 |
| Φώτης Χατζηδιάκος |
Στον πολυποίκιλο - σημαντικό - ρόλο που παίζουν οι Δήμοι στις τοπικές κοινωνίες των νησιών, στις προκλήσεις και τα προβλήματα που αυτοί αντιμετωπίζουν, αλλά και στις προτάσεις που θα μπορούσαν να βελτιώσουν τη λειτουργία τους, αναφέρθηκε ο δήμαρχος Ρόδου και πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων (ΠΕΔ) Νοτίου Αιγαίου Φώτης Χατζηδιάκος, κατά τη διάρκεια της χθεσινής (απολογιστικής) ομιλίας του στην έναρξη του 2ου Τακτικού Συνεδρίου της ΠΕΔ με θέμα «Οι Δήμοι μοχλός ανάπτυξης και προόδου των νησιών μας».
«Σε μια εποχή που οι Δήμοι αναδεικνύονται σε κομβικούς πόλους διοίκησης και ανάπτυξης επανερχόμαστε στο παρόν Συνέδριο, συλλογικά και δυναμικά, με πολιτικό σθένος και ρεαλισμό, μέσα από τον δημοκρατικό διάλογο να οριοθετήσουμε τις πολιτικές εκείνες, οι οποίες θα συμβάλλουν στην ισόρροπη και βιώσιμη ανάπτυξη των Δήμων μας, μέσα από τις οποίες θα αμβλύνονται οι περιφερειακές ανισότητες και η απομόνωση των ελληνικών νησιών» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Χατζηδιάκος.
Ακολουθεί το κείμενο της ομιλίας του:
Με ιδιαίτερη ικανοποίηση χαιρετίζουμε την παρουσία σας στο δεύτερο τακτικό συνέδριο της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Νοτίου Αιγαίου, με θέμα «Οι Δήμοι μοχλός Ανάπτυξης και Προόδου των Νησιών μας».
Το Συνέδριο μας διεξάγεται σε μια ιδιαίτερη χρονική συγκυρία, καθώς ολοκληρώνεται μια αυτοδιοικητική θητεία και η Τοπική Αυτοδιοίκηση εισέρχεται σε προεκλογική περίοδο, η οποία μάλιστα έχει αρχίσει από νωρίς. Η επόμενη χρονιά, όπως όλοι γνωρίζουμε είναι μια χρονιά πολλαπλών εκλογικών αναμετρήσεων: βουλευτικών, ευρωεκλογών και αυτοδιοικητικών.
Σε μια Ελλάδα, που αναζητά διέξοδο από την κρίση, που προσπαθεί να εξέλθει από την κρίση, πορευτήκαμε, μέσα σε ένα αρνητικό για την Αυτοδιοίκηση περιβάλλον, λόγω της αναμονής εξελίξεων της πορείας της χώρας, αλλά και των σύνθετων πολιτικών και γεωπολιτικών εξελίξεων. Οι δήμοι μας με την συμμετοχή και της κοινωνίας των πολιτών σήκωσαν το βάρος για τη στήριξη και ενδυνάμωση των ευπαθών κοινωνικών ομάδων των συμπολιτών μας. Κρατήσαμε ζωντανούς τους δήμους μας χωρίς αρμοδιότητες, χωρίς πόρους και αναδείξαμε το ανθρώπινο πρόσωπο της Ελληνικής Κοινωνίας σε κάθε επίπεδο.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση του πρώτου (Α’) Βαθμού, ως ουσιαστικός φορέας δημοκρατικού και αναπτυξιακού προγραμματισμού, συμμετείχε στο 13o Αναπτυξιακό Συνέδριο, που πραγματοποιήθηκε στα μητροπολιτικά κέντρα του Νότιου Αιγαίου, στη Ρόδο και στη Σύρο στο πλαίσιο της διαμόρφωσης της «Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής 2021», με στόχο την ισόρροπη ανάπτυξη της νησιώτικης Ελλάδας, την αναβάθμιση των υποδομών της, των θαλασσίων οδών, τη δημιουργία βιώσιμων συνθηκών διαβίωσης των νησιωτών, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού αλλά και των άλλων σοβαρών προκλήσεων, που έχουν σχέση με τα μεγάλα εθνικά μας θέματα στην ευρύτερη περιφέρεια της Ανατολικής Μεσογείου.
Στο Συνέδριο αυτό, ετέθησαν από τους φορείς της Αυτοδιοίκησης, από τους παραγωγικούς φορείς, αλλά και από τους πολίτες τα χρονίζοντα προβλήματα, που ταλανίζουν τους νησιώτες και επιβραδύνουν τους αναπτυξιακούς ρυθμούς κάθε πρωτοβουλίας. Η προσφυγική και η οικονομική κρίση, η επιβράδυνση σημαντικών έργων υποδομής για την ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης και η ασαφής οριοθέτηση της μεταρρυθμιστικής παρέμβασης για την ισόρροπη και βιώσιμη ανάπτυξη, έχουν οδηγήσει τους νησιώτες να αισθάνονται πολίτες δεύτερης κατηγορίας.
Σε μια εποχή που οι Δήμοι αναδεικνύονται σε κομβικούς πόλους διοίκησης και ανάπτυξης επανερχόμαστε στο παρόν Συνέδριο, συλλογικά και δυναμικά, με πολιτικό σθένος και ρεαλισμό, μέσα από τον δημοκρατικό διάλογο να οριοθετήσουμε τις πολιτικές εκείνες, οι οποίες θα συμβάλλουν στην ισόρροπη και βιώσιμη ανάπτυξη των Δήμων μας, μέσα από τις οποίες θα αμβλύνονται οι περιφερειακές ανισότητες και η απομόνωση των ελληνικών νησιών.
Αποστολή μας είναι και θα είναι η δυναμική της αλλαγής και της ανάπτυξης των Δήμων μας, ως κορυφαίων περιφερειακών παραγωγικών κέντρων, οικονομικής δημιουργικότητας, πολιτισμού και κοινωνικής ισορροπίας, με ζωντανή παραγωγική ενδοχώρα, αναζωογονημένο αστικό ιστό, αντάξιο της ιστορίας του και σε πλήρη εναρμόνιση με τις ανάγκες και τις επιδιώξεις της τοπικής κοινωνίας. Το νέο πλαίσιο των θέσεων και των προτάσεων μας θα ενισχύσει ακόμη περισσότερο την οικονομία της νησιώτικης περιφέρειας και θα προωθεί ένα βιώσιμο και αειφόρο μοντέλο ανάπτυξης.
Σ’ αυτήν την κατεύθυνση η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει πρωταγωνιστικό ρόλο καθώς μπορεί να συντονίσει, να οργανώσει, να πιστοποιήσει μέσω ολοκληρωμένων προγραμμάτων, να συνδέσει την ανάπτυξη, με τις υποδομές, τον πρωτογενή τομέα και τον πολιτισμό.
Σ’ αυτήν την νέα πορεία, ενωμένοι, με αποφασιστικότητα, αισιοδοξία και πίστη στις δυνάμεις μας θα διεκδικήσουμε και πάλι και θα αξιοποιήσουμε τους εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους. Ισχυρή και αποτελεσματική Αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς χρηματοδοτικούς πόρους.
Όπως έχει επισημανθεί, από το σύνολο των φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης υπάρχει ανάγκη να απελευθερωθούμε από τα δεσμά ενός αναποτελεσματικού, γραφειοκρατικού και συγκεντρωτικού κράτους και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την περιφερειακή ανάπτυξη και την παραγωγική ανασυγκρότηση της νησιωτικής περιφέρειας του Νότιου Αιγαίου. Απαραίτητη και αναγκαία λοιπόν είναι απλούστευση των διαδικασιών , της γραφειοκρατίας και των προβλημάτων, που αντιμετωπίσαμε, το χρονικό διάστημα της αυτοδιοικητικής μας θητείας τις διαδικασίες, τις διοικητικές και ελεγκτικές ενέργειες, που απαιτούνται για την ανάθεση ενός έργου, και όλα όσα προήλθαν από την εφαρμογή του Ν.4412 για τα δημόσια έργα , από την 8η Αυγούστου του 2016 που άρχισε η εφαρμογή του.
Έχουμε αναφερθεί επίσης στον απογαλακτισμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης από το κεντρικό κράτος και στον επαναπροσδιορισμό των αρμοδιοτήτων του Α’ και Β’ Βαθμού Αυτοδιοίκησης, ώστε να αποτρέπονται φαινόμενα αλληλοεπικαλύψεων και εμπλοκών. Δυστυχώς πολλές φορές, σε έναν συγκεκριμένο τομέα μπορεί να συναντήσει κανείς, άλλες αρμοδιότητες να έχει ο δήμος, άλλες η περιφέρεια, άλλες το υπουργείο ή άλλοι φορείς. Αυτό δημιουργεί γραφειοκρατία και γενικότερα μια αναποτελεσματικότητα ως προς την επίτευξη του τελικού στόχου. Πρέπει λοιπόν να ξεκινήσει ένας ειλικρινής διάλογος, ώστε να διατυπωθεί μια ενιαία πρόταση που θα καλύπτει τις ανάγκες των πολιτών, μέσα από σύγχρονους τρόπους λειτουργίας του Κράτους, της Αυτοδιοίκησης και των άλλων θεσμικών φορέων. Βέβαια αυτό θα απαιτήσει αμοιβαίες υποχωρήσεις. Εμείς είμαστε διατεθειμένοι να τις κάνουμε.
Με ιδιαίτερη ικανοποίηση χαιρετίζουμε την παρουσία σας στο δεύτερο τακτικό συνέδριο της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Νοτίου Αιγαίου, με θέμα «Οι Δήμοι μοχλός Ανάπτυξης και Προόδου των Νησιών μας».
Το Συνέδριο μας διεξάγεται σε μια ιδιαίτερη χρονική συγκυρία, καθώς ολοκληρώνεται μια αυτοδιοικητική θητεία και η Τοπική Αυτοδιοίκηση εισέρχεται σε προεκλογική περίοδο, η οποία μάλιστα έχει αρχίσει από νωρίς. Η επόμενη χρονιά, όπως όλοι γνωρίζουμε είναι μια χρονιά πολλαπλών εκλογικών αναμετρήσεων: βουλευτικών, ευρωεκλογών και αυτοδιοικητικών.
