ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥΝίκος Συρμαλένιος: «Εχουμε εξασφαλίσει στη χώρα μας την αειφόρο ανάπτυξη
των ανεπτυγμένων τουριστικών περιοχών;»
Ομιλία στην Επιτροπή Περιφερειών της Βουλής κατά τη συζήτηση με θέμα: «Αειφόρος ανάπτυξη λιγότερο αναπτυγμένων περιοχών, με τη δημιουργία νέων τουριστικών πόρων και προϊόντων μέσω ανάλυσης, τεκμηρίωσης, μοντελοποίησης, διαχείρισης και διατήρησης του περιβαλλοντικού και πολιτιστικού αποθέματος, με χρήση εφαρμογών τεχνολογίας, πληροφορικής και επικοινωνιών»
Έχουμε άραγε εξασφαλίσει στη χώρα μας την αειφόρο ανάπτυξη των ανεπτυγμένων τουριστικά περιοχών;, αναρωτήθηκε ο βουλευτής Κυκλάδων Νίκος Συρμαλένιος, μιλώντας στη συνεδρίαση της Επιτροπής Περιφερειών της Βουλής με θέμα: «Αειφόρος ανάπτυξη λιγότερο αναπτυγμένων περιοχών, με τη δημιουργία νέων τουριστικών πόρων και προϊόντων μέσω ανάλυσης, τεκμηρίωσης, μοντελοποίησης, διαχείρισης και διατήρησης του περιβαλλοντικού και πολιτιστικού αποθέματος, με χρήση εφαρμογών τεχνολογίας, πληροφορικής και επικοινωνιών.». Και πρόσθεσε ότι δεν έχει επιτευχθεί, διότι χρειάζεται συνολικός χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός, ο οποίος δυστυχώς, δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, γιατί τα συμφέροντα ήταν πολλά και αντιτιθέμενα και στο τέλος υπερίσχυε το πολιτικό κόστος, είτε των τοπικών παραγόντων, είτε των κεντρικών παραγόντων. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι Εθνικός Περιφερειακός Τοπικός Χωροταξικός Σχεδιασμός, που θα εντάσσει όλες τις οικονομικές δραστηριότητες και θα αναδεικνύει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε περιοχής και θα καθορίζει, επιτέλους, χρήσεις γης ανά μικροκλίμακα.
Αυτός ο σχεδιασμός θα πρέπει να συνυπάρξει με μια περιφερειακή ανάπτυξη, με αποκέντρωση. Δεν αρκεί να έχουμε χρηματοδοτικά εργαλεία, χρειάζεται και η συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης για να δημιουργηθεί ένα αυτοτελές περιφερειακό και τοπικό πρόγραμμα.
Δείτε την ομιλία του Νίκου Συρμαλένιου:
«Καταρχήν, να πω ότι μετά την τιμή που έδωσε η Επιτροπή Περιφερειών στους δύο εκλιπόντες συναδέλφους μας, στον Βολουδάκη και τον Σαντορινιό, αισθάνομαι και εγώ να πω κάτι παραπάνω για τον Νεκτάριο Σαντορινιό, διότι ήμασταν Αιγαιοπελαγίτες συνάδελφοι, εκείνος με καταγωγή από τη Σύμη και εγώ από τη Μήλο. Είχαμε συνεργαστεί για πάρα πολλά χρόνια, τα τελευταία 12 - 13 χρόνια πολύ στενά και στο επίπεδο της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και στο επίπεδο της Βουλής, αλλά και συντροφικά μέσα από το πολιτικό μας χώρο, καταρχήν, από τον Συνασπισμό και μετά στο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. - Προοδευτική Συμμαχία.
Θέλω να πω, βεβαίως, τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στην οικογένειά του. Αύριο θα είμαστε στην εξόδιο ακολουθία που θα γίνει στη Ρόδο.
Επίσης, θα ήθελα να πω ότι, επειδή για πρώτη φορά έγινε το χαρτοφυλάκιο Νησιωτικής Πολιτικής στο Υπουργείο Ναυτιλίας επί δικής μας κυβέρνησης και το ανέλαβε ο Νεκτάριος Σαντορινιός, ο οποίος έφερε πραγματικά στο επίκεντρο τα θέματα της νησιωτικότητας και είναι ο άνθρωπος που ίδρυσε το Μεταφορικό Ισοδύναμο. Και αυτό, νομίζω ότι ήταν μια εμβληματική μεταρρύθμιση, η οποία φυσικά πρέπει να συνεχίσει να υπάρχει και θα πρέπει να τη στηρίξουμε όλοι και να την επεκτείνουμε, αλλά θα έλεγα ότι ακόμα και το όνομά του θα μπορούσε να πάρει προς τιμήν του Νεκτάριου Σαντορινιού.
Τώρα μπαίνω στο θέμα. Προφανώς, η μελέτη που παρουσίασε η κ. Μοροπούλου, μαζί με τους συνεργάτες της και η δουλειά που γίνεται στην Επιτροπή με την παρουσία πολλών εκλεκτών εκπροσώπων και της πανεπιστημιακής κοινότητας, αλλά και των κοινωνικών φορέων και της Αυτοδιοίκησης είναι πολύ σημαντική, διότι δείχνει το επίπεδο ενδιαφέροντος και διαλόγου που αναπτύσσεται στην Επιτροπή μας.
Βεβαίως, δεν υπάρχει ο χρόνος να τελεσφορήσουν τα αποτελέσματα αυτών των συνεδριάσεων, διότι είμαστε μια Επιτροπή γνωμοδοτική, δεν είμαστε μια Επιτροπή καθοριστική που νομοθετεί. Εμείς εισηγούμαστε και γνωμοδοτούμε προς την εκτελεστική εξουσία, αλλά και προς τη νομοθετική. Επομένως, αυτή η συζήτηση δεν αρκεί να διαρκέσει μία συνεδρίαση, χρειάζονται και άλλες συνεδριάσεις, όπως και σε πολλά άλλα θέματα, τα οποία έχουμε κάνει στο παρελθόν.
Για το συγκεκριμένο θέμα, θέλω να πω ότι, προφανώς, όλοι βλέπουμε με θετικό μάτι τη μελέτη, η οποία έγινε από το Πολυτεχνείο και την κ. Μοροπούλου και όλους τους συνεργάτες της για την αειφόρο ανάπτυξη των μη προνομιούχων, όπως το είπατε πιο συγκεκριμένα, των λιγότερο αναπτυγμένων περιοχών και θα μιλήσω πιο ειδικότερα γι' αυτό, ξεκινώντας, όμως, με ένα ερώτημα.
Έχουμε εξασφαλίσει στη χώρα μας την αειφόρο ανάπτυξη των ανεπτυγμένων τουριστικά περιοχών;
Αυτό είναι ένα κρίσιμο ερώτημα, διότι, βεβαίως, πρέπει να εξασφαλίσουμε την αειφορία στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές, αλλά, όταν δεν την έχουμε εξασφαλίσει όλα αυτά τα χρόνια που έχουμε μία ραγδαία τουριστική ανάπτυξη και η τουριστική ανάπτυξη θα προχωράει ακόμη περισσότερο. Εγώ θεωρώ, ανεξαρτήτως, κυβερνήσεων, γιατί είναι μία παγκόσμια τάση μετακίνησης, ιδιαίτερα των νέων ανθρώπων που θέλουν να γνωρίσουν τον κόσμο, αν δεν έχουμε φυσικά πολέμους και τραγικές καταστάσεις, όπως αυτές που ζούμε έντονα εδώ και έναν χρόνο με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία κ.λπ. είναι φανερό ότι η αειφόρος ανάπτυξη δεν έχει επιτευχθεί και στις ανεπτυγμένες περιοχές.
Δεν έχει επιτευχθεί, γιατί, κύριε Πρόεδρε, χρειάζεται συνολικός χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός, ο οποίος ειρήσθω εν παρόδω, ξεκίνησαν οι απόπειρες να γίνει στη χώρα μας από το 1988 με χρηματοδότηση των Μεσογειακών Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων και δυστυχώς, δεν τελείωσε ποτέ.
Τελείωσαν κάποιες μελέτες, οι οποίες, εν μέρει εφαρμόστηκαν σε συγκεκριμένες περιοχές. Αυτές οι χωροταξικές μελέτες, έδωσαν τη θέση τους στα λεγόμενα Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π., δηλαδή στα Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Ανοιχτών Πόλεων και αυτά, δεν τέλειωσαν τα περισσότερα ποτέ.
Τώρα έχουμε τις Ειδικές Πολεοδομικές Μελέτες, στην περιοχή μας έχουν ανατεθεί δύο, στη Σαντορίνη και στη Μύκονο, επίκεινται και τα επόμενα νησιά, αλλά το θέμα, είναι, ότι δεν ξέρουμε πότε θα ολοκληρωθούν και αν θα εφαρμοστούν.
Υπάρχουν και κάποια Προεδρικά Διατάγματα, που καθορίζουν Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου, ανά νησί.
Υπάρχει και τρέχει η μελέτη για τις περιοχές Natura στο Νότιο Αιγαίο, αλλά και στις άλλες περιοχές της χώρας, που είναι επιταγή και της Ευρωπαϊκής Ένωσης κλπ..
Όλα αυτά τα πράγματα αποτελούν συνιστώσες ενός ενιαίου συνόλου, ενός συνόλου που πρέπει πλέον να λέγεται συγκεκριμένος Εθνικός Περιφερειακός Τοπικός Χωροταξικός Σχεδιασμός, που θα εντάσσει όλες τις οικονομικές δραστηριότητες και θα αναδεικνύει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε περιοχής και θα καθορίζει, επιτέλους, χρήσεις γης ανά μικροκλίμακα. Στα νησιά μας, π.χ. όπου προέρχομαι και εγώ, είναι πιο εύκολο να έχεις σε κάθε νησί μια ολοκληρωμένη τέτοια μελέτη, η οποία θα καθορίζει και φυσικά θα αφήνει περιθώρια με μια δυναμική και όχι με μια στατική οπτική τα πράγματα, διότι όλα εξελίσσονται και επομένως, δεν μπορούν να είναι στατικά και αναλλοίωτα εις το διηνεκές.
Πρέπει να υπάρχει αυτή η πρόβλεψη της διαρκούς ροής των πραγμάτων.
Όμως για να γίνει αυτό, όπως είπατε κυρία Μοροπούλου, κλείνοντας, ότι χρειάζεται πολιτική βούληση από όλες τις πλευρές και από την Κεντρική Διακυβέρνηση και από την Τοπική Αυτοδιοίκηση Α΄ και Β΄ βαθμού και από τις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες εκφράζονται από τους δικούς τους Φορείς, τα Επιμελητήρια, τις Επαγγελματικές και τις Κοινωνικές Οργανώσεις.
Εγώ, θα έλεγα, ότι εάν κλείνει κάθε περιοχή, «αυτό θα ήταν ευχής έργον να πάρει το χαρακτήρα ενός άτυπου τοπικού συντάγματος, δεν ξέρω πώς να το ορίσω αυτή τη στιγμή, το οποίο θα φέρει τις υπογραφές όλων αυτών των φορέων» που είπα και οι οποίες, δεν θα μπορούν εύκολα να τροποποιηθούν και να αλλοιωθούν από κάποια συμφέροντα, είτε μεγάλα, είτε μικρότερα.
Γιατί δεν αποκτήσαμε αυτή την ικανότητα να έχουμε σχεδιασμό συνολικό;
Ακριβώς, γιατί τα συμφέροντα ήταν πολλά και αντιτιθέμενα και σε τελευταία ανάλυση όταν έφτανε στη λογική της απόλυτης επιλογής, υπερίσχυε το πολιτικό κόστος, είτε των τοπικών παραγόντων, είτε των κεντρικών παραγόντων και εκεί, όλη αυτή η σκέψη, δεν μπορούσε να υλοποιηθεί και να πάρει σάρκα και οστά.
Έρχομαι τώρα και πιο συγκεκριμένα, για να πω το εξής. Στη χώρα μας, υπάρχει και η λογική των στρατηγικών επενδύσεων. Αυτές οι στρατηγικές επενδύσεις, καλώς υπάρχουν, αλλά ξέρετε ότι οι στρατηγικές επενδύσεις, αλλοιώνουν όλη την κλίμακα της οικονομικής ανάπτυξης μιας περιοχής.
Σας αναφέρω ένα παράδειγμα, επειδή το συζητούσα πριν από 2 – 3 μήνες. Αν στο Κουφονήσι εγκριθεί -γιατί έχω ακούσει ότι έχει εγκριθεί- μια μεγάλη 5αστερη επένδυση στο όνομα των επενδύσεων, ο ίδιος ο πρόεδρος ο οποίος δεν ανήκει στο δικό μου πολιτικό χώρο, βρίσκεται σε μία κατάσταση αδιεξόδου, που λέει, ότι το Κουφονήσι που ξέραμε, ας το ξεχάσουμε, διότι μια τέτοια επένδυση χρειάζεται συνοδά έργα, όπως καταλαβαίνετε χρειάζεται και τέτοιες υποδομές, που αλλοιώνουν πραγματικά το απόθεμα -που λέμε, διότι η δική σας η μελέτη θέλει να διασφαλίσει και το απόθεμα- το τουριστικό, γιατί ο τουρισμός δεν είναι μόνο ο τουρισμός που θα γίνει μία ή δύο χρονιές ή θέλουμε εποχιακό τουρισμό, αλλά θέλουμε επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου.
Αυτή η επιμήκυνση όμως πρέπει να βασιστεί στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, της ιστορικής κληρονομιάς, στη διατήρηση και στην ανάδειξη των εξαιρετικών περιοχών φυσικού κάλλους, στα μονοπάτια και σε μια σειρά άλλα ζητήματα, τα οποία πολύ σωστά θέσατε.
Λέω, λοιπόν, τώρα ότι αυτός ο σχεδιασμός πρέπει να συνυπάρξει με μια περιφερειακή ανάπτυξη, με αποκέντρωση και εγώ δεν πιστεύω ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει αυτή η δυνατότητα, από πλευράς τοπικής αυτοδιοίκησης, διότι δεν αρκεί να έχουμε χρηματοδοτικά εργαλεία, χρηματοδοτικά εργαλεία και μάλιστα μετά το 2019, 2020 με το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και λοιπά, πήραμε πολλαπλάσια και έχουμε δυνατότητα να αξιοποιήσουμε πολλαπλάσια χρήματα και κονδύλια από αυτά που είχε η Ελλάδα όλα τα προηγούμενα χρόνια. Άρα δεν αρκούν τα κονδύλια. Τα κονδύλια βρίσκονται και κατευθύνονται προς κάποιες κατευθύνσεις και τα λοιπά, αλλά η συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης δεν είναι αυτή που χρειαζόμαστε, για να πούμε ότι δημιουργείται ένα αυτοτελές περιφερειακό και τοπικό πρόγραμμα που ουσιαστικά το έχει αποφασίσει ο δήμος ως έκφραση, αιρετή έκφραση της τοπικής κοινωνίας. Δεν θέλουμε την τοπική αυτοδιοίκηση μακρύ χέρι της κεντρικής διοίκησης, τη θέλουμε με αυτοτέλεια, οικονομική και διοικητική, στα πλαίσια φυσικά ενός συνολικού σχεδιασμού, αλλά θέλουμε να παίζει ουσιαστικό ρόλο στη βιώσιμη ανάπτυξη και βεβαίως εκεί μπαίνει και ένας ουσιαστικός ρόλος και της έρευνας και της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης που πρέπει να συνδυαστεί με τα τοπικά συγκριτικά πλεονεκτήματα σε κάποιες περιοχές που υπάρχει ανεπτυγμένος πρωτογενής τομέας μπορούν να δημιουργηθούν τμήματα σχολών αγροτικής ανάπτυξης ή σε κάποια άλλα τουριστικής ανάπτυξης ή σε κάποια άλλα ναυτικής εκπαίδευσης και λοιπά και λοιπά και βεβαίως νομίζω ότι είναι σωστή η πρόταση, η οποία δυστυχώς καταργήθηκε, τα διετή τμήματα αποφοίτων του ΕΠΑΛ που είχαμε δημιουργήσει στη δική μας διακυβέρνηση στα ΑΕΙ, να επανέλθει, γιατί αυτό θα δώσει μεγάλη ώθηση σε νέα παιδιά που είναι απόφοιτοι αυτών των επαγγελματικών λυκείων, να μπορούν να δουλέψουν μετά στην περιοχή τους, ανάλογα με τις σχολές αυτές που θα ανταποκρίνονται στις δικές τους τοπικές οικονομίες.
Άρα, δεν θέλουμε τουριστική μονοκαλλιέργεια, θέλουμε επέκταση της τουριστικής περιόδου με ήπιο βιώσιμο τρόπο, που θα αξιοποιεί όλα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα είναι πολλά, είναι ο πρωτογενής τομέας, ο οποίος τα τελευταία χρόνια, τις τελευταίες δεκαετίες συρρικνώνεται, παρά το γεγονός ότι λέμε όλοι ότι η γαστρονομία μπορεί να δώσει ώθηση -η τοπική γαστρονομία- σε αυτόν τον πρωτογενή τομέα και να αναδείξει, να δέσει οργανικά τον τουρισμό με την τοπική παραγωγή, δυστυχώς συρρικνώνεται και ειδικότερα τα τελευταία χρόνια, με την μεγάλη αύξηση του κόστους παραγωγής, βλέπουμε και την εγκατάλειψη σημαντικού τμήματος της κτηνοτροφίας, παραδείγματος χάρη, άρα της παραγωγής, της τυροκομίας και λοιπά και λοιπά.
Είναι φυσικά πρωτογενής τομέας, όπως είπα, συγκριτικά πλεονεκτήματα, ο πολιτισμός, τα πολιτιστικά και αρχαιολογικά μνημεία, για τα οποία πρέπει να δώσουμε περισσότερα χρήματα για να αναδειχθούν, είναι οι πεζοπορικές διαδρομές, είναι τα θρησκευτικά μνημεία επίσης και είναι και μια σειρά άλλες δραστηριότητες που πράγματι η κάθε περιοχή τις αναδεικνύει και ξέρει να τις αναδείξει.
Κλείνοντας, λοιπόν, θέλω να πω ότι αυτή η μελέτη θα πρέπει να ενταχθεί σε ένα συνολικότερο σχεδιασμό και να αξιοποιηθούν τα στοιχεία που αναδεικνύει αυτή η μελέτη και να ακολουθήσει η πολιτική βούληση όλων των επιπέδων και των πλευρών, για να μπορέσουμε να έχουμε συγκεκριμένα αποτελέσματα. Διαφορετικά θα είμαστε όλοι σύμφωνοι στα συνέδρια και στις ημερίδες και στις έννοιες περί βιωσιμότητας, αλλά θα διαφωνούμε στην πράξη στην υλοποίησή τους. Και κλείνοντας θέλω να πω, δεν υπάρχει πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα από το ζήτημα των περιβαλλοντικών υποδομών που έβαλε και ο Γραμματέας ότι εδώ πέρασαν στη χώρα μας από τη δεκαετία, τέλος της δεκαετίας του '80, δισεκατομμύρια και ακόμα υπάρχει πρόβλημα βιολογικών καθαρισμών, λυμάτων, απορριμμάτων, ύδρευσης. Τι δείχνει αυτό; δείχνει ότι δεν μπορέσαμε σαν χώρα, δεν είμαστε ικανοί για πολλούς λόγους, ο καθένας έχει τις δικές του ερμηνείες σε αυτό, να αξιοποιήσουμε με θετικό πρόσημο ό,τι δυνατότητες μας δίνεται είτε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, είτε από τα δικά μας συγκριτικά πλεονεκτήματα που έχει η χώρα. Ευχαριστώ.».
Για να δείτε το βίντεο της Επιτροπής, κάντε κλικ στον παρακάτω σύνδεσμο:
