 |
| Μιχάλης Χάλαρης |
Η νέα κοινωνική πραγματικότητα στους 325 Δήμους και τις 13 Περιφέρειες, όπως διαμορφώνεται από τα αναδυόμενα και εντεινόμενα οικονομικά και κοινωνικά φαινόμενα της ανεργίας, της φτώχιας, του προσφυγικού και μεταναστευτικού ρεύματος, της αύξησης των αστέγων, της αύξησης των φαινομένων της βίας κάθε μορφής, της ενεργειακής, περιβαλλοντικής και πολιτισμικής κρίσης, απαιτούν άλλου είδους προσεγγίσεις.
Από την άλλη η εγγύτητα και η άμεση προσβασιμότητα των πολιτών στους αιρετούς, αλλά και στους τεχνοκράτες σε κάθε περιοχή της χώρας οδήγησε στη διαμόρφωση μιας κατάστασης, όπου οι δημοτικές αρχές έπρεπε να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα της καθημερινότητας με δημιουργικότητα και στοχευμένη αποτελεσματικότητα.
Παράλληλα η υφιστάμενη πολυνομία με τους περιορισμούς της και οι επιπτώσεις από τις συνεχείς περικοπές λόγω των οικονομικών μέτρων διαμόρφωσαν την ανάγκη για επιστράτευση κάθε δημιουργικής σκέψης, την υιοθέτηση κάθε καινοτομίας, τη διαμόρφωση ενός πιο απαιτητικού προγραμματισμού και φυσικά την άμεση υλοποίηση και απαίτηση για αποτελεσματικότητα με στόχο την εξυπηρέτηση του πολίτη.
Στην κατεύθυνση αυτή κινήθηκε ένας μεγάλος αριθμός αιρετών και τεχνοκρατών από δήμους κύρια για την επίλυση προβλημάτων που απαιτούσαν λύση εδώ και τώρα.
– Σαν Κινήσεις πιστεύουμε ότι :
Κάθε συζήτηση για τη διοικητική μεταρρύθμιση, για τη νέα αρχιτεκτονική της δημόσιας διοίκησης και της αυτοδιοίκησης πρέπει να ξεκινάει από τη θεσμική ενίσχυση της ελληνικής αυτοδιοίκησης, αιρετής περιφερειακής και τοπικής.
Κάθε νομοθετική πρωτοβουλία της όποιας κυβέρνησης στην κατεύθυνση αυτή πρέπει να κατοχυρώνει αποκλειστικές αρμοδιότητες στην τοπική αυτοδιοίκηση, οι οποίες ισχυροποιούν τη θέση και το ρόλο της στο διοικητικό σύστημα της χώρας.
Πρέπει επίσης να κατοχυρώνουν συνθήκες οικονομικής αυτοδυναμίας και διαφάνειας ώστε να πάψει η αυτοδιοίκηση να είναι επαίτης του κράτους.
Επίσης η απόκτηση της αξιοπιστίας και της εμπιστοσύνης του πολίτη προς την πολιτεία αποτελεί το μεγάλο στοίχημα για να προχωρήσουν οι όποιες αλλαγές επιχειρήσει ο κάθε πολιτειακός θεσμός. Η κατάκτηση της αξιοπιστίας και της εμπιστοσύνης όμως θα ξεκινήσει από την Τ.Α, γιατί είναι η πιο κοντινή στον πολίτη εξουσία και στη διαχείριση των θεμάτων που άμεσα τον αφορούν.
Οι Προτάσεις μας που έρχονται επικουρικά σε αυτές του Κινήματος Αλλαγής :
Η πρώτη βασική προϋπόθεση για την εξυπηρέτηση του πολίτη είναι ο εκσυγχρονισμός των υπηρεσιών των Δήμων και των Περιφερειών.
Η περίφημα Διοικητική Μεταρρύθμιση της Δημόσιας Διοίκησης για το νέο μοντέλο Οργάνωσης και Διοίκησης του Κράτους και των Δήμων αλλά και της αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού τους, απαιτεί πάνω από όλα αλλαγή της κουλτούρας και απόκτηση σύγχρονης διοικητικής αντίληψης και γνώσης από την αντίστοιχη ΗΓΕΣΙΑ.