Σε μια Ελλάδα, που αναζητά διέξοδο από την κρίση, που προσπαθεί να εξέλθει από την κρίση, πορευτήκαμε, μέσα σε ένα αρνητικό για την Αυτοδιοίκηση περιβάλλον, λόγω της αναμονής εξελίξεων της πορείας της χώρας, αλλά και των σύνθετων πολιτικών και γεωπολιτικών εξελίξεων. Οι δήμοι μας με την συμμετοχή και της κοινωνίας των πολιτών σήκωσαν το βάρος για τη στήριξη και ενδυνάμωση των ευπαθών κοινωνικών ομάδων των συμπολιτών μας. Κρατήσαμε ζωντανούς τους δήμους μας χωρίς αρμοδιότητες, χωρίς πόρους και αναδείξαμε το ανθρώπινο πρόσωπο της Ελληνικής Κοινωνίας σε κάθε επίπεδο.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση του πρώτου (Α’) Βαθμού, ως ουσιαστικός φορέας δημοκρατικού και αναπτυξιακού προγραμματισμού, συμμετείχε στο 13o Αναπτυξιακό Συνέδριο, που πραγματοποιήθηκε στα μητροπολιτικά κέντρα του Νότιου Αιγαίου, στη Ρόδο και στη Σύρο στο πλαίσιο της διαμόρφωσης της «Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής 2021», με στόχο την ισόρροπη ανάπτυξη της νησιώτικης Ελλάδας, την αναβάθμιση των υποδομών της, των θαλασσίων οδών, τη δημιουργία βιώσιμων συνθηκών διαβίωσης των νησιωτών, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού αλλά και των άλλων σοβαρών προκλήσεων, που έχουν σχέση με τα μεγάλα εθνικά μας θέματα στην ευρύτερη περιφέρεια της Ανατολικής Μεσογείου.
Στο Συνέδριο αυτό, ετέθησαν από τους φορείς της Αυτοδιοίκησης, από τους παραγωγικούς φορείς, αλλά και από τους πολίτες τα χρονίζοντα προβλήματα, που ταλανίζουν τους νησιώτες και επιβραδύνουν τους αναπτυξιακούς ρυθμούς κάθε πρωτοβουλίας. Η προσφυγική και η οικονομική κρίση, η επιβράδυνση σημαντικών έργων υποδομής για την ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης και η ασαφής οριοθέτηση της μεταρρυθμιστικής παρέμβασης για την ισόρροπη και βιώσιμη ανάπτυξη, έχουν οδηγήσει τους νησιώτες να αισθάνονται πολίτες δεύτερης κατηγορίας.
Σε μια εποχή που οι Δήμοι αναδεικνύονται σε κομβικούς πόλους διοίκησης και ανάπτυξης επανερχόμαστε στο παρόν Συνέδριο, συλλογικά και δυναμικά, με πολιτικό σθένος και ρεαλισμό, μέσα από τον δημοκρατικό διάλογο να οριοθετήσουμε τις πολιτικές εκείνες, οι οποίες θα συμβάλλουν στην ισόρροπη και βιώσιμη ανάπτυξη των Δήμων μας, μέσα από τις οποίες θα αμβλύνονται οι περιφερειακές ανισότητες και η απομόνωση των ελληνικών νησιών.
Αποστολή μας είναι και θα είναι η δυναμική της αλλαγής και της ανάπτυξης των Δήμων μας, ως κορυφαίων περιφερειακών παραγωγικών κέντρων, οικονομικής δημιουργικότητας, πολιτισμού και κοινωνικής ισορροπίας, με ζωντανή παραγωγική ενδοχώρα, αναζωογονημένο αστικό ιστό, αντάξιο της ιστορίας του και σε πλήρη εναρμόνιση με τις ανάγκες και τις επιδιώξεις της τοπικής κοινωνίας. Το νέο πλαίσιο των θέσεων και των προτάσεων μας θα ενισχύσει ακόμη περισσότερο την οικονομία της νησιώτικης περιφέρειας και θα προωθεί ένα βιώσιμο και αειφόρο μοντέλο ανάπτυξης.
Σ’ αυτήν την κατεύθυνση η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει πρωταγωνιστικό ρόλο καθώς μπορεί να συντονίσει, να οργανώσει, να πιστοποιήσει μέσω ολοκληρωμένων προγραμμάτων, να συνδέσει την ανάπτυξη, με τις υποδομές, τον πρωτογενή τομέα και τον πολιτισμό.
Σ’ αυτήν την νέα πορεία, ενωμένοι, με αποφασιστικότητα, αισιοδοξία και πίστη στις δυνάμεις μας θα διεκδικήσουμε και πάλι και θα αξιοποιήσουμε τους εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους. Ισχυρή και αποτελεσματική Αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς χρηματοδοτικούς πόρους.
Όπως έχει επισημανθεί, από το σύνολο των φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης υπάρχει ανάγκη να απελευθερωθούμε από τα δεσμά ενός αναποτελεσματικού, γραφειοκρατικού και συγκεντρωτικού κράτους και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την περιφερειακή ανάπτυξη και την παραγωγική ανασυγκρότηση της νησιωτικής περιφέρειας του Νότιου Αιγαίου. Απαραίτητη και αναγκαία λοιπόν είναι απλούστευση των διαδικασιών , της γραφειοκρατίας και των προβλημάτων, που αντιμετωπίσαμε, το χρονικό διάστημα της αυτοδιοικητικής μας θητείας τις διαδικασίες, τις διοικητικές και ελεγκτικές ενέργειες, που απαιτούνται για την ανάθεση ενός έργου, και όλα όσα προήλθαν από την εφαρμογή του Ν.4412 για τα δημόσια έργα , από την 8η Αυγούστου του 2016 που άρχισε η εφαρμογή του.
Έχουμε αναφερθεί επίσης στον απογαλακτισμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης από το κεντρικό κράτος και στον επαναπροσδιορισμό των αρμοδιοτήτων του Α’ και Β’ Βαθμού Αυτοδιοίκησης, ώστε να αποτρέπονται φαινόμενα αλληλοεπικαλύψεων και εμπλοκών. Δυστυχώς πολλές φορές, σε έναν συγκεκριμένο τομέα μπορεί να συναντήσει κανείς, άλλες αρμοδιότητες να έχει ο δήμος, άλλες η περιφέρεια, άλλες το υπουργείο ή άλλοι φορείς. Αυτό δημιουργεί γραφειοκρατία και γενικότερα μια αναποτελεσματικότητα ως προς την επίτευξη του τελικού στόχου. Πρέπει λοιπόν να ξεκινήσει ένας ειλικρινής διάλογος, ώστε να διατυπωθεί μια ενιαία πρόταση που θα καλύπτει τις ανάγκες των πολιτών, μέσα από σύγχρονους τρόπους λειτουργίας του Κράτους, της Αυτοδιοίκησης και των άλλων θεσμικών φορέων. Βέβαια αυτό θα απαιτήσει αμοιβαίες υποχωρήσεις. Εμείς είμαστε διατεθειμένοι να τις κάνουμε.
Κυρίες και κύριοι,
Στην αυριανή συνεδρίαση, θα δοθεί η δυνατότητα σε όσους επιθυμούν να καταθέσουν τις σκέψεις, τις προτάσεις και τις διαπιστώσεις για τις σπουδαίες θεματικές ενότητες του συνεδρίου μας. Θα ήθελα όμως κατά την εναρκτήρια συνεδρίαση, παρουσία των εκπροσώπων της Κυβέρνησης, των κοινοβουλευτικών μας εκπροσώπων και των φορέων, να μεταφέρω επιγραμματικά τις προτάσεις, όπως διαμορφώνονται μέσα από τα συνέδρια των συλλογικών μας οργάνων, της ΚΕΔΕ και της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Νοτίου Αιγαίου και αφορούν:
1) Tην Διοικητική μεταρρύθμιση - ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ: Στη δημόσια συζήτηση και στον διάλογο, που διεξάγεται στο παρόν Συνέδριο μας είναι αναγκαίο να αναφερθούμε στις αλλαγές του θεσμικού πλαισίου για την διενέργεια των επόμενων Αυτοδιοικητικών Εκλογών, με την καθιέρωση της απλής αναλογικής. Οι αλλαγές αυτές και η καθιέρωση της απλής αναλογικής για την ανάδειξη των δημοτικών και περιφερειακών αρχών αποτελεί ένα ζήτημα, στο οποίο έχουμε τοποθετηθεί στη βάση αρχών και αξιών, πέραν από μικροκομματικές ή μικροπαραταξιακές σκοπιμότητες. Επιχειρήματα υπέρ και κατά της απλής αναλογικής έχουν ακουσθεί και αναλυθεί στα συλλογικά όργανα της Αυτοδιοίκησης, στην Κ.Ε.Δ.Ε., ωστόσο είμαστε υποχρεωμένοι να πορευτούμε στις επερχόμενες Αυτοδιοικητικές Εκλογές με βάση τον Νόμο «Κλεισθένη Ι».
Το νέο αυτοδιοικητικό πλαίσιο, όπως διαμορφώνεται με τον ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ όχι μόνο δεν έρχεται για να δώσει λύσεις στις ατέλειες, παραλείψεις και αδυναμίες που έχουμε διαπιστώσει και εντοπίσει στον ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ, αλλά έρχεται να διογκώσει υφιστάμενα προβλήματα και να δημιουργήσει νέα.
Θεωρούσαμε αναγκαίο, ένα πλαίσιο που θα έδινε μια νέα πνοή στους Δήμους, που θα τους καθιστούσε πιο δημιουργικούς, εδραιώνοντας το αναπτυξιακό τους ρόλο. Ένα πλαίσιο που θα οδηγούσε στην απεξάρτηση των Δήμων από το κράτος και θα συνέβαλε στην αναβάθμιση, στην ενίσχυση και στον εκσυγχρονισμό των φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δίνοντας τους την δυνατότητα να παρέχουν καλύτερες και ποιοτικότερες υπηρεσίες προς τους πολίτες.
Άντ’ αυτού, μέσα από το ισχύον Νομοθετικό πλαίσιο οι μόνες ουσιαστικές αλλαγές, που προωθούνται είναι: 1) Η αλλαγή του εκλογικού συστήματος των αυτοδιοικητικών εκλογών και την εισαγωγή της απλής αναλογικής. 2) Η μείωση της θητείας των αιρετών από τα 5 στα 4 χρόνια. 3) Η αυτονόμηση των Δημοτικών και Τοπικών Κοινοτήτων και η αποσύνδεση από το κεντρικό κορμό του Δημοτικού Συμβουλίου. 4) Τα δημοψηφίσματα καθώς επίσης ο θεσμός της Διαβούλευσης στον αυτοδιοικητικό χώρο.
Οι παραπάνω αλλαγές ασφαλώς, δεν αποτελούν προτεραιότητες των Δήμων. Δεν αλλάζουν την ζωή των πολιτών, δεν απαντούν στα πραγματικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Δήμοι στην καθημερινή λειτουργία τους, δεν προωθούν την ανάπτυξη. Δεν στοχεύουν στην υιοθέτηση και δημιουργία ενός νέου μοντέλου σύγχρονης οργάνωσης και λειτουργίας του συνόλου της διοίκησης, με την δημιουργία -επιτέλους- ενός σύγχρονου, επιτελικού κρατικού μηχανισμού, με πολυεπίπεδη διακυβέρνηση και δημοκρατικό προγραμματισμό βασισμένο στις αρχές της εγγύτητας παροχής των υπηρεσιών στους πολίτες και στις επιχειρήσεις και της επικουρικότητας, για να γίνει πραγματικότητα η αρχή της αποτελεσματικότητας. Αντιθέτως, θα προκαλέσουν απορρύθμιση στην λειτουργία των δήμων, ενθαρρύνοντας τις συναλλαγές και οδηγώντας τους Δήμους σε ακυβερνησία. Αντί λοιπόν η κυβέρνηση να λύσει αυτό το αυτοδιοικητικό πρόβλημα, προσθέτει και την πολιτική αποδυνάμωση των δήμων με τον κατακερματισμό των δημοτικών συμβουλίων. Αν η δημοτική αρχή δεν έχει μία σταθερή πλειοψηφία θα οδηγηθούμε σε πλήρη ακυβερνησία.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Ένα ακόμη θέμα, το οποίο τίθεται προς συζήτηση είναι η αλλαγή του χωροταξικού σχεδιασμού. Ο νέος Υπουργός Εσωτερικών, δήλωσε τις τελευταίες μέρες ότι δεν συζητούμε για αλλαγή του χωροταξικού σχεδιασμού των 325 δήμων εκτός 2-3 περιπτώσεων. Για μας, προέχει η δημιουργία του Σύγχρονου Επιτελικού Κράτους, ο Εκσυγχρονισμός Λειτουργίας της Δημόσιας Διοίκησης, η Εκχώρηση Αρμοδιοτήτων και πόρων στους Δήμους , η Εφαρμογή της Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης.
Σε κάθε περίπτωση θα επαναλάβω για μια ακόμη φορά ότι: Για τις αλλαγές στους νησιωτικούς δήμους θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι προτάσεις των νησιωτών και όχι των μελών των επιτροπών που δεν έχουν καμία σχέση με τα νησιά.
Στην αυριανή συνεδρίαση, θα δοθεί η δυνατότητα σε όσους επιθυμούν να καταθέσουν τις σκέψεις, τις προτάσεις και τις διαπιστώσεις για τις σπουδαίες θεματικές ενότητες του συνεδρίου μας. Θα ήθελα όμως κατά την εναρκτήρια συνεδρίαση, παρουσία των εκπροσώπων της Κυβέρνησης, των κοινοβουλευτικών μας εκπροσώπων και των φορέων, να μεταφέρω επιγραμματικά τις προτάσεις, όπως διαμορφώνονται μέσα από τα συνέδρια των συλλογικών μας οργάνων, της ΚΕΔΕ και της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Νοτίου Αιγαίου και αφορούν:
1) Tην Διοικητική μεταρρύθμιση - ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ: Στη δημόσια συζήτηση και στον διάλογο, που διεξάγεται στο παρόν Συνέδριο μας είναι αναγκαίο να αναφερθούμε στις αλλαγές του θεσμικού πλαισίου για την διενέργεια των επόμενων Αυτοδιοικητικών Εκλογών, με την καθιέρωση της απλής αναλογικής. Οι αλλαγές αυτές και η καθιέρωση της απλής αναλογικής για την ανάδειξη των δημοτικών και περιφερειακών αρχών αποτελεί ένα ζήτημα, στο οποίο έχουμε τοποθετηθεί στη βάση αρχών και αξιών, πέραν από μικροκομματικές ή μικροπαραταξιακές σκοπιμότητες. Επιχειρήματα υπέρ και κατά της απλής αναλογικής έχουν ακουσθεί και αναλυθεί στα συλλογικά όργανα της Αυτοδιοίκησης, στην Κ.Ε.Δ.Ε., ωστόσο είμαστε υποχρεωμένοι να πορευτούμε στις επερχόμενες Αυτοδιοικητικές Εκλογές με βάση τον Νόμο «Κλεισθένη Ι».
Το νέο αυτοδιοικητικό πλαίσιο, όπως διαμορφώνεται με τον ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ όχι μόνο δεν έρχεται για να δώσει λύσεις στις ατέλειες, παραλείψεις και αδυναμίες που έχουμε διαπιστώσει και εντοπίσει στον ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ, αλλά έρχεται να διογκώσει υφιστάμενα προβλήματα και να δημιουργήσει νέα.
Θεωρούσαμε αναγκαίο, ένα πλαίσιο που θα έδινε μια νέα πνοή στους Δήμους, που θα τους καθιστούσε πιο δημιουργικούς, εδραιώνοντας το αναπτυξιακό τους ρόλο. Ένα πλαίσιο που θα οδηγούσε στην απεξάρτηση των Δήμων από το κράτος και θα συνέβαλε στην αναβάθμιση, στην ενίσχυση και στον εκσυγχρονισμό των φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δίνοντας τους την δυνατότητα να παρέχουν καλύτερες και ποιοτικότερες υπηρεσίες προς τους πολίτες.
Άντ’ αυτού, μέσα από το ισχύον Νομοθετικό πλαίσιο οι μόνες ουσιαστικές αλλαγές, που προωθούνται είναι: 1) Η αλλαγή του εκλογικού συστήματος των αυτοδιοικητικών εκλογών και την εισαγωγή της απλής αναλογικής. 2) Η μείωση της θητείας των αιρετών από τα 5 στα 4 χρόνια. 3) Η αυτονόμηση των Δημοτικών και Τοπικών Κοινοτήτων και η αποσύνδεση από το κεντρικό κορμό του Δημοτικού Συμβουλίου. 4) Τα δημοψηφίσματα καθώς επίσης ο θεσμός της Διαβούλευσης στον αυτοδιοικητικό χώρο.
Οι παραπάνω αλλαγές ασφαλώς, δεν αποτελούν προτεραιότητες των Δήμων. Δεν αλλάζουν την ζωή των πολιτών, δεν απαντούν στα πραγματικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Δήμοι στην καθημερινή λειτουργία τους, δεν προωθούν την ανάπτυξη. Δεν στοχεύουν στην υιοθέτηση και δημιουργία ενός νέου μοντέλου σύγχρονης οργάνωσης και λειτουργίας του συνόλου της διοίκησης, με την δημιουργία -επιτέλους- ενός σύγχρονου, επιτελικού κρατικού μηχανισμού, με πολυεπίπεδη διακυβέρνηση και δημοκρατικό προγραμματισμό βασισμένο στις αρχές της εγγύτητας παροχής των υπηρεσιών στους πολίτες και στις επιχειρήσεις και της επικουρικότητας, για να γίνει πραγματικότητα η αρχή της αποτελεσματικότητας. Αντιθέτως, θα προκαλέσουν απορρύθμιση στην λειτουργία των δήμων, ενθαρρύνοντας τις συναλλαγές και οδηγώντας τους Δήμους σε ακυβερνησία. Αντί λοιπόν η κυβέρνηση να λύσει αυτό το αυτοδιοικητικό πρόβλημα, προσθέτει και την πολιτική αποδυνάμωση των δήμων με τον κατακερματισμό των δημοτικών συμβουλίων. Αν η δημοτική αρχή δεν έχει μία σταθερή πλειοψηφία θα οδηγηθούμε σε πλήρη ακυβερνησία.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Ένα ακόμη θέμα, το οποίο τίθεται προς συζήτηση είναι η αλλαγή του χωροταξικού σχεδιασμού. Ο νέος Υπουργός Εσωτερικών, δήλωσε τις τελευταίες μέρες ότι δεν συζητούμε για αλλαγή του χωροταξικού σχεδιασμού των 325 δήμων εκτός 2-3 περιπτώσεων. Για μας, προέχει η δημιουργία του Σύγχρονου Επιτελικού Κράτους, ο Εκσυγχρονισμός Λειτουργίας της Δημόσιας Διοίκησης, η Εκχώρηση Αρμοδιοτήτων και πόρων στους Δήμους , η Εφαρμογή της Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης.
Σε κάθε περίπτωση θα επαναλάβω για μια ακόμη φορά ότι: Για τις αλλαγές στους νησιωτικούς δήμους θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι προτάσεις των νησιωτών και όχι των μελών των επιτροπών που δεν έχουν καμία σχέση με τα νησιά.
2) Οικονομική αυτοτέλεια των δήμων. Το Σύνταγμα κατοχυρώνει την αυτοτέλεια των Ο.Τ.Α. δηλαδή την ικανότητα τους να παίρνουν μέσω των οργάνων τους και με δική τους ευθύνη πολιτικές αποφάσεις για την διοίκηση των τοπικών υποθέσεων, τις οποίες εφαρμόζουν με δικά τους μέσα και με δικό τους προσωπικό. Βασική προϋπόθεση, για την ουσιαστική παρεμβατική παρουσία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι η οικονομική της αυτοτέλεια, που θα διασφαλίζεται τόσο από θεσμοθετημένους πόρους που θα αποδίδονται πραγματικά όσο και από τη δυνατότητα αξιοποίησης άλλων χρηματοδοτικών πηγών, προσδιορισμένων από την ίδια για να μπορούμε να διοικούμε και να σχεδιάζουμε τις πολιτικές όχι μόνον οριζόντια αλλά και σε κάποιους τομείς, κάθετα.
Είναι γνωστό, ότι τα χρόνια της κρίσης η Τοπική Αυτοδιοίκηση αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα χρηματοδότησης, αφού παρακρατείται πάνω από το 60% των προβλεπόμενων κρατικών πόρων της. Η υποχρηματοδότηση και η υποστελέχωσή της αποτελούν τα χρόνια αυτά τα σοβαρότερα προβλήματά της.
Παρ’ όλα αυτά, στα χρόνια της κρίσης η Τοπική Αυτοδιοίκηση κρατήθηκε όρθια, μέσα από την ανάπτυξη ισχυρών δικτύων προστασίας των πιο αδύναμων κοινωνικών ομάδων και αποτέλεσε ανάχωμα στην πλήρη διάλυση του κοινωνικού ιστού. Επιπλέον, αντιμετώπισε θέματα, που συνιστούν και εκφράζουν την ποιότητα ζωής της τοπικής μας κοινωνίας και σχετίζονται με τους παρακάτω τομείς δραστηριότητας της τοπικής αυτοδιοίκησης: Προστασία και ανάδειξη φυσικού περιβάλλοντος. Ρυθμιστικά σχέδια και χρήσεις γης. Πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας και πρόνοιας. Εκπαίδευση, επαγγελματική κατάρτιση και δια βίου μάθηση. Δράσεις υπέρ της νεολαίας. Ενίσχυση της απασχόλησης και της επιχειρηματικότητας. Πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες. Ενίσχυση της κοινωνικής αλληλεγγύης και συνοχής. Θέματα που αφορούν τους μετανάστες. Θέματα και ζητήματα της καθημερινότητας. Λειτουργία δημοτικών υπηρεσιών. Θέματα ασφάλειας δημοτών κ.ά.
Για την θωράκιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με ίδιους πόρους, προκειμένου να ενισχυθεί η οικονομική αυτοτέλεια και η δημοσιονομική αποκέντρωση αυτής θα πρότεινα να διασυνδεθούν οι πόροι αυτοί με δημόσιες τοπικές παρεμβατικές πολιτικές και με το σύστημα κρατικών επιχορηγήσεων για την άσκηση των βασικών αρμοδιοτήτων τους, συνδεδεμένα με τις τοπικές ιδιαιτερότητες. Ενδεικτικά θα επισημάνω για μια ακόμη φορά την αναγκαιότητα να εισπράττουν οι Δήμοι το τέλος διανυκτέρευσης, καθώς και την απόδοση σ’ αυτούς ενός ποσοστού από τα έσοδα που εισπράττει το κράτος από τους αρχαιολογικούς χώρους, τα μουσεία και γενικά από την είσπραξη εσόδων τοπικά από ΦΠΑ, ΕΝΦΙΑ και τελών κυκλοφορίας.
Εναλλακτικοί τρόποι χρηματοδότησης. Η πρόσβαση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα στην περίοδο της κρίσης κατέστη προβληματική. Οι ΟΤΑ πρέπει να αναπτύξουν εναλλακτικές δυνατότητες χρηματοδότησης κυρίως των επενδυτικών τους αναγκών, που θα τους επιτρέψουν να προσελκύσουν κεφάλαια, ανθρώπους και τεχνογνωσία στο χώρο τους. ΣΔΙΤ - Τράπεζα Επενδύσεων. Συμβάσεις. Αξιοποίησης Ακίνητης Περιουσίας.
Κλείνοντας, επιτρέψτε μου στο τέλος του συνεδρίου μας και πέρα από την θεματολογία αυτού, να ζητήσω την έκδοση ψηφισμάτων για τα παρακάτω θέματα: 1) Την επαναφορά του προηγούμενου καθεστώτος για την διατήρηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά που έχει καταργηθεί και την μη επέκταση του στα υπόλοιπα νησιά, ως ένα αναπτυξιακό εργαλείο, που θα ανακουφίσει σημαντικά τις τοπικές κοινωνίες. Είναι μια απόφαση ευθύνης και συνέπειας απέναντι στους νησιώτες του Ανατολικού Αιγαίου, είναι υποχρέωση της Ευρώπης, είναι προϋπόθεση αναπτυξιακής προοπτικής. 2) Την στήριξη των δομών της Υγείας στα μικρά και μεγάλα νησιά. 3) Την κατ’ εξαίρεση ενίσχυση των δομών της Παιδείας στο νησιώτικο χώρο. 4) Την αύξηση του ειδικού χρηματοδότησης των νησιών, λόγω της ένταξης τους στο στόχο 2 των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων. 5) Την πρόβλεψη νησιωτικών πολιτικών και την θέσπιση τοπικών φόρων και τελών υπέρ της Αυτοδιοίκησης.
Είναι γνωστό, ότι τα χρόνια της κρίσης η Τοπική Αυτοδιοίκηση αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα χρηματοδότησης, αφού παρακρατείται πάνω από το 60% των προβλεπόμενων κρατικών πόρων της. Η υποχρηματοδότηση και η υποστελέχωσή της αποτελούν τα χρόνια αυτά τα σοβαρότερα προβλήματά της.
Παρ’ όλα αυτά, στα χρόνια της κρίσης η Τοπική Αυτοδιοίκηση κρατήθηκε όρθια, μέσα από την ανάπτυξη ισχυρών δικτύων προστασίας των πιο αδύναμων κοινωνικών ομάδων και αποτέλεσε ανάχωμα στην πλήρη διάλυση του κοινωνικού ιστού. Επιπλέον, αντιμετώπισε θέματα, που συνιστούν και εκφράζουν την ποιότητα ζωής της τοπικής μας κοινωνίας και σχετίζονται με τους παρακάτω τομείς δραστηριότητας της τοπικής αυτοδιοίκησης: Προστασία και ανάδειξη φυσικού περιβάλλοντος. Ρυθμιστικά σχέδια και χρήσεις γης. Πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας και πρόνοιας. Εκπαίδευση, επαγγελματική κατάρτιση και δια βίου μάθηση. Δράσεις υπέρ της νεολαίας. Ενίσχυση της απασχόλησης και της επιχειρηματικότητας. Πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες. Ενίσχυση της κοινωνικής αλληλεγγύης και συνοχής. Θέματα που αφορούν τους μετανάστες. Θέματα και ζητήματα της καθημερινότητας. Λειτουργία δημοτικών υπηρεσιών. Θέματα ασφάλειας δημοτών κ.ά.
Για την θωράκιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με ίδιους πόρους, προκειμένου να ενισχυθεί η οικονομική αυτοτέλεια και η δημοσιονομική αποκέντρωση αυτής θα πρότεινα να διασυνδεθούν οι πόροι αυτοί με δημόσιες τοπικές παρεμβατικές πολιτικές και με το σύστημα κρατικών επιχορηγήσεων για την άσκηση των βασικών αρμοδιοτήτων τους, συνδεδεμένα με τις τοπικές ιδιαιτερότητες. Ενδεικτικά θα επισημάνω για μια ακόμη φορά την αναγκαιότητα να εισπράττουν οι Δήμοι το τέλος διανυκτέρευσης, καθώς και την απόδοση σ’ αυτούς ενός ποσοστού από τα έσοδα που εισπράττει το κράτος από τους αρχαιολογικούς χώρους, τα μουσεία και γενικά από την είσπραξη εσόδων τοπικά από ΦΠΑ, ΕΝΦΙΑ και τελών κυκλοφορίας.
Εναλλακτικοί τρόποι χρηματοδότησης. Η πρόσβαση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα στην περίοδο της κρίσης κατέστη προβληματική. Οι ΟΤΑ πρέπει να αναπτύξουν εναλλακτικές δυνατότητες χρηματοδότησης κυρίως των επενδυτικών τους αναγκών, που θα τους επιτρέψουν να προσελκύσουν κεφάλαια, ανθρώπους και τεχνογνωσία στο χώρο τους. ΣΔΙΤ - Τράπεζα Επενδύσεων. Συμβάσεις. Αξιοποίησης Ακίνητης Περιουσίας.
Κλείνοντας, επιτρέψτε μου στο τέλος του συνεδρίου μας και πέρα από την θεματολογία αυτού, να ζητήσω την έκδοση ψηφισμάτων για τα παρακάτω θέματα: 1) Την επαναφορά του προηγούμενου καθεστώτος για την διατήρηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά που έχει καταργηθεί και την μη επέκταση του στα υπόλοιπα νησιά, ως ένα αναπτυξιακό εργαλείο, που θα ανακουφίσει σημαντικά τις τοπικές κοινωνίες. Είναι μια απόφαση ευθύνης και συνέπειας απέναντι στους νησιώτες του Ανατολικού Αιγαίου, είναι υποχρέωση της Ευρώπης, είναι προϋπόθεση αναπτυξιακής προοπτικής. 2) Την στήριξη των δομών της Υγείας στα μικρά και μεγάλα νησιά. 3) Την κατ’ εξαίρεση ενίσχυση των δομών της Παιδείας στο νησιώτικο χώρο. 4) Την αύξηση του ειδικού χρηματοδότησης των νησιών, λόγω της ένταξης τους στο στόχο 2 των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων. 5) Την πρόβλεψη νησιωτικών πολιτικών και την θέσπιση τοπικών φόρων και τελών υπέρ της Αυτοδιοίκησης.
Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι,
τελειώνοντας θέλω να τονίσω και πάλι την ανάγκη να επικρατήσει η λογική της αυτοδιοικητικής μας ενότητας, μέσα από τον διάλογο και την συνεργασία. Η αντιπροσώπευση είναι μια αμφίδρομη επικοινωνία και κανονιστική διαδικασία ανάμεσα στους φορείς αντιπροσώπευσης και στους πολίτες. Στη σχέση αυτή έχουμε την ανάγκη συνεργασίας με υπεύθυνους, δημιουργικούς και ενεργούς πολίτες, αλλά και από αυτοδιοικητικούς, που υποστηρίζουν ανυποχώρητα τον δημόσιο και κοινωνικό χαρακτήρα της Αυτοδιοίκησης, που μπορούν να παράγουν έργο ουσίας, να ενώνουν και όχι να διχάζουν τις τοπικές κοινωνίες, με πίστη στη συλλογικότητα και τη δημοκρατική λειτουργία και ισχυρή πολιτική βούληση να συγκρουστούν με ισχυρά οικονομικά συμφέροντα και κατεστημένα.
Θέλω να ευχαριστήσω όλους εσάς για την συμμετοχή και την ανταπόκριση σας στο Συνέδριο μας, προκειμένου μέσα από τις θέσεις και τις προτάσεις σας να διαμορφώσουμε το διεκδικητικό πλαίσιο για την ανάπτυξη των Δήμων μας και να διεκδικήσουμε σθεναρά για λογαριασμό των πολιτών αυτά που δικαιούνται και αυτά, που τους αναλογούν.
Θέλω να επισημάνω την ανάγκη κατανόησης και σεβασμού των διαφορετικών αντιλήψεων, απόψεων και αναγκών. Την συνεργασία με τους άλλους θεσμικούς και παραγωγικούς φορείς. Την αξιοποίηση της συλλογικής εμπειρίας, γνώσης και δημιουργικότητας προς όφελος των πολιτών, προς όφελος των τοπικών μας κοινωνιών, προς όφελος των νησιών του Αρχιπελάγους. Σας ευχαριστώ.
τελειώνοντας θέλω να τονίσω και πάλι την ανάγκη να επικρατήσει η λογική της αυτοδιοικητικής μας ενότητας, μέσα από τον διάλογο και την συνεργασία. Η αντιπροσώπευση είναι μια αμφίδρομη επικοινωνία και κανονιστική διαδικασία ανάμεσα στους φορείς αντιπροσώπευσης και στους πολίτες. Στη σχέση αυτή έχουμε την ανάγκη συνεργασίας με υπεύθυνους, δημιουργικούς και ενεργούς πολίτες, αλλά και από αυτοδιοικητικούς, που υποστηρίζουν ανυποχώρητα τον δημόσιο και κοινωνικό χαρακτήρα της Αυτοδιοίκησης, που μπορούν να παράγουν έργο ουσίας, να ενώνουν και όχι να διχάζουν τις τοπικές κοινωνίες, με πίστη στη συλλογικότητα και τη δημοκρατική λειτουργία και ισχυρή πολιτική βούληση να συγκρουστούν με ισχυρά οικονομικά συμφέροντα και κατεστημένα.
Θέλω να ευχαριστήσω όλους εσάς για την συμμετοχή και την ανταπόκριση σας στο Συνέδριο μας, προκειμένου μέσα από τις θέσεις και τις προτάσεις σας να διαμορφώσουμε το διεκδικητικό πλαίσιο για την ανάπτυξη των Δήμων μας και να διεκδικήσουμε σθεναρά για λογαριασμό των πολιτών αυτά που δικαιούνται και αυτά, που τους αναλογούν.
Θέλω να επισημάνω την ανάγκη κατανόησης και σεβασμού των διαφορετικών αντιλήψεων, απόψεων και αναγκών. Την συνεργασία με τους άλλους θεσμικούς και παραγωγικούς φορείς. Την αξιοποίηση της συλλογικής εμπειρίας, γνώσης και δημιουργικότητας προς όφελος των πολιτών, προς όφελος των τοπικών μας κοινωνιών, προς όφελος των νησιών του Αρχιπελάγους. Σας ευχαριστώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου