Προς «Βλαχοδήμαρχους» και «Πασάδες στα Γιάννενα» επιστολή.

Άρθρο του Θανάση Παπαμιχαήλ – Επικοινωνιολόγου

Ο κύκλος των σκληρών χαρακτηρισμών, της αβεβαιότητας, της ανασφάλειας, των κινδύνων ακυβερνησίας και της ταφόπλακας για την Τοπική Αυτοδιοίκηση άνοιξε και ακούει στο όνομα νέα μεταρρύθμιση Καλλικράτη. Ήδη, τα πρώτα δείγματα έχουν σταλεί με τις εκατέρωθεν αντεγκλήσεις μεταξύ των θεσμοθετημένων οργάνων της Αυτοδιοίκησης και των κυβερνητικών παραγόντων. Με πρόφαση την καλύτερη λειτουργία των Δήμων, η Κεντρική εξουσία θέλει να πάρει τη «ρεβάνς», στη μάχη της απλής αναλογικής, που έχασε στη βουλή για τις επόμενες εθνικές εκλογές. Στην Αυτοδιοίκηση μπορεί να την επιβάλλει. Έχει και το μαχαίρι και το πεπόνι, μόνο που κινδυνεύει να «κοπεί» ανεπανόρθωτα, αν δεν προσέξει!

Το σύστημα της ανάδειξης των τοπικών αρχόντων έχει αναδειχθεί από την κυβέρνηση σε κυρίαρχο ζήτημα. Ιδεοληψία, μικροπολιτικές σκοπιμότητες ή αποπροσανατολισμός από τα πραγματικά προβλήματα, που ταλανίζουν την αυτοδιοίκηση, όπως οικονομική αυτοτέλεια, φορολογική αποκέντρωση, έλλειψη χρημάτων, επικάλυψη αρμοδιοτήτων και άλλων μεγάλων προβλημάτων.

Από την άλλη πλευρά η εμπιστοσύνη που δείχνει η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών στα πρόσωπα των αιρετών της αυτοδιοίκησης, είναι αντιστρόφως ανάλογη με την απαξία πολλών προσώπων της κεντρικής πολιτικής σκηνής, δίνοντας την αίσθηση ότι κάποιοι φοβούνται τον δυναμικό ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην κοινωνία, και προσπαθούν με κάθε τρόπο να τον επιδαψιλεύουν. Στην ψυχολογία ο ακριβής όρος είναι «ψυχαναγκαστική τυραννία» όταν χρησιμοποιείται η δύναμη του ανώτερου μη εποικοδομητικά.

Η κρίση στη χώρα μας φαίνεται ότι δοκιμάζει όλους τους πυλώνες του πολιτικού συστήματος και φυσικά και το χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Είναι γνωστό ότι οι Δήμοι μάχονται για να λάβουν αυτά που τους αναλογούν και οι περισσότεροι Δήμαρχοι γίνονται «διαδρομιστές» σε κάθε προθάλαμο υπουργικών γραφείων ακόμη και για ένα μικρό κονδύλι χρηματοδότησης.

Οι σχέσεις των υψηλόβαθμων και μη, παραγόντων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με την εκτελεστική εξουσία γίνονται όλο και πιο δύσκολες, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις υποβόσκει κι ένας «προσωπικός» ανταγωνισμός που συνήθως, αν όχι πάντα, την πληρώνουν οι δημότες.

Η φτώχια φέρνει γκρίνια, όπως λέει και ο θυμόσοφος λαός, και αφενός η παράταση της δυσχερούς οικονομικής κατάστασης του τόπου θα λειτουργεί καταλυτικά εις βάρος των Δήμων και Περιφερειών, και αφετέρου οι προωθούμενες αλλαγές στο πρόγραμμα Καλλικράτη θα πρέπει να «αφυπνίσουν» το σύνολο της Αυτοδιοίκησης, ακόμη και τους αρεστούς του κομματικού μηχανισμού. Είναι επιβεβλημένη η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη «άθροιση» των αυτοδιοικητικών δυνάμεων, πριν μπει η «ταφόπλακα»!

Ωστόσο τα κάστρα πέφτουν εκ των έσω και είναι διάχυτος η άποψη πολλών αυτοδιοικητικών παραγόντων ότι έφτασε η στιγμή η Τοπική Αυτοδιοίκηση να αρθρώσει τον  πολιτικό λόγο και να αναλάβει τον κοινωνικό ρόλο που της αναλογεί διεκδικώντας όσα δικαιωματικά της ανήκουν, κάνοντας τα γνωστά και στον ελληνικό λαό μέσα από το βήμα του ελληνικού κοινοβουλίου. Να γεννηθεί δηλαδή ένα ακομμάτιστο κίνημα από νέα και ικανά στελέχη που να εκπροσωπούν το χώρο της αυτοδιοίκησης στην πηγή των αποφάσεων, στην ελληνική Βουλή, προκειμένου να αποτελέσουν τη γέφυρα μεταξύ της κεντρικής διοίκησης και της περιφερειακής εξουσίας.

Άλλωστε, ποιος γνωρίζει καλύτερα τα προβλήματα του τόπου του από κάποιον που ήδη ασχολείται με τα κοινά, που έχει ήδη ασκήσει μια μορφής διοίκηση και μπορεί αυτό να το διαθέσει ως προίκα στη βουλή. Αυτή η νέα προσπάθεια θα μπορούσε να αποτελέσει πεδίο δόξης λαμπρό να στρατευθούν άνθρωποι που έχουν δοκιμαστεί σε αρμοδιότητες στελεχών δήμων ή και περιφερειών, οι οποίοι θα εκλεγούν στη Βουλή με σκοπό να εκπροσωπήσουν όσο πιο αποτελεσματικά τους δήμους και τις περιφέρειες τους με πολλούς τρόπους. Ο κυριότερος, η συμμετοχή στη σύναψη νομοθετημάτων που θα βοηθήσουν την αυτοδιοίκηση να ενδυναμωθεί και να σταθεί στα πόδια της, χωρίς οι τοπικοί άρχοντες να πρέπει να πέφτουν κάθε φορά στην ανάγκη του εκλεγμένου βουλευτή της περιφέρειας τους για να «περάσει» στου βουλή συνήθως το αυτονόητο.

Εξάλλου, η εμπειρία πολλών στελεχών που έχουν δοκιμαστεί σε θέσεις κλειδιά δήμων ή περιφερειών θα αναβαθμίσει και το επίπεδο της ελληνικής βουλής, και θα μειώσει το ποσοστό της αποχής των πολιτών, με την είσοδο νέων δοκιμασμένων μελών αντί της ανακύκλωσης των παλαιών ή των απίθανων  κομματικών επιλογών, ή γραφικές προσωπικότητες της τηλεόρασης. Μια βουλή που πολλές φορές εκπροσωπείται από ανθρώπους που δεν έχουν διοικήσει – όπως συχνά λέμε- ούτε περίπτερο.