Απαιτεί υιοθέτηση και εφαρμογή των αρχών της διαφάνειας, της λογοδοσίας, της συμμετοχής, της συνεργασίας και της ενσωμάτωσής τους στον τρόπο εργασίας και όχι στην καθημερινή ρητορική.
Δεν αρκεί να ξορκίζουμε με κάθε τρόπο το κακό κράτος, τη διεφθαρμένη αυτοδιοίκηση και τους τεμπέληδες υπαλλήλους. Χωρίς ισχυρή Δημόσια Διοίκηση με επιτελικό ρόλο, χωρίς Τοπική Αυτοδιοίκηση με ουσιαστικές αρμοδιότητες και πόρους (οικονομικούς και ανθρώπινο κεφάλαιο), δεν μπορεί καμία οικονομία να ανακάμψει και καμία ιδιωτική πρωτοβουλία να ανθίσει.
Εδώ εντάσσεται η πρόταση μας για επέκταση της διαδικασίας που εφαρμόζεται από την Κυβέρνηση για επιλογή Γραμματέων, Διευθυντών στην επιλογή Μετακλητών, Γραμματέα και Διευθυντών στους Δήμους & τις Περιφέρειες με διαφανείς και αξιοκρατικές διαδικασίες και ετήσια αξιολόγηση από το ΑΣΕΠ. Η διαδικασία που εφαρμόζεται ασφαλώς χρειάζεται βελτίωση γιατί επιτρέπει φωτογραφικές διατάξεις και δεν προβλέπει ετήσια αξιολόγηση με βάση την ετήσια έκθεση πεπραγμένων και την «διοίκηση μέσω στόχων».Οι Προτάσεις της Κυβέρνησης για τη συνταγματική αναθεώρηση, επί της ουσίας, κάθε άλλο παρά στοιχειοθετούν μια ολοκληρωμένη και συνεκτική προοδευτική συνταγματική πολιτική, όντας εν πολλοίς, αφ’ενός μεν αποσπασματικές και άτολμες αφ’ετέρου δε ελλιπείς σύμφωνα με επιφανείς συνταγματολόγους. Πέρα όμως από τις προτάσεις που έγιναν αξίζει να νομίζω να σχολιασθούν και οι προτάσεις που δεν έγιναν και μεταξύ άλλων θα έπρεπε να αφορούν:
– Την ενίσχυση του θεσμικού ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προκειμένου ιδίως να πραγματωθεί ο ορθός στόχος του αυτοδιοικητικού κινήματος για «αποκέντρωση με αυτοδιοίκηση».
Ουσιαστικά αναφερόμαστε στον Επαναπροσδιορισμό των αρμοδιοτήτων όλων των επιπέδων διοίκησης με βάση τις αρχές της εγγύτητας και της επικουρικότητας.
Κατάργηση, στη βάση συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος, όλων των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων των Υπουργείων και ανάθεση -όσων εξ αυτών πρέπει να διατηρηθούν- στην Τ.Α. ή σε αποκεντρωμένους φορείς, στο πλαίσιο του αρ.102 Συντάγματος.
Συγκεκριμενοποίηση και λεπτομερής αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων και εξάλειψη αλληλοεπικαλύψεων, ενίσχυση της αποτελεσματικής διαβαθμιδικής συνεργασίας.
Συνταγματοποίηση της “καλής νομοθέτησης”. Συμπερίληψη υποχρεωτικής πρόβλεψης πως καμία ρύθμιση που αφορά αρμοδιότητες Τ.Α. δεν μπορεί να κατατεθεί στη Βουλή εάν δεν συνοδεύεται και από εισήγηση διαρκούς επιτροπής Υπ.Εσ/Κ.Ε.Δ.Ε./ΕΝ.ΠΕ.
Οι νομοθετικές ρυθμίσεις να λαμβάνουν υπόψη την αυτοδιοικητική ανθρωπογεωγραφία και την τοπική ιδιαιτερότητα.
Δυνατότητα θεσμικής υποβολής στη Βουλή νομοθετικών προτάσεων και από τους Ο.Τ.Α.
-Την εξομοίωση της εκλογιμότητας περιφερειαρχών και δημάρχων και την δυνητική απονομή, από τον νομοθέτη, πολιτικών δικαιωμάτων (αρχίζοντας από τις αυτοδιοικητικές εκλογές) σε αλλοδαπούς που ζουν και εργάζονται νόμιμα και για μεγάλο διάστημα στη χώρα.
Οι Προτάσεις της Κυβέρνησης για τη συνταγματική αναθεώρηση, επί της ουσίας, κάθε άλλο παρά στοιχειοθετούν μια ολοκληρωμένη και συνεκτική προοδευτική συνταγματική πολιτική, όντας εν πολλοίς, αφ’ενός μεν αποσπασματικές και άτολμες αφ’ετέρου δε ελλιπείς σύμφωνα με επιφανείς συνταγματολόγους. Πέρα όμως από τις προτάσεις που έγιναν αξίζει να νομίζω να σχολιασθούν και οι προτάσεις που δεν έγιναν και μεταξύ άλλων θα έπρεπε να αφορούν:
– Την ενίσχυση του θεσμικού ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προκειμένου ιδίως να πραγματωθεί ο ορθός στόχος του αυτοδιοικητικού κινήματος για «αποκέντρωση με αυτοδιοίκηση».
Ουσιαστικά αναφερόμαστε στον Επαναπροσδιορισμό των αρμοδιοτήτων όλων των επιπέδων διοίκησης με βάση τις αρχές της εγγύτητας και της επικουρικότητας.
Κατάργηση, στη βάση συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος, όλων των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων των Υπουργείων και ανάθεση -όσων εξ αυτών πρέπει να διατηρηθούν- στην Τ.Α. ή σε αποκεντρωμένους φορείς, στο πλαίσιο του αρ.102 Συντάγματος.
Συγκεκριμενοποίηση και λεπτομερής αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων και εξάλειψη αλληλοεπικαλύψεων, ενίσχυση της αποτελεσματικής διαβαθμιδικής συνεργασίας.
Συνταγματοποίηση της “καλής νομοθέτησης”. Συμπερίληψη υποχρεωτικής πρόβλεψης πως καμία ρύθμιση που αφορά αρμοδιότητες Τ.Α. δεν μπορεί να κατατεθεί στη Βουλή εάν δεν συνοδεύεται και από εισήγηση διαρκούς επιτροπής Υπ.Εσ/Κ.Ε.Δ.Ε./ΕΝ.ΠΕ.
Οι νομοθετικές ρυθμίσεις να λαμβάνουν υπόψη την αυτοδιοικητική ανθρωπογεωγραφία και την τοπική ιδιαιτερότητα.
Δυνατότητα θεσμικής υποβολής στη Βουλή νομοθετικών προτάσεων και από τους Ο.Τ.Α.
-Την εξομοίωση της εκλογιμότητας περιφερειαρχών και δημάρχων και την δυνητική απονομή, από τον νομοθέτη, πολιτικών δικαιωμάτων (αρχίζοντας από τις αυτοδιοικητικές εκλογές) σε αλλοδαπούς που ζουν και εργάζονται νόμιμα και για μεγάλο διάστημα στη χώρα.
Θέλουμε μια ισχυρή Αυτοδιοίκηση οικονομικά ανεξάρτητη: Δημοσιονομική αποκέντρωση. Μετάβαση στην είσπραξη σε τοπικό επίπεδο των εσόδων των Δήμων, που οι ίδιοι θα καθορίζουν εντός ενός διαυγούς πλαισίου κανόνων. Μετάβαση σταδιακή, με τη διασφάλιση βασικών προϋποθέσεων, όπως: όχι επιπλέον φορολογική επιβάρυνση των δημοτών, πρόβλεψη ενός αναγκαίου εξισορροπητικού μηχανισμού για την άμβλυνση των περιφερειακών ανισοτήτων, συνοδευόμενη από την ενίσχυσή τους σε ανθρώπινο δυναμικό.
Ενδεικτικά να εφαρμοσθεί η δημοσιονομική αποκέντρωση που βασίζεται στον καθορισμό και την είσπραξη του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας από τους ΟΤΑ με ταυτόχρονη λειτουργία αναδιανεμητικού μηχανισμού ενίσχυσης των μικρότερων και λιγότερο εξοπλισμένων δήμων.
Να ενισχυθεί η εμπλοκή της κοινωνίας των πολιτών στις τοπικές υποθέσεις με την εφαρμογή από την Αυτοδιοίκηση των προβλεπόμενων θεσμών διαφάνειας και συμμετοχής.
Με την απλή αναλογική θα γίνει πιο το έντονο το θέμα των συμμαχιών για την διοίκηση του Δήμου/Περιφέρειας. Έως σήμερα λυνόταν εσωτερικά στην παράταξη του Δημάρχου/Περιφερειάρχη, τώρα θα απαιτεί διαπαραταξιακή συνεργασία. Το πιο γνωστό πρόβλημα, όπως και στην κυβέρνηση, τα πολιτικά πρόσωπα( Αντιδήμαρχοι/Αντιπεριφεριειάρχες) εμπλέκονται στην διοίκηση και υποκαθιστούν τα διευθυντικά στελέχη αντί να ασκούν σε πολιτικό επίπεδο εποπτικό ρόλο.
Βασική μας αρχή είναι πως το εκλογικό σύστημα δεν πρέπει να αξιοποιείται ως μηχανισμός χειραγώγησης της λαϊκής βούλησης και πεδίο ατομικών συναλλαγών προς επίτευξη οικείων ανταλλαγμάτων, οδηγώντας τελικά σε στρέβλωση της ελευθερίας των ψηφοφόρων προς όφελος ισχνών μειοψηφιών.
Η διασφάλιση της κυβερνησιμότητας, με διαφάνεια και αποτελεσματικότητα, αποτελεί κρίσιμο μέγεθος για την καθημερινότητα κάθε πολίτη, που οφείλει να διαφυλαχθεί.
Η Αυτοδιοίκηση να προωθήσει κοινωνικά σύμφωνα για την ανάπτυξη και την απασχόληση για την ενεργοποίηση και συνέργεια της κοινωνικής και ιδιωτικής οικονομίας στην τοπική ανάπτυξη.
Σχεδιασμός και υλοποίηση δράσεων που αφορούν το πεδίο των λεγόμενων “ευφυών πόλεων” (εφαρμογή λύσεων ΤΠΕ για την καλύτερη διαχείριση της ενέργειας, του νερού, της κυκλοφορίας, της καθαριότητας, του πρασίνου, κτλ.) μέσω και της συνεργασίας με φορείς γνώσης όπως Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα.
Δράσεις ενίσχυσης της Καινοτόμου Επιχειρηματικότητας που αφορά το πεδίο των ΤΠΕ ή γενικότερα την αξιοποίηση των ΤΠΕ για την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων.
Ανοιχτός Δήμος -Ανοιχτή Περιφέρεια είναι αυτός που σχεδιάζει την ανάπτυξη της περιοχής επενδύοντας στα συγκριτικά του πλεονεκτήματα και στον προσδιορισμό της ταυτότητας της περιοχή τους (brandname) στη βάση μιας ολοκληρωμένης παρέμβασης που στηρίζεται στην καινοτομία, στην εξωστρέφεια αλλά και στις συνέργειες και στις δικτυώσεις.
Ανοιχτός Δήμος – Ανοιχτή Περιφέρεια είναι αυτός που αξιοποιεί όλες τις δυνάμεις του τόπου και λειτουργεί ως μια ηλεκτρονική ομπρέλα συμμαχιών και συνεργασιών στην κατεύθυνση της κοινωνικής υποστήριξης των αδύναμων και ευάλωτων ομάδων της κοινωνίας.
Η εμπλοκή της ΤΑ στη νέα κοινωνική πραγματικότητα απαιτεί πολιτικές, που στηρίζονται στη γνώση, απαιτεί πρωτοβουλίες για την ευαισθητοποίηση, κινητοποίηση και συντονισμό όλων των ατομικών και συλλογικών προσπαθειών, των εθελοντικών ομάδων, των επιστημονικών και άλλων φορέων.
Η δημιουργία κοινωνικών δικτύων με στόχο το συντονισμό των δράσεων κοινωνικής υποστήριξης αλλά και με στόχο την προσέλκυση χορηγιών (fund raising) με τη διασφάλιση της διαφάνειας και της λογοδοσίας είναι καθοριστικής σημασίας για τη διατήρηση του κοινωνικού ιστού και της κοινωνικής συνοχής μίας ανοιχτής Τ.Α..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου