδαίο Έλληνα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου